شایا گلدوست
من، «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنشگر جامعه رنگینکمانی، هر هفته دوشنبه در اینستاگرام «ایرانوایر» با یکی از اعضای جامعه رنگینکمانی درباره مسایل و مشکلات مربوط به این قشر گفتوگو میکنم. مهمان این برنامه «دکتر لاله مهراد»، دکترای روانشناسی بالینی است و درباره سلامت روان در بین اعضای جامعه رنگینکمانی و عواملی که این سلامت را به خطر میاندازد، صحبت میکنیم.
جامعه رنگینکمانی جزو اقشار آسیبپذیر در اکثر جوامع در دنیا به شمار میآید. محوریت تمامی جوامع و قوانینی که بر آنها حاکم است بر اساس همانسوجنسیتی بودن و دگرجنسگرایی بنا شده است. از این رو اعضای جامعه رنگینکمانی همیشه در تلاش هستند تا حقوق خود را به عنوان اقلیتی به حاشیهراندهشده، بهدست بیاورند. هر چند در جوامع غربی این حقوق تا حدودی احقاق شده است، اما هنوز فشارهای درونی فرد، فشارهای خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی و قانونی شرایطی را بهوجود میآورند که افراد با گرایشهای جنسی و هویتها و بیانهای جنسیتی مختلف در معرض تبعیض و آسیب بیشتری باشند. از این رو اهمیت به مساله سلامت روان یکی از الزاماتی است که در ابتدا خود فرد و همچنین اطرافیان و جامعه، میبایست به آن نگاه ویژهای داشته باشند. حال این سوال پیش میآید که تعریف کلی سلامت روان چیست؟
«هر چیزی که باعث شود در پنج بخش از زندگی دچار مشکل شویم و نتوانیم در آن بخشها به فعالیت ادامه دهیم و به عبارتی اختلال ایجاد کند، سلامت روان ما را به خطر میاندازد. چیزهایی که باعث شوند فرد نتواند به کار خود ادامه دهد، در روند تحصیلی او اختلال ایجاد کند. مانعی برای انجام کارهای روزانه فرد شود. روابط اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین در رابطه شخصی، عاطفی و جنسی او را دچار اختلال کند، سلامت روان فرد را به خطر انداخته است. بهعبارت دیگر، هر چیزی در فرد اتفاق بیفتد و عاملی برای ایجاد اختلال در پنج مورد ذکر شده باشد، فرد دارای اختلال روانی بوده و سلامت روانی او بهخطر افتاده است. ممکن است این موضوع افسردگی باشد، و بر موارد ذکر شده تاثیر منفی خود را بگذارد، پس تبدیل به اختلال روانی شده و نیاز به درمان دارد.»
متاسفانه اعضای جامعه رنگینکمانی به واسطه گرایش جنسی و بیان و هویت جنسیتی خود در معرض آسیبهای روحی و روانی بیشتری قرار دارند. اما به اشتباه اینگونه تصور میشود که هویت جنسی و جنسیتی این افراد سلامت آنها را به خطر انداخته و آنها را دچار اختلال روانی کرده است. اما، واقعیت این است که تبعیضها، تعرضها، خشونتها و فشارهایی که فرد از بیرون و گاه از درون به واسطه رنگینکمانی بودن تجربه میکند، سلامت روانی و بعضا جسمی او را به خطر میاندازد. عوامل مهمی که میتواند سلامت اعضای جامعه رنگینکمانی را به خطر بیندازد چیست؟
«وقتی فردی تحت خشونتهای مختلف قرار میگیرد، آن خشونتها و تبعیضهاست که باعث میشود سلامت روانش به خطر بیفتد. بهعنوان مثال، اگر بیماری و اختلال روانی در قشری بیشتر دیده میشود، متاسفانه اینطور تصور میشود که این قشر دارای این بیماری هستند و این مشکل در آنها ذاتی است. در صورتی که، این بیماری محصول اتفاقاتی است که در زندگی آن فرد یا آن قشر مورد نظر در گذشته افتاده است یا همچنان میافتد. متاسفانه این نکته بسیار ظریفی است که گاهی خود فرد یا آن جامعه نیز آن را باور میکنند.
بهعنوان مثال، در جامعه رنگینکمانی فردی متولد میشود به او میگویند تو دختر یا پسر هستی. کمی بزرگتر میشود با این موضوع و یا گرایش جنسی خود احساس تفاوت میکند. میخواهد خود حقیقیاش باشد و آن را بیان کند، در درون خود احساس تردید میکند. به دنبال کشف هویت خود میرود با اطلاعات بسیار غلط روبرو میشود. برای بیان خود حقیقیاش دچار مشکل میشود و با بیان حقیقت نیز دچار تبعیض، خشونت و آسیب میشود. این تجربیات عواملی هستند که سلامت روانی فرد را دچار آسیب میکند.
تصور کنید شما به عنوان یک فرد دگرجنسگرا و فردی که جنسیت نسبت داده شده در زمان تولد به خود را پذیرفته است، در دنیایی زندگی میکنید که صبح از خواب بیدار میشوید، تلویزیون را روشن میکنید میبینید که دو زن همجنسگرا در حال صحبت کردن هستند. مجله را برمیدارید و تصویر دو مرد را میبیند که همدیگر را میبوسند و این موضوع همچنان ادامه دارد. هرجا که میروید و با هر چیز که روبرو میشوید با شما تفاوت دارد، این موضوع یک عمر اتفاق میافتد و شما چقدر احساس طرد شدن و تفاوت و دیده نشدن میکنید. این احساسی است که اعضای جامعه رنگینکمانی هر روز آن را تجربه میکنند. احساسی که باعث میشود خود را جدا از جامعه بزرگتر ببینند. احساس شک و تردید، پایین آمدن اعتماد به نفس و عزتنفس و ترس و عوامل بسیار زیاد دیگری که سلامت روانی او را به خطر میاندازد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر