هفت فرضيه برای دگمه لباس زنانه و مردانه

دگمه‌های لباس مردانه سمت راست و دگمه‌‌های لباس زنانه سمت چپ بسته می‌شوند. چرا؟ فرضيه‌های مختلفی برای پاسخ دادن به سوال وجود دارد.

فرضيه اول اين است که زنان برای سوار شدن بر اسب از زين‌های يک طرفه استفاده می‌کرده‌اند و جهت زين سوارکار

اسناد موزه بين‌المللی اسب نيز قدمت اهلی کردن اسب را به دو هزار سال پيش از ميلاد مسيح نسبت می‌دهند. بنابراين می‌توان حدس زد که اهلی کردن اسب و سوارکاری زنان موضوعی قدیمی‌تر از زين‌های يکطرفه و لباس‌های فاخر دگمه‌دار است. ولی اين پاسخ را ناديده نمی‌گيريم، شاید جزئيات بهتری از موضوع بتواند توضيح قانع‌تری ارائه کند.

فرضيه دوم می‌گوید مردان بطور عمده راست دست هستند و زنان بطور عمده چپ دست بنابراين محل دگمه‌ها بر اساس توانايی دست‌ها انتخاب شده. بعيد می‌دانم بتوانيم برای اين فرضيه شواهد علمی قابل توجهی پيدا کنيم. فرضيه از اينجا نقض می‌شود که پژوهشگران دانشگاه آکسفورد در گزارشی درباره جنسيت و راست يا چپ دستی به فراوانی بيشتر چپ دستی در مردان نسبت به زنان اشاره کرده‌اند. بنابراين اگر دگمه‌های لباس بر اساس جنسيت طراحی شده بود لاجرم می‌بايست دگمه‌های لباس مردانه در سمت چپ قرار می‌گرفت. اگر موافق باشيد این فرضيه را می‌توانيم کنار بگذاريم.

بر اساس فرضیه سوم در زمان‌های گذشته مردان در زمان شکار اسلحه به کمر می‌بسته‌اند و در نتيجه وقتی نياز به استفاده از سلاح داشتند ابتدا با دست دگمه کت‌شان را باز می‌کردند و بعد با دست راست اسلحه را از جلد بيرون می‌کشيدند. این فرضيه ما را ناگزير می‌کند که بپذيریم زنان

کنند. فرضيه‌ای‌ست که از به جای حل کردن موضوع دگمه يک مشکل تازه‌تر ايجاد می‌کند؛ مشکل اين که هر حرفی دلتان می‌خواهد بزنيد ولی دگمه لباس زنان باید سمت چپ باشد. فرضيه رد می‌شود.

فرضیه چهارم باز هم به موضوع اسلحه اشاره می‌کند ولی البته به شمشير. فرضيه می‌گويد جنگاوران شمشير را در دست راست خود می‌گرفتند و سپر را در دست چپ بنابراين در زمان جنگيدن از سمت چپ با دشمن‌شان روبرو می‌شدند. اگر شمشير دشمن از کنار سپر می‌گذشته تا به بدن جنگاور روبرو برسد لايه سمت چپ و بدون دگمه لباس که بر روی لايه دگمه‌دار قرار می‌گرفته مانع ورود مستقیم شمشير از لای لباس می‌شده. می‌دانم غر می‌زنيد ولی فرضيه را من نساخته‌ام بلکه موزه متروپوليتن نيويورک درباره‌اش نوشته است و البته آن را تاييد نمی‌کند.

فرضيه پنجم دليل آن را موضوع شير دادن به نوزادان می‌داند. بر اساس اين فرضيه چون مادرانی که به نوزادان‌شان شير می‌دهند بطور عمومی آن‌ها را روی دست چپ خود قرار می‌دهند بنابراين دگمه لباس‌های زنانه بشکلی طراحی شده

که مادران بتوانند با دست راست خود دگمه لباس‌شان را برای شير دادن به نوزاد باز کنند. فرضيه عجيبی‌ست و به دلايل اندام شناسانه رد می‌شود. بعيد می‌دانم اعتراضی داشته باشيد.

فرضيه ششم که فراگيرتر است به موضوع تجملی شدن لباس‌های زنان در دوره رنسانس اشاره می‌کند. فرضيه می‌گويد لباس‌های زنان طبقه اشراف چنان لايه بندی بوده که برای پوشيدن‌شان ناگزير می‌بايست خدمتکاران به کمک صاحب لباس می‌آمدند. بنابراین برای بستن دگمه‌های بيشمار لباس‌های رويی و زيری بايد دگمه‌ها در حالتی می‌بودند که بستن آن‌ها برای خدمتکاران امکانپذيرتر باشد. در نتيجه دگمه‌های لباس‌های زنانه در سمت چپ قرار گرفته است. اشکال اصلی فرضيه اين است که زنان طبقه متوسطی که خدمتکار نداشته‌اند می‌توانستند ترجيح دهند لباسی بپوشند که خودشان دگمه‌های آن را ببندند. در اين صورت بستن دگمه‌های سمت راست می‌توانسته راحت‌تر از دگمه‌های سمت چپ باشد. 

فرضيه هفتم هم وجود دارد. تاکید اين فرضيه بر توليد انبوه پوشاک در قرن نوزدهم و دوران انقلاب صنعتی‌ست و از دگمه‌های لباس مردانه و زنانه برای ايجاد تفاوت جنسيتی در لباس و هدفگيری مشتريان نام می‌برد. فرضيه می‌گويد دگمه لباس زنانه به جامعه می‌گويد لباس‌های مشابه را می‌توان بر تن زن و مرد پوشاند و برای زنان جايگاه اجتماعی مشابه با مردان ايجاد کرد ولی برای نشان دادن تفاوت جنسيت‌ها می‌توان از تعبيه کردن دگمه‌ها در طرف مقابل استفاده کرد.

موضوع قابل بحث است.