کوه خواران مشغول کارند

تهران- زهره خسروانی، شهروند خبرنگار

تصرف غیرقانونی زمین در ایران اسم های زیادی دارد؛ زمین خواری، ساحل خواری، جنگل خواری، دریاخواری و کوه خواری. این مورد آخر، یعنی کوه خواری یکی از رایج ترین شیوه ها در تهران است.

در نواحی شمالی شهر که در کوهپایه ارتفاعات رشته کوه «البرز» واقع شده است و به لحاظ قیمتی، گران ترین بخش های شهر به حساب می آید، افراد و شرکت های مختلف روز به روز در حال بالاتر رفتن و نزدیک تر شدن به قله ها هستند. اگر کیفیت هوا در شهر خوب باشد، از قسمت های مرکزی شهر می توان ساخت و سازهای در حال انجام را در کوهپایه های شمال شهر به راحتی دید. این ساخت و سازها هر سال بالاتر و بالاتر می روند.

درباره کوه خواری ها تا کنون بلندپایه ترین مسوولان نظام، مثل علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی و «صادق لاریجانی»، رییس قوه قضاییه اظهارنظر کرده و خواستار برخورد با آن شده اند. اما به نظر می رسد حتی این هشدارها و درخواست ها برای برخورد هم تاثیر چندانی بر روند کوه خواری در این مناطق نگذاشته است.

طبق گزارش های منتشر شده در رسانه های داخلی، بخشی از کوه خواری در تهران توسط افراد شخصی، بخشی از سوی نهادها و البته بخشی دیگر به وسیله آقا زاده ها انجام می شود. این در حالی است که بر اساس قوانین، ساخت و ساز در ارتفاع بالای 1800 متر در اطراف تهران به صورت کامل ممنوع است اما الان می توان ساختمان های بسیار زیادی را در شمال شهر تهران دید که در ارتفاعی بسیار بیش تر از 1800 متر ساخته شده و صاحبان آن ها نیز در حال بهره برداری از آن ها هستند.

اسفند ماه سال 1393 آیت الله خامنه ای در دیداری که با مسوولان و دست اندرکاران منابع طبیعی و محیط زیست داشت، در رابطه با کوه خواری به صراحت نکاتی را گفت که در نوع خود بی سابقه بود. او در صحبت های خود به پدیده زمین خواری و کوه خواری و ساخت و ساز در ارتفاعات اشاره کرد و گفت: «حالا بحث زمین‌خواری یواش‌یواش شده کوه‌خواری! بنده گاهی که می روم ارتفاعات شمال تهران و نگاه می کنم، انسان واقعاً خیلی متأسف می شود. بارها من در دیدار با مسوولین شهری و مسوولین دولتی و مانند این ها این مسایل را در میان گذاشته‌ام. خب، تلاش هم کرده‌اند لکن قاطع باید برخورد کنند. مسوولین باید در مقابلِ این سوءاستفاده‌کننده قاطعیت به‌خرج بدهند، عُرضه باید به‌خرج بدهند، نگذارند فلان آدمِ سوءاستفاده‌چی با شیوه‌های مشخص سوءاستفاده کند. انسان از آن بالا که نگاه می کند، می فهمد و می بیند که چه‌کار دارند می کنند. اول می روند اجازه می گیرند یک تأسیساتی در انتهای یک زمین درست می کنند، بعد که انتهای زمین مال آن ها شد، همه‌ سطح زمین به‌طور طبیعی قابل نقل‌وانتقال خواهد شد. از این کارها می کنند. این شمال تهران و غرب تهران در واقع مجاری تنفسی شهر تهران است؛ ارتفاعات شمال تهران را یک‌جور، طرف زمین های غرب تهران را یک جور. در مشهد - شهر ما- من رفتم دیدم طرف ارتفاعات جنوب شهر که در واقع مرکز تنفس شهر است، دارند افرادی آن بالا خانه می سازند، هتل می سازند، ساختمان های چند طبقه می سازند. این ها بد است؛ این ها غلط است؛ جرم بدانید این ها را. یکی از کارهای اساسی، جرم‌انگاری در قانون است. این ها را باید جرم دانست در قانون و این کسانی که این کارها را می کنند، تعقیب قضایی کرد. صِرف این که بروند قلع بنا بکنند، کافی نیست. که آن را هم متأسفانه در مواردی نمی کنند؛ کوتاهی می کنند.»

با این که پس از این صحبت ها، مسولان قوه قضاییه اعلام کردند قاطعانه مواردی که رهبری گفته است پی گیری می شود و با متخلفان برخورد خواهد شد اما شواهد حکایت از چیزهای دیگری دارد.

کافی است از هر سمتی از تهران به سمت ارتفاعات شمال شهر بروید، از بالای «سعادت آباد» و «بهرود» تا بالای «درکه» و «دربند» یا در قسمت های شمال شرقی و شمال غربی شهر، ساخت و سازها هر روز در حال بالاتر رفتن هستند.

زمین های مناطق شمالی شهر قیمت های بسیار هنگفتی دارند و به همین دلیل تصرف هر قطعه کوچک زمین در این نواحی برابر است با چند صد میلیون تومان سود خالص. چرا که کوه خواران برای تصرف این زمین ها به کسی پول نمی دهند، فقط منابع ملی و طبیعی را به رایگان تصرف می کنند و با دور زدن قوانین و پرداخت رشوه و... از مسوولان مختلف مجوزهای لازم برای ساخت و ساز در آن را تهیه می کنند و سودش را به جیب می زنند.

یکی از بزرگ ترین پروژه های کوه خواری قابل مشاهده در تهران، در قسمت شمال غربی و در ارتفاعات بالاتر از «چاردیواری» و «پونک» است؛ جایی که ساختمان های متعلق به واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در آن جا واقع شده است.

در این قسمت از شهر، مسوولان دانشگاه آزاد حتی تا ارتفاع نزدیک به 2500 متری روی کوه را هم تصرف کرده و در آن اقدام به ساخت و ساز سالن و قسمت های مختلف دانشگاه کرده اند. به شکلی که دسترسی دانشجویان، کارکنان و اساتید به این ساختمان ها که در ارتفاع بسیار بالا ساخته شده اند، بسیار سخت و وقت گیر است.

به همین دلیل نیز مسوولان این دانشگاه سال گذشته اعلام کردند برای تسهیل دسترسی به این ساختمان ها، قرار است در دانشگاه تله کابین نصب کنند تا دانشجویان با این وسیله در دانشگاه رفت و آمد داشته باشند.

مدتی پیش یکی از جلسات شورای شهر تهران هم به همین موضوع کوه خواری اختصاص داشت. در این جلسه «محمد مهدی تندگویان»، نایب رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورا طی ارایه گزارشی از وضعیت رود دره دربند گفت: «کوه خواری از دربند چیزی باقی نگذاشته است.»

با همه این اظهارنظرهای مسوولان کشور از بالا تا پایین اما حتی همین امروز هم اگر در قسمت های انتهایی شمال شهر، در کوهپایه های تهران نگاهی بیاندازید، می بینید که ساخت و سازها و برج سازی ها در دل کوه هم چنان با جدیت ادامه دارند و کوه خواران مشغول به کار هستند.