آپارتمان‌های چوبی در تهران

 مریلا قاسمی، شهروند خبرنگار، کرج  

انتخاب نوع نمای ساختمان در تهران قاعده و قانون مشخصی ندارد، در سی چهل سال اخیر سازنده هر بنایی هر طور که باب سلیقه و میلش بوده نمای ساختمانش را انتخاب کرده است، به همین خاطر در این شهر ساختمان‌های با هر مصالح و نمایی میتوان دید. از بناهای کاملا شیشه ای، تا ساختمانهای با نمای کامپوزیت آلومینیوم و سنگ با رنگ های مختلف و انواع آجر و نمای سیمانی و ... حالا در جدیدترین مد رایج در تهران ساخت بناهایی با نمای چوبی در تهران فراگیر شده است.

اگر چه این روزها ساختمان سازی رونق چندانی ندارد اما هر روز در قسمتهای مختلف شهر می توان ساختمان هایی را دید که با نمای چوب در حال تکمیل آخرین مرحله کار ساختمان خود هستند. رنگ اغلب  چوب های به کار رفته در این نمای جدید رنگ طبیعی چوب و قهوه ای است. در اغلب موارد این نما با دیگر مصالح مورد استفاده در بنای ساختمان مانند آجر یا فلز و ... تلفیق می شود.

در شهر تهران نه فقط در یک محله یا یک منطقه، حتی در یک کوچه هم به ندرت می‌توان دو ساختمان را پیدا کرد که در نمای آنها از مصالح همشکل و همجنس استفاده شده باشد. این در حالی است که در بسیاری از شهرهای کشورهای توسعه یافته جهان نوع مصالح و نمای قابل استفاده در ساختمان‌ها مطابق برخی استانداردهای تعیین شده مشخص می‌شود و هیچ شهروندی اجازه دور زدن قوانین وضع شده در این زمینه را ندارد. 

نمای چوبی هم که این روزها به نسبت در حال فراگیر شدن در تهران است را به نماهای شهر تهران باید اضافه کرد.  

چوب استفاده شده در نماهای این ساختمان ها با نام ترمو وود یا چوب ترمو شناخته می شود. برای تهیه چوب ترمو، تنه درختانی مانند کاج یا زبان گنجشک را طی فرایندی خاص گرما دهی می کنند تا به شرایط لازم و عمر طولانی برای استفاده در نماهای بیرون برسد.

در این فرآیند، چوب در حضور مقادیر بسیار کم اکسیژن،  در حدود 50 تا 100 ساعت بسته به نوع چوب اولیه در معرض دماهای بالا – کمتر از 180 درجه سانتیگراد - قرار می گیرد. این کار باعث کاهش رطوبت جذب شده توسط چوب شده و واکشیدگی آن تا میزان ۵۰ درصد کاهش می یابد. در نتیجه، چوب ترمو ثبات ابعادی مناسبی پیدا می کند و در شرایط مختلف جوی نسبت به دیگر چوب های فرآوری نشده عمر بیشتری خواهد داشت.

ترموود بسته به نوع و کیفیت در مقابل شرایط جوی نظیر رطوبت و اشعه فرابنفش خورشید از خود مقاومت نشان میدهد و طول عمری چندین برابر چوب معمولی دارد و عناصر شیمیایی که باعث فساد و نابودی چوب شناخته میشوند طی پروسه حرارت دهی از بین میروند ، هرچه پروسه ترمو طبیعی تر باشد ، ترمووود بدست آمده دوام بیشتری خواهد داشت و با معماری پایدار ارتباط بیشتری برقرار میکند .

طبق گفته فعالان این عرصه استفاده از چوب ترمو در نمای ساختمان، در کشور ما به ده سال نمیرسد، اما در همین مدت کوتاه استقبال قابل توجهی از آن شده است . نمای چوبی میتواند زیر سازی های متفاوتی داشته باشد ، از انواع چوب زیرسازی گرفته تا آهن کشی و یا زیرسازی گالوانیزه.  

بطور کلی در صورتی که ترموود با فرایند استاندارد تولید شده باشد احتیاجی به رنگ چوب و یا سایر پوشش ها برای افزایش دوام نخواهد داشت ، با این حال بسته به طراحی گاهی چوب های تیره ، روشن و یا رنگی خاص مدنظر طراح است که میتوان از رنگ های استاندارد برای این منظور استفاده کرد ، همچنین استفاده از کوتینگ های استاندارد هر چند سال یکبار باعث جلوه بهتر چوب ترمو خواهد شد .

کیفیت چوب ترمو به عوامل مختلفی مانند مواد اولیه ، میزان حرارت و انجام عملیات ترمو استاندارد بستگی مستقیم دارد. بر همین اساس فعالان این بازار می گویند چوب فنلاندی به دلیل آب و هوای مخصوص کشورفنلاند دارای کیفیت بسیار بالایی برای تولید چوب ترمو است.

در هر صورت این نمای جدید هم مدتی است به صورتی فراگیر در حال تبدیل شدن به نمای رایج در شهر می شود، و این در حالی است که مدتی پیش شورای شهر تهران دست به کار تهیه طرحی شد تا با وضع قوانینی در این باره به سر و روی نمای تهران شکل مشخصی بدهد.  بر اساس این طرح که شورای‌شهر برای اصلاح نمای شهر تهران مهیا کرده، استفاده از نمای «آجر» را بر سایر نماهای رایج در ساختمان‌های کنونی ترجیح داده و برای ساخت‌وسازهایی که در نمای آنها از آجر استفاده می‌شود، پنج‌درصد تخفیف در عوارض ساخت در نظر گرفته است.

در این طرح همچنین، کاربرد کامپوزیت و اشکالی که نماد‌های صهیونیستی، فراماسونری و مسلک‌های ضددینی را در نمای ساختمان منعکس می‌کند، ممنوع اعلام شده و شهرداری از صدور پایان‌کار برای چنین ساختمان‌هایی منع شده‌است. 

در ماده یکم این طرح آمده است :« به منظور حفظ هویت معماری، تاریخی، فرهنگی و هماهنگی با اقلیم و شرایط جغرافیایی و آب و هوایی منطقه، در بهره‌گیری بهینه از عوامل سرما، گرما، نور و حرارت به ویژه در نمای ظاهری ساختمان‌ها، مالکین ساختمان‌ها موظفند از مصالح هماهنگ و بوم‌آور استفاده نمایند و شهرداری تهران موظف است با بررسی نقشه‌های نما قبل از صدور پروانه جزئیات نما را مورد تایید قرار دهد.»