اردلان باستانی
بزرگترین مراسمی که برای روز جهانی کارگر در ایران برگزار شده، سال 1358 بود. سه ماه از انقلاب بهمن گذشته بود، حکومت برآمده از انقلاب تا آن روز نتوانسته بود همه جامعه رابه زیر لوای خود بکشاند. فضای شهرها مملو از آزادی پس از انقلاب بود و نیرو‌های چپ پس از سال‌ها سرکوب و زندان توانسته بودند در فضایی آزاد نفس بکشند.
روز جهانی کارگر از آن سال تاکنون همچین شکوهی به خود ندید. سرکوب احزاب چپ، انقلاب فرهنگی و به رسمیت نشناختن هیچ تشکل مستقل کارگری عواملی بودند برای خاتمه رژه کارگران در خیابان‌ها بود.
سال 1393 جنبش کارگری ایران با فراز و فرود‌هایی همراه شد. در این سال شاهد بزرگترین اعتصاب کارگری پس از انقلاب بودیم. سالی که جنبش کارگری به حق توانست سر بلند کند و در زیر فشار معیشت و سرکوب عرض اندام نماید. اعتصاب دومرحله‌ای کارگران شهرستان بافق بزرگترین حرکت کارگری این سال بود که اعتصاب 55 روزه را رقم زد و با عقب نشینی دولت خاتمه یافت
بافق شهری کوچک در استان یزد است که دارای منابع فراوان سنگ آهن است. خصوصی سازی 28.5 درصدی معدن سنگ آهن بافق اعتراض کارگران را در پی داشت. 27 اردیبهشت سال 93 اولین روز از طولانی‌ترین اعتصاب کارگری بعد از انقلاب بود.
اعتصاب کارگران بافق در ذات خود متمایز از دیگر اعتراضات کارگری بعد از انقلاب است. برخلاف گذشته و اعتراضات سابق کارگران بافق برای حقوق معوقه و یا بازداشت و اخراج همکارانشان اعتصاب نکردند. کارگران بافق در یک جمله علیه «خصوصی سازی» دست به اعتراض بردند.
حدود 5 هزار کارگر این معدن به واگزاری 28.5 درصد سهام این معدن به شرکت فولاد خوزستان اعتراض کردند و دست از کار کشیدند. اعتصاب 39 روز طول کشید و با عقب‌نشینی دولت خاتمه یافت.
اواخر دوره‌ی دولت دهم، 71.5 درصد سهام سنگ آهن مرکزی به صندوق بازنشستگی فولاد واگذار شد. 17 اردیبهشت سید مسعود عظیمی مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان یزد از واگذاری اداره‌ی 8 شهرک و ناحیه‌ی صنعتی به بخش خصوصی خبر داد. عظیمی در رابطه با این واگذاری اعلام کرد « با این اقدام، استان یزد در جایگاه اول در بین ۳۱ استان در سطح کشور قرار گرفته است.»
خوشحالی مسئولان استان یزد از صدر نشینی این استان در جدول خصوصی سازی دیر نپایید. کارگران بافق این خصوصی سازی را علیه منافع خود دانستند و روز 27 اردیبهشت دست از کار کشیدند.
کارگران معترض خواستار لغو خصوصی سازی و تامین امنیت شغلی خود بودند و همچنین درخواست داشتند 15 درصد از سهام سنگ آهن مرکزی برای عمران و آبادی شهرستان بافق در نظر گرفته شود. 40 روز اعتصاب کارگران بافق دولت را وادار به عقب نشینی کرد و در روز 4 تیر ماه استاندار یزد در جمع کارگران معترض حاضر شد و مصوبه‌ی هیات دولت مبنی بر لغو خصوصی سازی سهام سنگ آهن مرکزی را در اختیار آنان گذاشت. بر طبق این مصوبه سرنوشت نهایی این سهام در دست استاندار یزد قرار داده شد.
کارگران معترض پس از 39 روز و با تحقق مهمترین خواسته‌ی صنفی خود، به اعتصاب پایان دادند و به سر کار بازگشتند. این کارگران به دولت مهلتی 2 ماهه دادند تا تکلیف نهایی خصوصی سازی را مشخص کنند.
روز 23 مرداد ماه سال 1393 علی ربیعی، وزیر کار به استان یزد سفر کرد و در جمع کارگران بافق حاضر شد. او گفت: « اگر این اعتصاب 339 روز هم طول می‌کشید اجازه نمی‌دادم یک تار مو از سر کارگران کم شود.»
او همچنین در رابطه با تخصیص 15 درصد سهام سنگ آهن به عمران شهر بافق گفت: « این کار نیاز به قانون دارد و من نمی‌توانم این دستور را در این جلسه صادر کنم.»
یک ماه و نیم از مهلت کارگران به دولت سپری شد اما خبری از عملکرد مسئولین در جهت رفع خصوصی سازی به کارگران نرسید. با وجود گفته‌ی علی ربیعی مبنی بر امنیت کارگران اما در شب 28 مرداد پلیس در تلاش برای دستگیری 18 نفر از سازمان دهنده‌های اعتصاب توانست دو تن از این کارگران را دستگیر کند.
بازداشت « امیرحسین کارگران» و «علی صبری» موجب شد کارگران در معدن جمع شوند و از ساعت 10 شب اعلام اعتصاب کنند. شرط کارگران برای خاتمه به اعتصاب لغو حکم بازداشت 18 نفر از کارگران بود. با وجود این شرط، پلیس در روز 1 شهریور اقدام به بازداشت 5 تن از کارگرانی کرد که در لیست 18 نفره‌ی بازداشت ذکر شده بودند.
بازداشت این 5 کارگر موجب شد تا خانوادههای کارگران بازداشتی نیز مقابل دفتر کارفرما تحصن کنند و اجازه‌ی خروج به او ندهند. مدیر عامل شرکت در جمع کارگران اعلام کرد که شکایتش را پس می‌گیرد و به همراه کارگران به فرمانداری شهر رفتند. خانواده‌ی کارگران بازداشتی شب را مقابل فرمانداری بافق به صبح رساندند.
روز 2 شهریور کارفرمایان سنگ آهن با نامه‌ای به شورای تامین خواستار آزادی 9 کارگر زندانی و رفع قرار تعقیب برای همه‌ی آنان شدند اما شورای تامین استان یزد نپذیرفت که کارگران آزاد شوند و منع تعقیب صادر شود. محسنی اژه‌ای هم در یک نشست خبری گفت: « قوه‌ی قضاییه با کارگرانی که خیابان را می‌بندند برخورد می‌کند»
دور دوم اعتصاب کارگران بافق با آزادی تمامی کارگران زندانی این معدن در روز 12 شهریور خاتمه یافت.
در دهه‌های گذشته اعتصابات و اعتراضات وسیعی از سوی کارگران ایران شکل گرفته است و در برخی موارد هم با سرکوب گاه شدید نیرو‌های امنیتی رو به رو شده است. اما اهمیت اعتصاب بافق از این جهت است که کارگران این شهر به یکی از اصلی‌ترین مشکلات خود که همان خصوصی سازی است اعتراض کردند و در این اعتراض هم به پیروزی رسیدند.
یک فعال کارگری مستقل در رابطه با تمایز بافق از سایر اعتراضات کارگری می‌گوید: « همبستگی بی‌نظیر، خواسته‌ی شفاف و اعتراض به یکی از ریشه‌ایترین مشکلات طبقه‌ی کارگر که همان خصوصی سازی باشد وجه تمایز این اعتراض با موارد مشابه است.»
این فعال کارگری نقش خانوادههای کارگران را «بسیار موثر» می‌داند و می‌گوید : « در این اعتصاب خانواده‌ی کارگران به حاشیه رانده نشدند و خود بخشی از نیروی اعتراضی بودند که مانند گذشته در حالت تدافعی قرار نگرفتند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر