close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
بلاگ

چرا صداوسیما، استقلال و پرسپولیس را نمی فروشد؟

۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۴
اهالی ایران وایر
خواندن در ۵ دقیقه
چرا صداوسیما، استقلال و پرسپولیس را نمی فروشد؟
چرا صداوسیما، استقلال و پرسپولیس را نمی فروشد؟

خصوصی سازی دو باشگاه پر طرفدار لیگ فوتبال کشور، پرسپولیس و استقلال به مرحله چهارم رسیده، بدون آنکه کسی از خود بپرسد خریداران احتمالی این دو باشگاه آیا واقعا مالکین آن خواهند بود؟  داستان خصوصی سازی دو تیم محبوب پایتخت شباهت های زیادی به روند کلی خصوصی سازی در ایران دارد و درباره چگونگی معاملات اقتصادی در کشور نکات جالبی را آشکار کرده است. ایران شاید تنها کشوری باشد که خصوصی سازی در آن به معنای انتقال کامل مالکیت نیست.

سازمان خصوصی سازی کشور مسوول برگزاری مزایده دو باشگاه پرسپولیس و استقلال است. طبق آگهی رسمی حقوق مربوط به اسم و علامت تجاری و داراییهای ثابت هر دو باشگاه از جمله ساختمان های مرکزیشان و دو مجموعه ورزشی برای فروش عرضه شده اند. ارزش دارایی های هر باشگاه دویست و نود میلیارد تومان تخمین زده شده است. این قیمت پایه مزایده است ولی بالاترین قیمت پیشنهادی در مزایده مبنای ثمن معامله قرار خواهد گرفت. خریدارانی که مایل به خرید این دو باشگاه هستند پیشنهادات خود را به سازمان خصوصی سازی ارائه می دهند. بعد از بررسی پیشنهادات شان، بهترین خریدار که بالاترین قیمت را پیشنهاد کرده، برنده مزایده خواهد بود. البته این نکته را باید در نظر داشت که ساختمان مرکزی هر باشگاه متعلق به فدراسیون فوتبال است و برنده مزایده باید با فدراسیون مذاکرات جداگانه ای داشته باشد.

در عمل مزایده این دو باشگاه به این راحتی برگزار نمی شود. سازمان های مختلف و گروه های ذی نفع در حال مداخله در برگزاری هستند. در کنار معتبر بودن خریداران، "اهلیت" آنها هم مهم است، در نتیجه سازمان های امنیتی و اطلاعاتی مجاز به مداخله هستند. نمایندگان مجلس در قالب کمیسیون ورزش مجلس، گروه دیگری هستند که می خواهند ناظر بر این مزایده باشند. در کنار آنها پیشکسوتان این دو باشگاه و بازیکنان فعلی و حامیانشان قراردارند که می خواهند سهمی در آینده باشگاه هایی داشته باشند که به ساختن شهرت شان کمک کرده اند. شرکت های دولتی و نیمه دولتی را هم نباید فراموش کرد که بدشان نمی آید وارد دنیای ورزش بشوند و وجه مردمی برای خود بسازند. بنابراین فروش این دو باشگاه بزرگ فوتبال ایران، به هیچ وجه به سادگی آنچه که آگهی مزایده اعلام کرده، نیست. جنجال های مطبوعاتی و کنفرانس های پر حاشیه خبری نتیجه طبیعی این رقابت ها و دخالت هاست.

اما با وجود گزارش ها و حجم بالای اخبار، یک نکته درباره روند واگذاری این دو باشگاه مبهم مانده است: آیا خریداران پرسپولیس و استقلال مالکین معنوی آنها نیز خواهند بود؟ و حقوق مولف به آنها تعلق خواهد گرفت؟

در سال های گذشته فدراسیون فوتبال و باشگاههای لیگ بارها و بارها از کمبود بودجه و امکانات گله کرده اند، در حالی که صداو سیمای جمهوری اسلامی ایران انحصار پخش بازیهای لیگ و تیم های ایرانی  را در اختیار دارد که منبع درآمدهای هنگفتی برای این سازمان حکومتی است. خبرنگاران و ناظران ورزشی با استفاده از جدول تعرفه های آگهی های تلویزیونی تخمین می زنند که صدا و سیما بین 250 تا 400 میلیارد تومان از پخش بازیهای لیگ فوتبال و پخش آگهی در برنامه های پخش زنده فوتبال درآمد دارد. این ارقام بطور رسمی تایید نشده اند. با اینحال  حسن زمانی مشاور رئیس مجلس شورای اسلامی درآمد صدا و سیما را از پخش بازیهای لیگ معادل 200 میلیارد تومان می داند. صدا و سیما به تقاضاهای فدراسیون برای دریافت سهم قابل توجهی از این درآمدها بی اعتنا بوده و اعتراض های فدراسیون فوتبال تاثیری نداشته است. پخش به موقع بازی های فوتبال بویژه بازیهای پرسپولیس و استقلال که به دربی معروف هستند، یک اولویت امنیتی نیز بوده و جلوگیری از آن می تواند اقدام علیه امنیت ملی به شمار بیاید.

اکنون که باشگاه های پرسپولیس و استقلال دولتی هستند، صدا و سیما خود را مکلف به این نمی بیند که آنها را مالک حقوق معنوی بازی هایشان و حضورشان در میادین ورزشی بداند. این واقعیت باعث می شود بپرسیم چطور یک مالک خصوصی می تواند امیدوار باشد که حقوق مالکیت معنویش توسط انحصار برنامه های تلویزیونی در ایران به رسمیت شناخته خواهد شد؟ هر گونه خوشبینی در این زمینه در تضاد با تاریخچه سازمان صداوسیما در ایران دارد.

در عمل این دولت یا قوه مجریه نیست که مالک باشگاه های پرسپولیس و استقلال است بلکه دولت اسپانسر اصلی این دو تیم است و بخشی از هزینه های آنها را از محل بودجه و درآمدهای عمومی پرداخت می کند. آنچه که دولت در حال واگذاریست نه مالکیت کامل این دو باشگاه بلکه مسوولیت خودش دربرابر تامین هزینه های آنهاست. آن بخش از حاکمیت که مالک واقعی محصول اصلی این دو باشگاه است و بیشترین سود را از فعالیت های آنها دریافت می کند، در این مزایده نه بعنوان فروشنده و نه بعنوان خریدار حضور ندارد. صداوسیمای جمهوری اسلامی قرار نیست مالکیت غیررسمی خود را بر این باشگاه ها از دست بدهد. نکته ای که بسیاری از ورزشی نویس ها از کنار آن بی سروصدا گذشته اند تا در آفساید قرار نگیرند.

در شرایطی که خریداران مالکین معنوی این دو باشگاه نخواهند شد این عجیب نیست که تعداد خریداران احتمالی کم است و بسیاری به بهانه های مختلف از خرید این دو باشگاه منصرف می شوند. شاید خریدارانی وجود داشته باشند که به امید کسب شهرت و اعتبار اجتماعی بخواهند این دو باشگاه را بخرند و در برابر میلیون ها هوادار مسوول کیفیت بازیها و رفاه بازیکنان باشند. ولی حتی آنها هم می دانند که این دوباشگاه قرار نیست برایشان سودآفرین باشند. چرا که تا زمانیکه انحصار صداوسیما به بهانه امنیت ملی برقرار است این سازمان نیازی نمی بیند که بخواهد خود را با مالک یا مالکین واقعی باشگاه ها شریک بداند. در عمل در مزایده پرسپولیس و استقلال امتیاز تامین هزینه های این دو تیم است که واگذار می شود، نه سهام دو شرکت یا دو بنگاه فعال اقتصادی با صورت وضعیت مشخص هزینه ها و درآمدهای واقعی. دولت آنها را خصوصی نمی کند بلکه از خود درباره هم قرمزپوشان و هم آبی پوشان رفع مسئولیت می کند.

 

ثبت نظر

تصویری

محمد ملکی

۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۴
محمد ملکی