نوید محبی
حدود دو سال و نیم پیش بود که بعد از اتمام یکی از جلسات مربوط به یکی از گروه های حمایت گر از افراد اچ آی مثبت، با مردی که خود را بازمانده بحران دهه 80 میلادی و از ایدز جان سالم به در برده می‌دانست، مسافتی را هم قدم شدم. با لبخند پیروزمندانه‌ای گفت: «30 سال است که با ایدز زندگی می کنم اما آن را شکست دادم چون امید به زندگی داشتم. ولی نمی دانی که در دهه 80 چه بر ما و دوستان مان گذشت.»
اما من به عنوان یک فعال حوزه اچ‌آی‌وی، هر بار که خواستم از اچ‌آی‌وی و جامعه رنگین‌کمانی ها در فضای فارسی بنویسم و یا حرف بزنم، با دشواری خاصی رو به رو بودم. به این خاطر که تاریخچه حضور، شیوع و تاثیرات اجتماعی سیاسی اچ‌آی‌وی و ایدز در جامعه ای مثل ایران با کشوری هم چون امریکا که خاستگاه جنبش‌های دفاع از حقوق هم جنس گرایان و رنگین‌کمانی‌ها و پیشرو در زمینه مبارزه با تبعیضات اجتماعی علیه افراد اچ‌آی‌وی مثبت است، تفاوت دارد.
در ایران، شیوع اچ‌آی‌وی از طریق ورود خون‌های آلوده فرانسوی در دهه ۶۰ خورشیدی آغاز شد و بعد از آن در میان معتادان تزریقی گسترش پیدا کرد. در سال های گذشته اپیدمی شیوع اچ‌آی‌وی به طرز قابل ملاحظه ای به انتقال از طریق رابطه جنسی تغییر شکل داده است. اما ماجرای اچ‌آی‌وی در امریکا از همان آغاز به یک بحران جدی سیاسی و فرهنگی تبدیل شد.
وجود ویروس اچ‌آی‌وی در امریکا برای اولین بار در میان سه مرد هم جنس گرا مشاهده شد و حتی تا مدت ها این بیماری به عنوان نقص ایمنی در روابط هم جنس گرایانه شناخته می شد. همین مساله فرصتی فراهم کرد تا گروه های محافظه کار و نهادهای مذهبی در امریکا، اچ‌آی‌وی را نتیجه رفتارهای غیراخلاقی و ولنگاری جنسی قلمداد کنند و حتی برخی پا را فراترگذاشته و آن را عذاب الهی برای هم جنس گرایان خواندند. به عبارتی دیگر، اچ‌آی‌وی در ایران و سایر نقاط جهان تنها به عنوان یک بیماری مثل سایر بیماری ها در نظر گرفته می شد اما در امریکا به طور مشخص جامعه هم جنس گرایان و البته رنگین‌کمانی‌ها را تحت فشاری بی سابقه و اتهام های ناروا قرار داد.
به دفعات مورد پرسش قرار گرفتم که اگراچ‌آی‌وی در جامعه امریکا بیماری هم جنس گرایانه قلمداد می شد اما چنین مساله ای در ایران هرگز اتفاق نیفتاد، پس چه ضرورتی دارد که با مرور آن چه که در جامعه امریکا اتفاق افتاد، چنین کلیشه ها و افسانه هایی را به فضای فارسی زبان و جامعه ایرانی سرایت دهیم؟
من هم کاملا به این که هرکشوری ویژگی‌های فرهنگی و مشکلات خاص خودش را دارد، واقف هستم. اما از طرفی باور دارم که شناخت از تجارب دیگر کشورها ما را نیز از تکرار روش‌های غلط مصون می دارد؛ به ویژه آن که حتی در کشوری مثل ایران، الگوهای انتقال اچ‌آی‌وی به طریق رابطه جنسی تغییر شکل داده و مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند، در معرض خطر بیش تری قرار دارند.
بررسی‌های دانشمندان نشان می دهد که ریسک انتقال اچ‌آی‌وی از طریق رابطه مقعدی ۱۸ برابر بیش تر از رابطه واژنی است.
در دهه 80 میلادی، بسیاری از هم جنس گرایان مرد در امریکا، حتی آن هایی که گمان آن می رفت که هم جنس گرا باشند، شغل های خود را از دست دادند و دچار انواع تبعیض‌های اجتماعی شدند. بازار گمانه زنی ها در روزنامه ها و رسانه های جمعی در رابطه با شیوه های انتقال ویروس اچ‌آی‌وی بسیار داغ بود و هراس افکنی در میان مردم، آمار فروش روزنامه ها را بالا می برد. در مواردی، روزنامه ها به دروغ داستان هایی از انتقال اچ‌آی‌وی از طریق استفاده از توالت مشترک منتشر و مردم حتی در مراسم تشییع جنازه از حمل جسد خودداری می کردند و بیمارستان ها هم از پذیرش هم جنس گرایان مرد با اچ‌آی‌وی مثبت امتناع می ورزیدند. هم جنس گرایان مرد همیشه در مظان اتهام بودند و اگر از بداقبالی، اچ‌آی‌وی مثبت هم بودند، کاملاً از طرف همه اطرافیان طرد می شدند. در چنین فضایی بود که حس هم بستگی در میان گروه های مدافع حقوق هم جنس گرایان در امریکا تشدید شد.
زمانی که اپیدمی ایدز در امریکا آغاز شد، تقریبا 10 سالی از تولد «جنبش دفاع از حقوق هم جنس گرایان» می گذشت. اما با شروع اپیدمی ایدز، اولویت ها تغییر پیدا کرد؛ اچ‌آی‌وی و ایدز با تغییر تصور عمومی از هم جنس گرایان، ابعاد انسانی جامعه هم جنس گرایان مرد را نمایان ساخت و مردان هم جنس گرا به عنوان افرادی فعال در تلاش برای بهبود وضعیت جامعه خود دیده شدند.
یکی از مهم ترین مسایلی که گروه های مدافع حقوق هم جنس گرایان در در دهه 80 میلادی به طور یک صدا مطرح کردند، حق ملاقات با پارتنرهایشان در بیمارستان ها و کلینیک ها بود. به خاطر آن که زوج های هم جنس گرا، حتی آن هایی که در رابطه های طولانی مدت هم بودند، جزو خانواده دست اول شناخته نمی‌شدند و حق ملاقات با عزیزانشان به آنان داده نمی شد. چنین حق‌خواهی‌هایی در فضای رسانه ای، به هر چه بیش تر دیده شدن زوج های هم‌جنس در سطح جامعه کمک شایانی کرد.
با گسترش اپیدمی ایدز در میان هم جنس گرایان، پای سیاستمداران، کنگره امریکا و حتی رییس جمهور به میان کشیده شد. بحث های طولانی در رابطه با شیوه های مبارزه با این ایپدمی مطرح می شد و رسانه ها پر بودند از داستان‌های افراد هم جنس گرا که از زبان نمایندگان کنگره مطرح می‌شدند. به این ترتیب، به نوعی به حضور هم جنس گرایان و رنگین‌کمانی‌ها در سطح جامعه رسمیت بخشیده شد.
انبوهی از گروه های حمایت گر و نهادهای غیردولتی برای حمایت از مردان هم جنس گرای اچ آی مثبت تشکیل و به مکانی برای پیشبرد اهداف برابری‌خواهانه جنبش دفاع از رنگین‌کمانی‌ها تبدیل شدند.
واقعیت این است که با کشف داروهای ضد ویروسی، مبتلایان به اچ‌آی‌وی می توانند تحت درمان قرار بگیرند و طول عمر تقریبا یکسانی با دیگر افراد جامعه داشته باشند. پیشرفت علم پزشکی و داروهای به روز، به بسیاری از مبتلایان اچ‌آی‌وی کمک کرده تا با مصرف روزانه تنها یک قرص، با سلامتی زندگی کنند.
تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۴ روی ۱۲۰۰ زوج متشکل از هم جنس و غیرهمجنس که نیمی از آن ها اچ آی مثبت بودند و نیمی دیگر اچ‌آی‌وی مثبت تحت درمان با ویروس آلوده سرکوب شده نشان داد در یک پروسه دو ساله، در یک رابطه جنسی بدون کاندوم، هیچ یک از پارتنرهای اچ‌آی‌وی منفی به اچ‌آی‌وی مبتلا نشدند که این مرهون داروهای پیشرفته پزشکی است.
هم چنین در شگفتی دیگر، قرص پیش گیری از اچ‌آی‌وی (Prep) نیز مورد تایید سازمان بهداشت و درمان امریکا قرار گرفته است.نتیجه تحقیق اخیری كه «موسسه قیصر» منتشر کرده است نشان می دهد كه در یك دوره دو سال و نیمه، هیچ یك از٦٠٠ نفری كه قرص پیش گیری از اچ‌آی‌وی را مصرف می‌كردند و با افراد متعددی رابطه جنسی داشته اند، به اچ ای وی مبتلا نشده اند.
در واقع، می‌شود گفت که اگرپای عشق در میان باشد، دیگر اچ‌آی‌وی نمی تواند سد راه باشد. امروزه بسیاری از زوج های اچ‌آی‌وی منفی و مثبت با یک دیگر زندگی می کنند و حتی می توانند فرزند بیولوژیکی با سلامت کامل بدون اچ‌آی‌وی داشته باشند.
در کنار پیشرفت های فوق العاده علم پزشکی در درمان و کنترل ویروس اچ‌آی‌وی ، بهبود نسبی وضعیت رنگین‌کمانی ها و کاهش انگ‌هایی که به آن ها و هم چنین افراد اچ‌آی‌وی مثبت زده می‌شود را باید مرهون تلاش های فعالان اچ‌آی‌وی و به خصوص فعالان عضو جامعه رنگین‌کمانی اچ‌آی‌وی مثبت دانست. اما نباید فراموش کرد که انگ و تبعیض اجتماعی و قانونی علیه مبتلایان به اچ‌آی‌وی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه و حتی جوامع توسعه یافته هم چنان وجود دارد که این خود کار و فعالیت مضاعف علیه انگ تبعیضات اجتماعی به مبتلایان به اچ‌آی‌وی و ایدز را می طلبد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر