روحانی به اسد پشت می کند؟

صفحه اول یک روزنامه لبنانی بعد از پیروزی روحانی.

«حل مسائل سوریه به عهده مردم سوریه است. تصمیم گیر نهایی در سرنوشت سوریه مردم سوریه هستند. البته ما با تروریسم مخالفیم با جنگ داخلی مخالفیم با دخالت های کشورهای دیگر که می خواهند در امور سوریه مداخله کنند مخالف هستیم. ما امیدواریم به کمک همه کشورهای منطقه و جهان صلح و آرامش و آن چه نظر ملت سوریه است همان نظر در این کشور محقق شود.» -- حسن روحانی

با شنیدن این سخنان در اولین گفت وگوی خبری رئیس جمهوری منتخب ایران تن بشر الاسد باید بلرزد - یا نه؟ آیا مهمترین حامی اش به او پشت خواهد کرد و سربازان حزب الله را هم با خود خواهد برد؟‌

قبل از اعلام پیروزی روحانی روزنامه اندیپندنت لندن مدعی شده بود ایران قصد دارد ۴۰۰۰ پاسدار انقلاب اسلامی را به سوریه اعزام کند. حتی اگر این شایعه ای بیش نباشد، حضور روز افزون حزب الله لبنان -- علاوه بر کمک های مالی، تدارکاتی و تسلیحاتی ایران -- برای تقویب و پشتیبانی از نیروهای سوری واقعیتی است که دولت روحانی در وحله اول با آن روبرو خواهد بود. 

احمدی نژاد در ابتدای ناآرامی ها در سوریه تلویحاً از مخالفان رژیم اسد دفاع کرده بود ولی در عمل به دلیل فشار از سوی تندروهای درون حکومت، منجمله خود خامنه ای، سیاست ایران در قبال دمشق را به سپاه واگذار کرد. حال باید دید منظور روحانی از «حل مسائل سوریه به عهده مردم سوریه است» چیست. آیا او می خواهد -- یا می تواند -- در برابر دخالت سپاه بایستد در حالی که می داند در واقع خامنه ای پشت این سیاست است؟

پیش از پخش سخنان متفاوت و تکان دهنده روحانی، حسن نصرالله پیام تبریکی بمناسبت انتخابش ارسال کرده بود که حاکی از تعلق عمیقش به ایران است. در این پیام آمده است:‌ «ما در حزب‌الله به همراه تمام مجاهدان و رهروان مقاومت در سراسر جهان به شما به خاطر به دست آوردن اعتماد ملت بزرگ ایران تبریک می‌گوییم؛ ملتی که به ندای رهبر عظیم‌الشان انقلاب اسلامی، امام خامنه‌ای، لبیک گفت و حماسه‌ای سیاسی و تاریخی بی‌نظیری خلق کرد.»

نصرالله بخوبی می داند که بدون حمایت ایران ادامه جنگیدن در سوریه امکان پذیر نخواهد بود. در چند هفته اخیر افزایش رویارویی حزب الله علیه شورشیان سوری و بازپس گیری استراتژیک شهر قصیر در نزدکی مرز لبنان موجب دلگرمی رژیم اسد و نگرانی آمریکا و کشورهای عربی بخصوص عربستان و شیخ نشین های خلیج فارس شده است.

مهمتر اینکه حمایت صریح نصرالله از اسد تنشهای قومی و سیاسی را در داخل لبنان تشدید کرده. خبرهای رسیده از دره بقاع و مناطق مرزی با سوریه حاکی از بالا گرفتن درگیری های پراکنده خونین نیروهای سنی و شیعی است. جنگ داخلی سوریه همچنین امینت بندر طرابلس در شمال لبنان را نیز بطور جدی به خطر انداخته. 

نصر الله با جانبداری از اسد ریسک بزرگی کرده. حزب الله بعد از خروج اسرائیل از جنوب لبنان و قبل از وقوع جنگ داخلی سوریه به دلیل رویاروی با تل آویو محبوبیت زیادی در جهان عرب کسب کرده بود. اما اکنون نقش آن در چهارچوب اختلافات فرقه ای معنی می شود و خشم بسیاری از سنی ها را برانگیخته. حتی روابط قوی اش با حمس در نوار غزه بطور محسوسی ضربه دیده است.

این وضعیت طبیعتاً بر جمهوری اسلامی نیز تاثیر گذاشته. نظر سنجی ها نشان داده که میزان محبوبیت ایران در منطقه بخاطر حمایتش از رژیم اسد سقوط کرده. حسن روحانی بعنوان عضو شورای امنیت ملی از این وضع کاملاً مطلاع بوده. حال باید دید چگونه و تا چه حد آن را تغییر خواهد داد.