سطل‌های زباله ای که شبانه ربوده می شوند

سرقت سطل‌های زباله - یا آنگونه که به صورت رسمی گفته می شود مخازن زباله -  در تهران و برخی شهرهای دیگر ایران امری رایج است. اولین بار مسئولان شهرداری تهران از سرقت 4 هزار سطل زباله در سال 1386 در تهران خبر دادند. اسفند ماه سال 89 نیز مسئولان شهرداری شهر اهواز سرقت 50 درصد مخازن زباله نصب شده این شهر در طول 11 ماه را اعلام کردند.

همین موضوع باعث شده است هر از گاه شهروندان صبح به صبح با جای خالی سطل زباله  محله یا کوچه محل زندگیشان مواجه شوند. اطلاعات منتشر شده از سوی سامانه رسیدگی به شکایات مردمی شهرداری که با عنوان سامانه 137 شناخته می شود حاکی از آن است که از میان پیام های رسیده به این سامانه وابسته به شهرداری تهران، حدود 40 درصد پیام ها مربوط به مشکلات سیستم جمع آوری، حمل و پسماند و زباله است.

آنگونه که آمارهای شهرداری تهران نشان می دهد در این شهر در مجموع 85  تا 90 هزار سطل زباله نصب شده است. آخرین نرخ های اعلام شده برای هزینه تمام شده هر سطل زباله نیز قیمتی بین 350 تا 550 هزار تومان برآورد شده است. به همین دلیل شهرداری ها می گویند سرقت سطلهای زباله  شهری هزینه های زیادی را به آنها وارد می کند.

مخازن زباله استفاده شده در معابر شهری بیشتر از همه از جنس پلی اتیلن، دارای چهار چرخ و در حجمهای 1100 لیتری و 660 لیتری هستند. این مخازن مناسب جهت استفاده در معابر شهری، بیمارستان ها، مجتمع های مسکونی و ... است بخش کوچکی از این مخازن تولید شرکت های ایرانی‌است و مابقی از خارج به کشور وارد می شود. آنگونه که در وب سایت یکی از شرکت های تولید کننده این مخازن آمده «محصولات پلی اتیلن این خاصیت را دارند که پس از مستعمل شدن دوباره به راحتی بازیافت شده به چرخه تولید بازگردند. »

گفته می شود همین ویژگی "راحتی بازیافت" اصلی ترین سر نخ ماجرای سرقت سطل های زباله در شهرهای ایران و به خصوص تهران است. برخی از سارقان این سطلهای زباله را ربوده و آنها را به عنوان پلاستیک خام به خریداران مواد پلاستیکی می فروشند. هر کدام از این سطل های زباله 55 کیلوگرم وزن دارد.

مورد دیگر اینکه سارقان با هدف استفاده از این مخازن زباله در جاهایی دیگر آنها را به سرقت می برند. سال 86 وقتی خبر ناپدید شدن 4 هزار مخزن زباله از سطح شهر تهران منتشر شد، مدیر عامل وقت سازمان خدمات موتوری شهرداری تهران، اعلام کرد:« این مخازن، توسط برخی مراکز اقتصادی، صنعتی، توقفگاه‌ها، باغات، رستوران‌ها و غیره به سرقت می‌روند تا از آنها در این محل ها استفاده کنند.» همان زمان همچنین گفته شد  15‌نفر از سارقان شناسایی شده و به مراجع قضایی معرفی شدند.

این مقام مسئول در شهرداری تهران از مراکز و مجامع خصوصی درخواست کرد به جای سرقت مخازن زباله شهری اگر نیازمند مخزن هستند، نیاز خود را به شهرداری اعلام کرده یا از مراکز تولیدکننده مخازن، ‌نیازهای خود را تهیه کنند.

علاوه بر موضوع سرقت سطلهای زباله در تهران دیگر عاملی که منجر به از بین رفتن این مخازن در شهر می شود آتش زدن آنها در چهارشنبه سوری های سالانه است. به گونه ای که تنها در سال 86 اعلام شد 600 مخزن زباله در مراسم چهارشنبه آخر این سال آتش زده و از بین رفت.

از سال 86 تا کنون مسئولان شهرداری در رابطه با آمار دقیق مخازنی که هر سال از سطح شهر دزدیده می شود به صورت رسمی آماری نداده اند. اما برای فهمیدن این موضوع تنها کافی است یکی از شهروندان تهرانی باشید تا هر چند وقت یکبار شاهد غیب شدن سطل های زباله  محل سکونت یا کارتان باشید. شهرداری تهران به صورت معمول پس از چند روز و در پی شکایت شهروندان مخازن ربوده شده را با مخازن جدید جایگزین می کند، اما تا قبل از آن محل مخزن به سرقت رفته تبدیل می شود به محلی برای انباشت زباله هایی که به نظر می رسد به حال خود رها شده اند.

به صورت معمول بخش عمده ای از سطلهای زباله ای که به سرقت رفته یا آتش زده می شوند در کوچه ها و معابر خلوت و کم تردد است. به همین دلیل مسئولان شهرداری اعلام کرده اند در اماکنی که بیشتر احتمال سرقت یا آسیب رساندن به مخازن است به جای مخازن پلاستیکی از مخازن فلزی استفاده می شود،  که این نوع مخازن در داخل کشور تولید می شوند اما تکنولوژی تولید مخازن زباله پلاستیکی با کیفیت مناسب در کشور موجود نیست.