نویسندگانی هستند که با یک تک‌خال به شهرتی عالمگیر می‌رسند. هارپر لی، نویسنده ۸۸ ساله آمریکایی چنین نویسنده‌ای‌ست. او با رمان «کشتن مرغ مقلد» که نخستین بار در سال ۱۹۶۰ منتشر شد و تا امروز گفته می‌شود که بیش از ۴۰ میلیون نسخه از آن به فروش رفته است، مشهور شد.
انتشارات «هارپر کالینز» فوریه سال جاری اعلام کرد که ۱۴ ژوئیه رمان دیگری از این نویسنده را منتشر خواهد کرد. «برو دیده‌بانی بگمار» در ۳۰۴ صفحه ظاهراً ادامه «کشتن مرغ مقلد» است و هارپر لی آن را اواسط سال‌های دهه ۱۹۵۰ نوشته است.
«کشتن مرغ مقلد» که جایزه پولیتزر را به دست آورد درباره نژادپرستی در جنوب آمریکا در سال‌های دهه ۱۹۳۰ است. در شهر کوچکی به نام «میکوم» در ایالت آلاباما جوان سپاه‌پوستی را متهم می‌کنند که به دختر سفیدپوستی تجاوز کرده است. اتیکاس فینچ، یک وکیل سفیدپوست دفاع از جوان سیاهپوست را به عهده می‌گیرد. دختر او، اسکات داستان را تعریف می‌کند. طبعاً پدر در نظر این دختر جوان سرمشق و نمونه انسان‌دوستی و عدالت‌خواهی‌ست، آن هم در دورانی تباه، یک سال پس از نخستین بحران فراگیر اقتصادی در غرب که ۲۴ اکتبر ۱۹۲۹ در یک پنجشنبه سیاه آغاز شد و ۲۵ درصد جمعیت آمریکا را از هستی ساقط کرد و بستری مناسب برای اندیشه عدالت‌خواهی و اومانیسم فراهم آورد.
تأثیرات بحران اقتصادی را بیست سال پس از این در جامعه آمریکایی و به تبع آن در تاریخ ادبیات معاصر آمریکا می‌توان مشاهده کرد: مبارزات مدنی، مبارزات سیاهان بر ضد تبعیض نژادی، نخستین خیزش‌های فکری و هنری در عرصه پست‌مدرنیسم و همچنین انواع گرایش‌ها و نحله‌های فکری فمینیسم و اندیشه جامعه چندفرهنگی و مقابله با پیامدهای استعمار به فرهنگ و ادبیات آمریکا در سال‌های دهه ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ جهت می‌دهند.
«کشتن مرغ مقلد» در چنین دوره‌ای نوشته شده است. شایعاتی مبنی بر اینکه ترومن کاپوتی در نوشتن این رمان به هارپر لی کمک کرده هنوز بر سر زبان‌هاست. چنانچه رمان دوم این نویسنده به لحاظ ادبی بتواند با «کشتن مرغ مقلد» رقابت کند، این شایعات به پایان می‌رسد و هارپر لی می‌تواند در سال‌های پایانی زندگی‌اش از نظر ادبی از خود اعاده حیثیت کند.
قرار است که ناشر در نخستین چاپ دو میلیون نسخه از «برو دیده‌بانی بگمار» را منتشر کند. برای کشوری که تیراژ یک رمان به سختی از دو هزار نسخه تجاوز می‌کند، دو میلیون نسخه به خواب و خیال شباهت دارد. حتی در کشورهای اروپایی هم به ندرت می‌توان رمانی را در چاپ نخستش با شمارگان دو میلیون نسخه به فروش رساند.
دستگاه رسانه‌ای عظیمی در خدمت این رمان قرار گرفته است. نمی‌توان گفت تنها سودجویی انگیزه تبلیغاتی‌ست که در رسانه‌ها درباره رمان دوم یک نویسنده مشهور انجام می‌شود. اگر به وضعیت سیاسی و اجتماعی جهان توجه کنیم، ممکن است به این نتیجه برسیم که اوضاع امروز ما بی‌شباهت به سال‌های دهه ۱۹۵۰ نیست. غرب یک بار دیگر در برابر چالش‌های مدنی قرار گرفته است: جامعه چند فرهنگی، فمینیسم، مبارزات مدنی و نژادپرستی به علاوه بنیادگرایی مذهبی همچنان از موضوعات روز است. «برو دیده‌بانی بگمار» آیا می‌تواند مانند «کشتن مرغ مقلد» حس انسان‌دوستی و عدالت‌خواهی را در لایه‌ای از قشر کتابخوان بیدار کند؟
فراموش نکنیم که احساس همبستگی بین طبقه متوسط تحصیلکرده و لایه‌های فرودست جامعه در جوامع غربی کاهش پیدا کرده است. این را هم باید افزود که یکی از دلایل شهرت «کشتن مرغ مقلد» اقبال بلند فیلمی بود که به کارگردانی رابرت مولیگان و با بازی گریگوری پک بر اساس این رمان ساخته شد. (گریگوری پک به خاطر بازی در این فیلم یک اسکار گرفت).
اتیکاس فیچ در رمان «کشتن مرغ مقلد» (و در فیلم نیز) یکی از مهم‌ترین و به یادماندنی‌ترین «قهرمانان» عدالت‌خواه است. ظاهراً در زمانه‌ای که روحیه قهرمانی جای خود را به عافیت‌طلبی داده است، جامعه مدنی بیش از هر وقت دیگر به چنین قهرمانانی نیاز دارد. انسان‌های تحصیلکرده و نسبتاً مرفه که به رغم گرفتاری های روزانه، برای جامعه مدنی و احقاق حقوق مردم تلاش کنند. در بستر چنین آزمونی‌ست که دومین اثر هارپر لی بعد از بیش از نیم قرن در تیراژ سرسام‌آور دو میلیون نسخه و با تبلیغات رسانه‌ای شگفت‌انگیز انتشار پیدا می‌کند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر