مقایسه درآمد پزشکان در ایران و غرب، گفت و گو با دو متخصص

ونوس امیدوار؛ شهروندخبرنگار

ارایه خدمات پزشکی توسط پزشکان متخصص در ایران 30 برابر ارزان تر از  ارایه این نوع خدمات در آمریکا و کشورهای اروپایی است. این پاسخ یک پزشک متخصص اعصاب در ایران در واکنش به گزارشی که چندی پیش بازتاب گسترده ای در رسانه های داخلی داشت.

گزارشی که در ان به نقل از مسعود پزشکیان ، حسن غفوری و حسن طریقت منفرد که هر سه تجربه وزارت بهداشت و درمان و همچمنین نمایندگی مجلس داشته اند، آمده بود درآمد پزشکان ایرانی 7 برابر همتایان آمریکایی و اروپاییان و درآمد یک ساعت کار در بخش خصوصی ایران 200 برابر کار در بخش پزشکی در آلمان است و از عدم شفافیت درآمد پزشکان در ایران انتقاد کرده بود.

در سال های اخیر، آمار تفصیلی و دقیقی از متوسط درآمد پزشکان منتشر نشده است. ایرج حریرچی، قائم مقام وزیر بهداشت 6 اردیبهشت امسال در گفت و گو با فارس گفته است: «بر اساس محاسبات دقیق، در زمان حاضر متوسط کل درآمد یک پزشک متخصص در بخش دولتی ۱۲.۵ تا ۱۲.۷ میلیون تومان و متوسط کل درآمد یک پرستار حدود ۲.۴ میلیون تومان است.»

مجید یک پزشک متخصص مغز و اعصاب در ایران ضمن  انتقاد شدید از نحوه مقایسه و سوگیرانه دانستن آن، می گوید: «مقایسه کسب در آمد به ریال در ایران و مقایسه آن با دلار در آمریکا و اروپا قیاس نادرستی است.»

وی افزود: «با این منطق می توان گفت حق ویزیت یک پزشک متخصص در ایران 25 هزار تومان است در حالیکه پزشک متخصص در آمریکا برای هر ویزیت 200 دلار یعنی 700 هزار تومان از بیمارش اخذ می کند بنابراین ارایه خدمات پزشکی در ایران 30 برابر ارزان تر است.»

معاون وزیر بهداشت هم در گفت  و گو با فارس، حرف هایی مشابه درباره درآمد پزشکان در آمریکا زده است: «یک پزشک متخصص آمریکایی به طور متوسط در هر سال حدود 230 هزار دلار درآمد دارد که با دلار 3200 تومانی بالای 700 میلیون تومان می‌شود، واقعاً چند پزشک ایرانی داریم که چنین درآمدی داشته باشد.»

با این حال منتقدان هم عدد و رقم هایی دارند. به عنوان نمونه در نامه معترضانه 6 نماینده مجلس به حسن روحانی آمده بود که ««دريافتي معاون درمان وزير محترم بهداشت كه متخصص قلب است از بيمارستان امام حسين (ع) در تابستان ۱۳۹۱ ماهانه بين ۶۱ تا ۸۳ ميليون تومان بوده است.» این یعنی درآمد سالانه ای بیش از 800 میلیون تومان. حسن غفوری فرد هم از درآمد سالانه 500 میلیون تومانی یک مدیر بیمارستان فقط در زمینه کارانه خبر داده که با احتساب حقوق این مدیر احتمالا درآمد سالانه اش همان 800 میلیون تومان می شود.

سایت فردانیوز هم در گزارشی میدانی درباره متوسط درآمد پزشکان مختلف نوشته است: «به این ترتیب متوسط حقوق تمام وقت، مربوط به 176 ساعت کاری در بیمارستان دولتی یا بخش عمومی، «متخصص اورولوژی» ماهانه 26 میلیون تومان، «متخصص جراح چشم» 30 میلیون تومان، «متخصص زنان و زایمان» 31 میلیون تومان،  «متخصص گوش و حلق و بینی» 32 میلیون تومان، «جراح قلب» 38 میلیون تومان، «متخصص ارتوپدی» 49 میلیون تومان و «جراح مغز و اعصاب» 65 میلیون تومان ماهانه درآمد دارند.»

با این حال، مجید کماکان با حرف هایی قائم مقام وزیر بهداشت درباره غلط بودن مقایسه ها موافق است و به زاویه هایی دیگری اشاره می کند: «من هم به عنوان یک پزشک متخصص از بی ضابطه بودن  مراجعه مردم به پزشکان متخصص گله مند هستم. به عنوان مثال چرا یک پزشک متخصص قلب در  همین شهر روزی 40 بیمار را ویزیت می کند اما پزشکی دیگر با همین تخصص، در همان محله و در شرایط مشابه کمتر از 10 مراجعه کننده در روز دارد، طوریکه درآمدش به سختی کفاف هزینه های مطب و زندگی روزمره را می کند. مگر نه اینکه در همین آمریکا و اروپایی که در اظهار نظر مسئولان یاد شده به آن اشاره شده است سرانه ویزیت تعداد بیماران برای هر پزشک مشخص است و هیچ پزشکی اجازه ندارد بیشتر از آن بیمار ویزیت کند.»

او می افزاید: «همواره در  35 سال گذشته  در مقاطع حساس مانند انتخابات یا هر زمان دیگر که نیاز به توجه عمومی و حساس کردن جامعه به روی مسایل خاص از جمله وضعیت نابسامان درآمد پزشکان  وجود دارد این بحث ها مطرح و پس از روانه شدن آقایان به کرسی های مورد نظر همه چیز به فراموشی سپرده می شود.»

به باور این پزشک متخصص، اینکه چرا تاکنون مسئولان بهداشت و درمان و اقتصاددانان نتوانسته اند نرخ واقعی برای ارایه  انواع خدمات پزشکی در ایران براساس واحد پول داخلی یعنی ریال و شرایط موجود جامعه  تعیین کند جای سوال دارد: «مسئولان به دلایل کسب منافع شخصی نمی خواهند این عدد و رقم ها براساس واقعیات جامعه استخراج شود و به جای آن با جوامع توسعه یافته آمریکایی و اروپایی که فاصله بسیار با ما دارند، برآورد می شود.»

مجید می افزاید: به عنوان مثال دکتر قاضی زاده وزیر بهداشت دولت روحانی عمل لیزیک چشم در بیمارستان های تهران را که قیمت آن 70 هزار تومان است، با 400 هزار تومان  حق عمل انجام می دهد. وی شاید یکی از منصف ترین متخصصان چشم ایران باشد و متخصصان دیگر بیشتر از این می گیرند.»

رضا، متخصص روانپزشکی نیز در این رابطه می گوید: »ارایه این عدد و رقم ها به شدت گمراه کننده و برای تهییج افکار عمومی جامعه است. چرا که واقعیت جامعه پزشکی در ایران چیزی غیر از اینهاست.»

وی می گوید: در ایران برای اینکه یک نفر پزشک متخصص شود باید زمانی بین 22 تا 25 سال را مشغول تحصیل باشد، در حالی که در طول این دوره زمانی هیچ حمایت اجتماعی و اقتصادی مکفی برای تامین هزینه های زندگی و تحصیل نمی شود. در حالی که در آمریکا و اروپا کمک هزینه های تحصیلی به دانشجویان و یا ساعات اجازه کار کفاف تامین هزینه های جاری روزمره در حد متوسط را به آنها می دهد.»

او می افزاید: «در همین کشورهایی که درآمد پزشکانش با ایران مقایسه شده، دولت ها و بیمارستان ها انواع حمایت های علمی از جمله حضور در سمینارها و کنفرانس های بین المللی را برای متخصصانش در نظر می گیرد اما پزشک ایرانی باید با هزینه شخصی خود و بدون حمایت دولت در این سمینارها حاضر شود.»

این روانپزشک با تاکید بر اینکه این نوع مقایسه ها کاملا عوام فریبانه است، می گوید: «اگر کسانی که امروز مدعی 7 برابر بودن درآمد پزشکان بخش خصوصی هستند پس چرا هر سال همزمان با افزایش نرخ تعرفه های بخش خصوصی، تعرفه های دولتی را هم افزایش می دهند، به عنوان مثال همین امسال تعرفه ها در هر دو بخش 15 درصد بیشتر شده است.»

او که هم در یک بیمارستان دولتی بیماران را ویزیت می کند و هم در مطب خصوصی، می افزاید: این در حالیست که ارایه خدمات یک پزشک در این دو بخش قابل مقایسه نیست. به عنوان مثال من در یک شیقت در بیمارستان دولتی ملزم به ویزیت 30 بیمار اعصاب و روان و نیازمند مشاوره هستم اما آیا می توان در یک نوبت کاری این خدمات را به 30 بیمار در حد استاندارد ارایه کرد. مسلما پاسخ منفی است. در حالی که در یک شیفت کاری در مطب 5 – 6 بیمار را ویزیت کرده و به هر کدام خدمات مناسب ارایه می دهم بنابراین طبیعی است که بیمار هزینه بیشتری را صرف می کند.»

وی ضمن انتقاد از تبلیغات گسترده دولت در بحث بیمه همگانی، این موضوع را فریب کاری دولتمردان می شمارد: «خدماتی که در این نوع بیمه به بیمه شدگان ارایه می شود بسیار محدود و شامل دسترسی به حداقل خدمات پزشکی آن هم در کیفیت بسیار پایین است. بنابراین انتقادها و بحث های دولتمردان یکجانبه گرایانه  و توام با عوام فریبی است.»