نوزدهمین روز اردیبهشت ماه ۱۳۸۸ یک روز معمولی بود و حتی انتخابش به عنوان آخرین فرصت ثبت‌نام متقاضیان کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری نمی‌توانست ارزش خاصی به این روز بدهد. اما حالا دو تن از کاندیداهایی که آن روز به ستاد انتخابات کشور رفتند٬ در زندان خانگی به سر می‌برند و حضورشان در انتخابات و وقایع پس از آن٬ به یکی از مهم‌ترین اتفاقات تاریخ معاصر ایران تبدیل شده است. میرحسین موسوی٬ زهرا رهنورد و مهدی کروبی دو هزار و ۱۹۰ روز پیش در وزارت کشور حاضر شدند و حالا نصیب‌شان یک هزار و ۵۳۹ روز حصر خانگی شده است.
کروبی در معیت معاون اول و وزیر کابینه آینده‌اش آمد
محمود احمدی‌نژاد و محسن رضایی روز جمعه هجدهم اردیبهشت ثب‌نام کرده بودند و شنبه آخرین فرصت برای تکمیل پازل مدعیان اصلی انتخابات بود. مهدی کروبی زودتر و در حدود ساعت ۱۰ صبح به ساختمان وزارت کشور رسید. «شیخ اصلاحات» که تاکید بسیاری بر برنامه‌محوری داشت و استفاده از مشاوران و مدیران قوی را تبلیغ می‌کرد در روز ثبت‌نام هم در معیت مشاورانش بود. از جمله سرشناس‌ترین همراهان کروبی٬ غلامحسین کرباسچی بود که چند روز پس از ثبت‌نام از سوی کروبی به عنوان معاون اول ریاست‌جمهوری در صورت پیروزی معرفی شد. این اقدام مشابه انتخاب محمدرضا خاتمی به سمت معاون اولی از سوی مصطفی معین در ایام تبلیغات انتخاباتی سال ۸۴ بود که هر دو از حزب مشارکت بودند. نکته جالب اما در مورد معاون اول کروبی این بود که کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران بود و این حزب حامی میرحسین موسوی اما خود کرباسچی به طور شخصی از کروبی حمایت می‌کرد.
در هنگام ثبت نام و تکمیل فرم٬ عباس عبدی٬ دیگر مشاور ستاد همراه با کرباسچی دورتر نشست و جمیله کدیور در سمت راست و سید محمدعلی ابطحی در سمت چپ کروبی نشست. کدیور٬ نماینده مجلس ششم و همسر عطاالله مهاجرانی٬ وزیر ارشاد در دولت اول خاتمی از اعضای بلندپایه ستاد انتخاباتی «تغییر» بود که در خرداد ماه و پیش از انتخابات به عنوان یکی از وزرای زن کابینه دولت احتمالی کروبی معرفی شد. ابطحی هم چهره‌ای نزدیک به سید محمد خاتمی محسوب می‌شد اما رییس دفتر سابق٬ در ایام انتخابات راهش را از رییس دولت اصلاحات جدا کرد و به جای ستاد انتخاباتی موسوی٬ راهی کمپین کروبی شد.
از این جمع٬ کرباسچی و عبدی به جنبش اعتراضی نسبت به نتایج انتخابات نپیوستند و مشخصا عباس عبدی به یکی از منتقدان جنبش سبز تبدیل شد. ابطحی تنها چند روز پس از انتخابات دستگیر شد و در دادگاه و مقابل دوربین تلویزیون علیه خود٬ هاشمی رفسنجانی و اصلاح‌طلبان اعتراف کرد. جمیله کدیور هم در انگلیس به کار رسانه‌ای مشغول شد.
موسوی و استقبالی گرم و سبز
ساعتی پس از کروبی نوبت به میرحسین موسوی رسید تا برای ثبت‌نام به وزارت کشور بیاید. نخست‌وزیر سال‌های جنگ شخصا رانندگی ماشین ارزان قیمت در اختیارش را برعهده داشت و در بدو ورود با استقبال سبزپوشانی مواجه شد که عکس‌هایی از او و سید محمد خاتمی در دست داشتند. آن روزها تدبیر انتخاب رنگ سبز برای کمپین تبلیغاتی گل کرده بود و ساماندهی نیروهای جوان حامی خاتمی٬ تجمعات خیابانی پرتعدادی را برای موسوی به دنبال داشت.
جهانبخش خانجانی، قربان بهزادیان نژاد و ابوالفضل فاتح از جمله همراهان موسوی بودند. بهزادیان نژاد، استاد دانشگاهی بود که رئیس ستاد انتخاباتی موسوی شد و مانند بسیاری از نزدیکان او پس از انتخابات دستگیر و از دانشگاه اخراج شد. او تا همین امروز هم در زندان به سر می‌برد. فاتح هم یک که مسوولیت کمیته رسانه و تبلیغات ستاد را برعهده داشت٬ تاسیس خبرگزاری ایسنا را در کارنامه داشت و بسیاری او را مغز متفکر کمپین موسوی می‌دانستند. او بود که رنگ سبز را با الهام از مضامین مذهبی و با اشاره به سیادت میرحسین به عنوان رنگ انتخاباتی برگزید و در روزهای پس از انتخابات٬ به دلیل ارتباط ویژه با بیت رهبری٬ نقش رابط را ایفا می‌کرد. فاتح از خطر بازداشت در امان ماند و با پرهیز از حضور در جنبش سبز٬ بازگشت به انگلیس و ادامه تحصیل را انتخاب کرد.
خانجانی هم سخنگوی وزارت کشور در دولت خاتمی از اعضای حزب کارگزاران بود که معاونت تبلیغات و اطلاع رسانی ستاد تهران موسوی را برعهده داشت. این جانباز جنگی پس از انتخابات بازداشت و به زندان محکوم شد. موسوی برخلاف کروبی در هنگام تکمیل فرم ثبت‌نام دور از همراهانش نشست.
بیانیه‌های کروبی و موسوی در روز ثبت‌نام
هر دو کاندیدای صاحب‌نام روز آخر٬ بیانیه‌ای برای هنگام ثبت‌نام آماده کرده بودند. موسوی در متن خود از وضعیت آن روزهای کشور بسیار انتقاد کرد و آن را «شایسته و شان ملت و مردم ما» ندانست. این سیاستمدار قدیمی که چندسالی گوشه‌نشینی اختیار کرده بود تاکید می‌کرد که «آنچه امروز می‌بینیم آن چیزی نیست كه می‌خواستیم٬ آن چیزی نیست كه می‌تواند باشد.»
او خود را «فرزند كوچك انقلاب اسلامی» نامید که به صحنه آمده چون روندهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی موجود را «نگران‌كننده» می‌داند: «آمده‌ام تا از آزادی اندیشه و بیان پاسداری كنم و مدافع آزادی‌های مصرح در قانون اساسی باشم. آمده‌ام تا با در دستور كار قرار دادن فرمان هشت ماده‌ای امام (ره) آن را از نو چراغی تابنده در مسیر تحقق حقوق شهروندی و حفظ حریم خصوصی قرار دهم. آمده‌ام تا وسیله‌ای باشم برای بازگرداندن اقتدار، عزت و هویت ایرانی. آمده‌ام تا با تنش‌زدایی و تعامل سازنده روابط بهتری میان كشورمان ایران و جهان برقرار كنم تا فضا را برای توسعه كشور بگشایم و احترام به ایرانیان را در جهان تامین كنم.»
عضو آن زمان مجمع تشخیص مصلحت نظام٬ خود را کاندیدایی مستقل معرفی کرد که اگرچه معضلات کشور را ناشی از «چاره‌جویی‌های شتاب‌زده، یك‌شبه و یك‌دفعه» می‌داند اما «راهی ساده و یك‌شبه برای مشكلات اقتصادی كشور و مردم» نمی‌شناسد.
اما بیانیه مهدی کروبی بر محور «احیای حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی» تهیه شده بود: «ایران متعلق به همه ایرانیان و کشوری کثیرالاقوام است و در حقیقت اقلیت‌های قومی و مذهبی اکثریت ملت ایران را تشکیل می‌دهند. محدود کردن ایران به گروه یا جناح خاص و یا بخشی از جامعه و عدم توجه به حقوق دیگر اقوام و مذاهب ضمن اجحاف به آن‌ها بزرگترین ظلم و تهدید برای اتحاد و همبستگی ملی است.»
او موارد متعددی را به عنوان تعهدات خود در برابر اقوام و اقلیت‌ها برشمرد: مواردی مانند «افزایش سطح و سهم مشارکت اقلیت‌های قومی و مذهبی در مدیریت اجرایی» و حضور «همه اقوام و اهل مذاهب شیعه و سنی» در کابینه؛ رفع «موانع تحصیل و استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مراکز آموزشی و مطبوعات»؛ «تقویت حکمرانان محلی و واگذاری اختیارات و اداره امور منطقه‌ای از میان نخبگان و شایستگان همان منطقه».
رییس مجلس ششم و کاندیدای معترض انتخابات ریاست جمهوری ۸۴ ٬ حتی برای تحقق این وعده‌ها از «اصلاح و بازنگری در قانون اساسی» سخن گفت و تاکید کرد: «دولت حق دخالت در امور دینی و مذهبی مردم را ندارد. همه ملت ایران خصوصاً اقلیت‌های قومی و مذهبی در انجام مراسم و مناسک دینی خود آزادند و باید شرایط استفاده از همه ظرفیت‌های فرهنگی و مذهبی برای آنان فراهم گردد.»
کروبی خطاب به فرمانده سپاه: خط و نشان نکشید
در آزادی نسبی به وجود آمده در روزهای منتهی به انتخابات ریاست جمهوری٬ کاملا قابل پیش‌بینی بود که کنفرانس خبری دو کاندیدای مخالف دولت پرخبر و جنجالی خواهد شد. به ویژه کروبی که تجربه شکست در انتخابات سال ۸۴ را پشت سر گذاشته بود و حالا با ارجاعاتی نسبت به احتمال تکرار دخالت در انتخابات٬ از عزم خود برای مقابله با تخلفات می‌گفت.
مهدی کروبی در مقابل خبرنگاران تاکید کرد که «ما برای داغ كردن تنور انتخابات نیامده‌ایم، آمده‌ام برای انتخاباتی آزاد و بدون دخالت بسیج و نیروهای مسلح و یا نیروهای خودسر.» کروبی سردار جعفری٬ فرمانده سپاه پاسداران را مورد خطاب قرار داد که به زعم او علامت و نشانه‌هایی برای دخالت در انتخابات صادر کرده بود: «این خط و نشان‌ها را نكشید، مردم را حساس‌تر می‌كنید. اگر كوچكترین تخلفی شود محكم می‌ایستم و از صحنه بیرون نمی‌روم. عكس‌العمل نشان می‌دهیم پیامد آن به عهده برادران بزرگوار است كه اوضاع و احوال را مناسب نمی‌بینند و احساس خطر كرده‌اند و برای خود آوازهایی می‌خوانند.»
او معتقد بود که وزارت كشور، «امتحان بزرگی» در پیش دارد و از دولت می‌خوست تا «كمال دقت» را در بی‌طرفی و سلامت انتخابات به کار گیرد. کروبی خطاب به خبرنگاری در بیان لزوم صحت انتخابات٬ با ادبیات خاص خود این گونه توضیح داد: «شما از عمه و خاله‌تان بپرس كه چه می‌گویند. مردم می‌گویند كه اینها همان كسی را که می‌خواهند از صندوق در می‌آورند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر