«منصوره شجاعی»، کنشگر حقوق زنان، به‌عنوان سخنران نشست «در جستجوی راهکارهای لازم برای تغییر»، گفت: «موضوع حجاب که رخداد آغازین جنبش ژینا (زن، زندگی، آزادی) بود، ما الان شاهد هستیم که طبقه‌های متوسط، پایین و مرفه و اقوام و مذاهب، به یک وحدت نظری رسیدند که حجاب اجباری درست نیست. دین باور و غیردین باور به این نتیجه رسیده‌اند که این مساله باید تغییر کند.»
هفتمین جلسه از سلسله نشست‌های «آسیب‌شناسی گذار»، به همت «مرکز ایرانی مطالعات سیاسی» در آسیب‌شناسی «جنبش مهسا» با هدف جمع‌بندی برنامه‌های پیشین و ارائه «راهکارهای لازم برای تغییر»، ۱۶اردیبهشت (پنج ماه می) در پاریس در حال برگزاری است. «ایران‌وایر» هم‌زمان با برگزاری این جلسه، متن گفتارهای سخنران‌ها را منتشر می‌کند.
شجاعی، در سخنان خود به «پتانسيل فمینیسم کثرت‌گرا که در پیش‌برد جنبش «زن، زندگی، آزادی» و جنبش زنان آزموده شده» اشاره کرد و گفت: «تلاش‌های زنان پیش از واقعه دختران انقلاب و جنبش مهسا یک رویارویی تنبهتن با لشکر سرتاپا زره‌پوش سرکوب حکومتی برای دفاع از حق پوشش و اعتراض به حجاب اجباری بوده است. این جنبش تا سال‌ها از سوی جامعه‌شناس فرهیخته ایرانی دکتر "آصف بیات" با "ناجنبش" معرفی می‌شد، با این استدلال که حرکت منسجم نیست و فردی است اما می‌تواند زمینه‌های یک جنبش اجتماعی را فراهم آورد که همین اتفاق هم افتاد.»
این کنشگر حقوق زنان به تجربه اعتراضات سال ۱۳۸۸ در زمان «جنبش سبز» اشاره کرد و افزود: «در آن زمان کاندیداهای محصور و مشخصا "میرحسین موسوی"، مساله غیرقانونی شدن گشت ارشاد را مطرح کرد و ۸مارس۲۰۱۰ در دفتر "زهرا رهنورد" هم بیانیه‌ای پیرامون مساله حجاب اجباری صادر شد و فکر کردیم برای تقویت برنامه موسوی، روی گشت ارشاد تمرکز کنیم.»
مبارزه با حجاب اجباری وحدت‌بخش همه کنشگران
شجاعی به حجاب به‌عنوان رخداد آغازین جنبش ژینا اشاره کرد و توضیح داد: «این مساله دستخوش تغییرات بنیادی و مثبتی شده و اگر در جاهای دیگر ما یک شکاف‌هایی را می‌بینیم، ولی شاهد هستیم که طبقه‌های متوسط، پایین و مرفه و اقوام و مذاهب، به یک وحدت نظری رسیدند که حجاب اجباری درست نیست.»
این فعال حقوق زنان با تاکید بر اینکه «دین باور و غیر دین‌باور به این نتیجه رسیده‌اند مساله حجاب اجباری باید تغییر کند و این مهم است» افزود: «این اجماع اتفاقی خودجوش و حاصل نبردهای تنبهتن و این میزان جان باخته‌های دو سال گذشته و پیش‌تر است، اما با اینکه جامعه دستخوش تحول شده، ما حتی شاهد عادی‌سازی شده‌ایم ولی تغییر اتفاق افتاده است.»
شجاعی در بخش دیگری از سخنان خود بر این نکته تاکید کرد: «از کنشگران لغو حجاب اجباری حمایت صورت می‌گیرد، ولی تبعیضات قانونی همچنان در نظام حقوقی ایران جا افتاده است.»
او با تاکید براینکه «لغو حجاب اجباری بایستی به تغییر قانون بیانجامد و تبعیض‌های جنسیتی برطرف شود» افزود: «خیابان همچنان زمین مبارزان است. اگر نه برای تظاهرات، اما همین حمایت‌های جمعی باعث شده است که خیابان حتی پناه هم شده باشد. چون همدلان و هم‌شکل‌های خود را پیدا می‌کنند و از ترس و تنهایی دور می‌شوند و از سوی دیگر خطر است، چون سرکوب و کشته شدن و خشونت حکومتی به‌همراه دارد.»
این کنشگر حقوق زنان با اشاره به اینکه «ما می‌توانیم حول موضوع حجاب یک محور وحدت ایجاد کنیم»، در تشریح دیدگاه خود افزود: «تعریف‌های آزموده شده یا نظریه‌های آزموده شده ویژگی‌هایی را مشخصا در تعریف این جنبش می‌گوید. چند نکته که برای این بحث مهم است، جامعه‌محوری، تکثر، خشونت‌پرهیزی، رویکرد توسعه افقی برای رسیدن به افق‌های روشن و رفع هرگونه تبعیض است.»
شجاعی در بخش دیگری از سخنان خود به «بحث افقی‌بودن جنبش زنان» اشاره کرد و گفت: «جنبش زنان بدون رهبر است که لطمه‌هایی هم از این جهت خورده‌است. در جنبش زن، زندگی، آزادی، نتوانستیم ساختار، شبه ساختار و رهبریتی ایجاد کنیم که این پتانسیل از بین نرود. هنوز معتقدیم جنبش افقی است، چون نگاه جنبش زنان هیچ‌وقت در توزیع قدرت به نوک هرم قدرت نبوده است. یعنی تمرکززدایی از هرم قدرت. تجربه زیسته ما می‌گوید این ویژگی‌ها و حفظ این ویژگی‌ها نه با انقلاب خشونت‌آمیز و نه با هدایای ملوکانه، نه در جنگ و نه در حذف، امکان‌پذیر نیست.»
او همچنین به این نکته اشاره کرد که «باید به مداخله نظامی دولت‌ها هم اشاره کنیم که مدتی به نام بشردوستانه انجام می‌شد و بشر را از بین می‌برد» و در ادامه افزود: «امروز میانه‌داری‌های آمرانه که گاهی از افراد نزدیک به حکومت می‌بینیم، درست نیست. ما چنین الگویی نداریم که با این اتفاق‌ها جنبش زنان و زنان به حقوق خود رسیده‌اند.»
شجاعی با مقایسه جنبش «زن، زندگی،آزادی» با سایر جنبش‌های سایر نقاط دنیا تاکید کرد: «من به زیبایی جنبش زن زندگی آزادی و به این گستردگی و همه‌گیری ندیده‌ام. اما این پتانسیل را ما از دست داده‌ایم. باید ببینیم چطور می‌توانیم آن را برگردانیم. این جنبش را انقلاب نامیدن درست نیست، چون انقلاب‌های قرن ۲۰ در کشورهای مختلف، خصوصا کشوری مثل ایران، خشونت‌پرهیز نیست؛ بلکه نخستین گروهی که حذف می‌شوند زنان هستند.»
حقوق زنان با دموکراسی رابطه تنگاتنگ دارد
این کنشگر حقوق زنان با تاکید بر این نکته که «هرچقدر زنان از سطح بالایی از عاملیت برخوردار باشند در محیط خشونت‌بار از بین می‌رود»، به سابقه فعالیت‌های زنان اشاره کرد و گفت: در نخستین ۸مارس پس از انقلاب ۱۳۵۷، جنبش زنان توانست قانون حجاب را به تعویق بیندازد و حجاب اجباری به اداره‌ها محدود شد، اما با شروع جنگ همه‌چیز تمام شد. دهه شصت که شروع شد و سرکوب‌ها، جامعه مدنی نابود شد. محیط خشن زنان را حذف می‌کند. انقلاب هرقدر هم زیبا باشد، بی‌رحم است. چه جنگ و چه انقلاب‌های قهرآمیز نمی‌تواند خواسته‌های مدنی و انسانی را پیش ببرد. حقوق زنان با دموکراسی رابطه تنگاتنگ دارد. تحقق حقوق زنان بدون حمایت همه اقشار ناممکن است.
شجاعی در تشریح تاثیر خشونت با تاکید بر اینکه «در فضای بدون خشونت با تجارب زیسته بهتر می‌توانیم در سازماندهی و ساختار رهبریت پیش برویم»، افزود: «نقش زنان در رهبری و سازماندهی به‌لحاظ ویژگی‌های جنبش‌ها بسیار چشم‌گیر و مهم است، اما متاسفانه اخبار و شواهدی وجود دارد که انسجام پیشین که در اثر پیوستن گروه‌های مختلف بود، خدشه‌دار شد.»
او همچنین گفت: «تکثری که می‌تواند در بسیج و سازماندهی و مداخله فمینیستی در امر سیاسی شود، متاسفانه باعث افتراق شده‌است. یکی از دلایل آن جای خالی جامعه مدنی سازمان‌داده شده زیر سرکوب است، اما نمی‌توان دگم‌های سنتی را نادیده گرفت.»
این کنشگر حقوق زنان «تداوم مقاومت و نافرمانی مدنی زنان مقابل سرکوب و خشونت» را، یکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها برای هم‌افزایی دانشت و افزود: «نزدیک شدن تجارب روشنفکران و اهل نظر با هر جنسیتی از سوی زنان و مردان، یکی دیگر از راهکارهاست. همچنین آمدن زنان به میدان، مثل صدیقه وسمقی. او مثل یک فرشته و پیامبر نشان داد که این مقاومت و مبارزه یعنی چه.»
شجاعی به «ترس حکومت» از مقاومت و نفس تازه زنان در این مسیر اشاره کرد و گفت: «پافشاری روی مطالبات و رویکرد افقی جنبش زنان و به رسمیت شناختن فمینیسم تکثرگرا و سازماندهی آن،، می‌تواند نقطه‌ای باشد برای رسیدن به وحدت عملی.»
ایران‌وایر هم‌زمان با برگزاری این نشست، متن و ویدیو سخنرانی شرکت‌کنندگان را منتشر خواهد کرد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر