تصویر ایلان در رسانه های ایرانی حامی بشار اسد

یک روز پس از بازتاب جهانی تصویر ایلان کردی، کودک 3 ساله اهل سوریه که جسدش به همراه مادر و برادر دوساله اش در سواحل بدروم ترکیه پیدا شد، روزنامه های صبح امروز ایران نیز به این رویداد غم انگیز توجه ویژه ای نشان دادند. این گزارش به بازتاب مرگ ایلان در روزنامه های تندروی ایران اختصاص داد، رسانه هایی که عمده ترین کانون های رسانه ای حامی بشار اسد، رئیس جمهور سوریه محسوب می شوند.

روزنامه جوان، وابسته به سپاه با انتشار چند تصویر و نقاشی از مرگ ایلان در صفحه اولش، بحران پناهجویان سوری در اثر سیاست های جنگی کشورهایی چون فرانسه و انگلستان و اشتباهات آنان در سوریه به وجود آمده و اکنون «كشورهاي اروپايي نمي‌توانند سياست منسجمي در مقابل سيل پناهجويان در پيش بگيرند» و سردرگم شده اند.

روزنامه کیهان اما دولت ترکیه را در این ماجراها مقصر دانست و نوشت ترکیه مهم ترین نقش را در حمایت از داعش دارد و " کوبانی، شهری که این کودک از آنجا گریخته است، همان شهری است که ارتش ترکیه با شلیک گلوله و گاز اشک‌آور، مانع از ورودشان به ترکیه می‌شد!" کیهان همچنین نوشت مرگ این کودک سوری، «نشان‌دهنده دردها و رنج‌های میلیون‌ها آواره‌ای است که تلاش می‌کنند از دست تروریست‌های مورد حمایت غرب و مرتجعین عرب نجات پیدا کنند و به یک منطقه امن بروند.» این روزنامه تندرو بدون اشاره به نام منطقه امن مذکور، واکنش کشورهای غربی به ماجرای مرگ ایلان را به "ریختن اشک تمساح" تعبیر کرد.

روزنامه تندروی وطن امروز هم نوشت این تصویر اروپا را شرمگین کرد: «این تصویر رنج و سختی‌های مهاجران سوری و کوتاهی و سهل‌انگاری جامعه بین‌الملل درباره مساله سوریه و مشکل پناهندگان را به تصویر کشید.» وطن امروز همچنین به انتقاد از کشورهای عربی پرداخت و با استناد به مطالب برخی فعالان مجازی عرب نوشت سران عرب، «نه‌تنها برای پناه دادن آوارگان کاری انجام نداده‌اند، بلکه برخی از آنها با اعزام تروریست‌ها به سوریه و حمایت مالی و تجهیزاتی از آنان، در واقع عامل اصلی بروز فجایع انسانی در سوریه بوده‌اند.»

 دیگر روزنامه تندروی که مرگ ایلان را به طور برجسته در صفحه اولش مورد توجه قرار داد، روزنامه سیاست روز بود. این روزنامه، مرگ این کودک را نماد نسل کشی غرب دانست و نوشت: «اين كودك يكي از هزاران كودك سوري است كه قرباني تروريسم دست ساخت غرب، اردوگاه‌هاي به اصطلاح بشر دوستانه تركيه و خودداري غرب از اجراي تكاليف خود در قبال پناهجويان مي‌باشد. كشورهاي غربي در حالي از واژه مهاجرين غير‌قانوني براي توجيه اقدامات ضد بشري خود عليه پناهجويان استفاده مي‌كنند كه با برجسته‌سازي مسئله قاچاقچيان انسان ضمن سرپوش نهادن بر مسئوليت خود در قبال پناهجويان به دنبال كم رنگ‌سازي احساسات جهاني در قبال وضعيت اسفناك پناهجويان پشت درهاي اروپا هستند. ابعاد اين نسل كشي بسيار گسترده است كه دامنه آن از حمايت از تروريست‌ها براي كشتار در آفريقا و غرب آسيا آغاز و به اردوگاه‌هاي پناهجويان در كشورهايي مانند تركيه و اردن رسيده و در نهايت نيز گريختگان از اين نقاط پشت دروازه‌هاي اروپا محاصره و در بدترين شرايط قرار مي‌گيرند كه حاصل آن مرگ بسياري از اين افراد است. غرب در حال اجراي بزرگترين نسل كشي در قرن بيست‌ويكم است.»

تحلیل محتوای این چهار رسانه به عنوان نمونه ای از رویکردهای رسانه های ایرانی حامی بشار اسد نشان می دهد آنها در گام نخست به طور فعال به این موضوع واکنش نشان داده اند. به نظر می رسد این واکنش فعال به دلیل بازتاب جهانی این رویداد و همچنین واکنش بسیار گسترده و توام با خشم کاربران فضای مجازی در ایران بوده است. واکنش هایی که بسیاری از آنها انتقاد و اتهام را متوجه دولت ایران و حمایتش از بشار اسد کرده بودند و روزنامه های تندرو در یک واکنش دو مرحله ای، تلاش می کنند تصویر دیگری ارائه دهند.

آنها در گام نخست یک واکنش همدلانه و همسو با واکنش عمومی در سراسر جهان به این موضوع نشان داده اند، انتخاب عکس های متعدد از قربانی و روایت داستان تلخ زندگی او و خانواده اش. در گام دوم و از منظر آسیب شناسی این حادثه، به طور هماهنگ هیچ اشاره ای به بشار اسد و ایران در ماجرای سوریه نشده است. کشورهای عربی، ترکیه، غرب و مخالفان بشار اسد، چهار گروه هدفی هستند که رسانه های تندرو با استفاده از مرگ کودک سه ساله سوری فرصتی مناسبی یافته اند تا علیه شان به انتشار تحلیل اقدام کنند.

ممکن است این دستورکار تغییر مهمی در صورت واقعی مسئله سوریه و برداشت عمومی درباره آنچه بر کودکان این کشور رخ می دهد، ایجاد نکند ولی مشخص است که تندروهای حامی بشار اسد با هماهنگی ذهنی بیشتری به پیشگیری درباره فضای رسانه ای می پردازند، پیشگیری توام با طلبکاری.