یک نماینده مجلس: قانون اجازه همسر برای سفر خانم‌ها می‌تواند اصلاح شود

«شهلا میرگلوی بیات» یکی از نمایندگان استان مرکزی در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. او برخلاف بعضی از نمایندگان عضو فراکسیون زنان معتقد است که امکان اصلاح قانون اجازه همسر برای سفر بانوان وجود دارد. پیش تر «لاله افتخاری»، دیگر نماینده عضو این فراکسیون در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» گفته بود که این قانون، حکم شرع است و امکان اصلاح آن وجود ندارد.

میربیات جراح و متخصص زنان و زایمان است اما برای گرفتن پاسپورت، به اجازه همسرش نیاز دارد. با او درباره حق سفر بانوان و اصلاح این قانون گفت وگو کرده‌ایم:

در فضای مجازی صحبت‌هایی درباره اصلاح قانون اجازه همسر برای سفر خانم‌ها از قول شما نقل شده، این صحبت‌ها صحت دارند؟

• از من در این موضوع سوال کردند و اصل صحبت من این بود که چون قوانین اسلام مترقی‌ترین قوانین است، می توان با توجه به شرایط موجود، از طریق همین قوانین اسلامی، به شکلی شرایط مسافرت بانوان را مهیا کرد. الان خانم‌های ما حضور موثری در عرصه‌های مختلف دارند، مثلا خیلی از آن‌ها تاجر هستند و برای تجارت به کشورهای دیگر رفت وآمد می‌کنند، خیلی‌ها  برای حضور در مجامع علمی و بحث‌های اکادمیک در حال رفت وآمد به کشورهای مختلف هستند و به نظر من، می‌شود یک اصلاحی در مورد این قوانین انجام شود.

اما بعضی از همکاران شما معتقدند که این قانون، حکم شرع است و نمی‌شود آن را اصلاح کرد؟

• من فکر می‌کنم با توجه به شرایط زمانه، امکان تغییر وجود دارد. مراجع عظام و علمای ما با توجه به شرایط روز می‌توانند اصلاحاتی در قوانین انجام دهند. در مورد این مساله هم فکر می‌کنم با توجه به شرایط زمانه و حضور خانم‌ها در عرصه‌های مختلف، بتوانند تصیمی بگیرند و شرایط سفر خانم‌ها را فراهم کنند. البته باید بیش تر روی این مساله مطالعه شود. شروط ضمن عقد هم یکی از راه‌های قانونی گرفتن حق سفر توسط خانم‌ها است. بعضی اوقات خانم‌ها در زمان عقد مساله حق مکان زندگی یا موضوع حق اشتغال را مطرح می‌کنند، حق سفر هم یکی دیگر از این شروطی است که می‌توانند ضمن عقد مطرح و مطالبه کنند. همین شروط ضمن عقد نشان می‌دهد که قوانین اسلامی واقعا مترقی و عادلانه است و دست خانم‌ها را هم کاملا باز گذاشته است که بتوانند مطالبات خود را درخواست کنند.

در مجلس هم این موضوع را مطرح کرده‌اید؟

• در مجلس فعلا چیزی در این باره مطرح نشده است چون در واقع، سال آخر دوره نهم هستیم. اما شاید در آینده اگر این موضوع جزو الویت خانم‌ها باشد، آن را مطرح کنیم. به هر حال، راه‌های قانونی و شرعی برای این‌که خانم‌ها بخواهند به حق‌ خود برسند، وجود دارد. همان طور که گفتم، می‌توانند این مساله را جزو شروط ضمن عقدشان هم بیاورند و در حین عقد آن را مصوب و بعد هم اگر لزومی داشته باشد، آن را اجرایی کنند. من فکر می‌کنم مشکل بیش تر خانم‌ها، ناآشنایی به حقوق‌شان است و این نبود آشنایی باعث به وجود آمدن خیلی از مشکلات آن‌ها است. در صورتی که خیلی راحت خانم‌ها می‌توانند همه این مسایل را در زمان ازدواج در شروط ضمن عقد بیاورند. از نظر قانونی و شرعی هم هیچ مشکلی نیست.

اما بسیاری از کسانی که این موضوع را در شروط ضمن عقد هم آورده‌اند، عملا نتوانسته‌اند از آن استفاده کنند و باز برای گرفتن پاسپورت، اجازه همسر از آن‌ها خواسته شده است.

• همان طور که گفتم، بیش تر باید روی این مسایل و قوانینی که مربوط به حقوق خانم‌ها است، مطالعه و در مجلس هم بیش تر روی این موضوع کار شود تا خانم‌ها بتوانند به صورت قانونی و شرعی به مطالبه خود برسند. به نظر من، یکی از مسایل بسیار مهم این است که خانم‌ها باید درباره حقوق‌ خود مطالعه کنند چون بعضی اوقات ناآگاهی باعث می‌شود مسایلی پیش بیاید که آن ها متضرر شوند، در صورتی که ممکن است آن مسایل قانونی هم نباشند. اطلاع رسانی و آگاهی بخشی درباره حقوق بانوان از طریق رسانه‌ها و نشریات، یکی دیگر از راه های کمک به خانم‌ها برای دانستن درباره حقوق‌شان است و من فکر می‌کنم همین قوانین اسلامی راه را برای رسیدن آن‌ها به حق قانونی‌شان باز گذاشته و فقط مشکل از نبود آگاهی ما است. ما حتی در ماده 20 قانون اساسی هم می‌بینیم که بین زن و مرد هیچ تفاوتی از لحاظ  قانون وجود ندارد. این ماده می‌گوید افراد ملت،‏ اعم‏ از زن‏ و مرد یکسان‏ در حمایت‏ قانون‏ قرار دارند و از همه‏ حقوق‏ انسانی‏، سیاسی‏، اقتصادی‏، اجتماعی‏ و فرهنگی‏ با رعایت‏ موازین‏اسلام‏ برخوردارند. پس هیچ چیزی بیش تر از مطالعه حقوق خودمان برای رسیدن به حقوق از طریق شرعی و به طور عادلانه به ما کمک نمی‌کند.

شما خودتان به عنوان نماینده مجلس برای سفر رفتن به اجازه همسرتان نیاز دارید؟

• معمولا به این شکل نیست که من برای هر مسافرت یا ماموریتم بخواهم اجازه‌ای کسب کنم. همان مجوزی که در حین گرفتن پاسپورت به من داده شده، برای مسافرت کردن کافی است. ممکن است یک زمانی اعتبار پاسپور تمام شده باشد و بخواهیم آن را تمدید کنیم، دوباره باید اجازه بگیریم. اما در حین مدتی که پاسپورت دارای اعتبار است، دیگر نیازی به مجوز برای رفتن به مسافرت نیست.