نخستین زنی که رییس شورای شهرش شد/ گفت‌وگو با «زینب خسروی»

استان وایر، ترمه ایرانی- بازنشسته آموزش و پرورش است. خیلی زود، در آستانه سال‌هایی که پای زنان به تازگی در پست‌های مدیریتی باز شده بود، مورد اعتماد مردم ایرانشهر قرا رگرفت و نخستین زنی بود که بر صندلی ریاست شورای شهر ایرانشهر تکیه زد. به گفته خودش، کار در ابتدا سخت بود اما خیلی زود مردم به او اعتماد کردند و در میان خودشان پذیرفتندش. دست یابی زنان به مدیریت‌‌های کلان را دور از انتطار نمی داند و معتقد است اگر کمی خودشان را باور کنند، تنها مساله اعتماد و توجه مدیران عالی استان است که زنان توانمند را شناسایی کرده و از تخصص آن‌ها در سطوح مدیریتی بهره ببرند.
به گزارش مجله اینترنتی «وشدلانی دیوان»، «زینب خسروی» رییس دومین دوره  شورای شهر ایرانشهر می گوید: «من در دوران خدمتم در شورای شهر دائما در حال رفت و آمد و سرکشی بودم. متاسفانه هیچ کجا ندیدم در پست‌های ارشد مدیریتی از زنان استفاده کنند. آن‌ها نهایتا مدیر مدرسه بودند. شاید هم اگر می‌شد ازآقایان برای مدیریت مدارس دخترانه استفاده کنند، خانم‌ها هم این پست را هم نداشتند. می‌خواهم بگویم این تنها به زنان برنمی‌گردد، این پست‌‌ها باید به آن‌ها داده شود و یا به بیانی دیگر، از آن‌ها هم مانند آقایان برای تصدی این پست‌‌ها دعوت شود. گفت‌وگوی «کلید ملی» را در مورد مشکلات ورود زنان به عرصه‌های مدیریتی با زینب خسروی بخوانید.

تلاش زنان در سال‌های اخیر برای حضور در پست‌‌های مدیریتی و سیاسی در استان سیستان و بلوچستان قابل توجه است. زنان این استان در شوراها، بخشداری و به تازگی تا نمایندگی مجلس پیش رفته‌اند.اما بر خلاف مشارکت زنان در انتخابات شوراها  در دوره اخیر، روند پیروزی زنان در رقابت‌‌های مدیریتی سیر نزولی داشته است، چرا؟

- واقعیت این است که زنان، توانمندی لازم را برای حضور در کنار مردان و در سطوح مدیریت‌‌های کلان کسب کرده‌اند. در کنار این مساله نگرش جامعه و مردم تغییر کرده است و زنان را در لباس مدیریت‌‌های شهری ، اجتماعی و سیاسی قابل می‌دانند. اما متاسفانه حضور آن‌ها در بسیاری از موارد کم تعداد است؛ مثلا استفاده از تخصص زنان در سطح مدیریتی در دولت نهایتا به مدرسه‌ها می‌رسد و در پست‌های کلیدی و یا ریاست اداره‌ها، زنان را انتخاب نمی‌کنند. به هر حال، انتخاب در شوراها و مجلس نه تنها نشان از توانایی‌های آن‌ه،ا بلکه به نگرش مردم و پذیرش آن‌ها نیز برمی گردد. این حمایت‌‌ها بیان کننده باور و اعتماد مردم به توانایی زنان در مشاغل مدیریتی است. البته این مساله نه تنها در استان سیستان و بلوچستان که در بسیاری از استان‌ها وجود دارد. متاسفانه نگرش مدیران عالی رتبه استان نسبت به توانایی و تخصص خانم‌ها آن‌چنان مثبت نیست. به هر حال، انتخاب در دست آن‌ها است که بخواهند و تصمیم بگیرند از توانایی و تخصص خانم‌ها استفاده کنند.

تحصیلات تکمیلی و تخصصی می‌توانند امتیازات زنان را برای ورود به عرصه‌های مدیریتی بیش‌ترکنند. اما از آن‌جایی که سیستان و بلوچستان استان محروم و کم برخورداری است، کم‌تر متخصصی آن‌جا دوام می آورد. یکی از مشکلات بزرگ این استان، نبود نیروی متخصص و بومی است. این مساله چقدر در ورود زنان به سطوح مدیریتی تاثیرگذار است؟

- این مساله به نظر من آن‌چنان تاثیرگذار نیست. خوش‌بختانه زنان تحصیل کرده در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در استان کم نیستند. من در دوران خدمتم در شورای شهر دائما در حال رفت و آمد و سرکشی بودم. متاسفانه هیچ کجا ندیدم در پست‌‌های ارشد مدیریتی از زنان استفاده کنند. آن‌ها نهایتا مدیر مدرسه بودند. شاید هم اگر می‌شد از آقایان برای مدیریت مدارس دخترانه استفاده کنند، خانم‌‌ها هم این پست را نداشتند. می‌خواهم بگویم این تنها به زنان برنمی گردد، این پست‌‌ها باید به آن‌ها داده شود و یا به بیانی دیگر، از آن‌ها هم مانند آقایان برای تصدی این پست‌‌ها دعوت شود.البته مساله دیگری هم که با آن روبه‌رو شدم و کم تاثیر هم نیست، حضور نداشتن زنان در جلسه‌ها و استقبال پایین آن‌ها در فعالیت‌‌های اجتماعی بود که این مساله به نظر من به خود زنان و نبود اعتماد به نفس آن‌ها برمی‌گردد.

آیا ممکن است حضور در این پست‌‌ها، زنان را در خانواده یا جامعه با مشکلاتی روبه‌رو کند؟ شما تجربه شورای شهر را داشتید و احتمالا در آن سال‌ها با زنانی که در عرصه‌های اجتماعی فعالیت می‌کردند از نزدیک برخورد کرده‎اید. می‌خواهم بپرسم آیا آنان مانند مردان از حمایت‌‌های خانوادگی و اجتماعی لازم برخوردارند؟

-به نظر من چنین مشکلی وجود ندارد. من با زنان زیادی برخورد می‌کردم که در کنار مدیریت خانواده، به واسطه شغل خود، حضور اجتماعی داشتند و با مشکلاتی در خانواده و یا جامعه روبه‌رو نشده بودند. من هم در طول فعالیتم در شورای شهر با ۶ مرد همکار بودم و گاهی هم می‌بایست برای برخی سمینارها به خارج از استان سفر می‌کردیم  ولی هیچ وقت از جانب خانواده یا مردم با این نوع  نگرش روبه‌رو نشدم . مردم از هر خدمت و کمکی استقبال می‌کنند. اگر کسانی از این مساله حرف می‌زنند به نظر من فرصت طلبی یا بهانه جویی می‌کنند. باید بیایید و ببینید زنان در شهرهای کوچک و روستا ها چه نقش‌‌های پر رنگ و تاثیر گذاری در محیط زندگی‌ خود دارند.

شما بیش‌تر بربی‌ توجهی مدیران به زنان برای انتخاب در پست‌‌های کلان مدیریتی اشاره کرده اید، در حالی که در شهر و روستا مشارکت اجتماعی زنان را فعال عنوان می‌کنید ، چرا این توانایی دیده نمی‌شود؟

-به نظر من در شهرهای کوچک و روستاها مردم انتخاب‌های خودشان را دارند و مانند مرکز استان و یا شهرهای بزرگ که حتما باید نظر مساعد بزرگان و معتمدان باشد، نیست. اگر چه این مساله در شهرهای کوچک هم قبلا پر رنگ بود اما الان  کم رنگ شده است. البته بی تاثیر نیست اما امروز دیگر معتمدان و بزرگان دور از مردم نظر نمی‌دهند. الان در انتخابات‌‌ها قشر جوان، تحصیل کرده معتمدان و روحانیون همه کنار هم می‌نشینند و با هم افرادی را که شایستگی داشتته باشند، انتخاب می‌کنند. این روح حاکم در روستا‌ها و شهرهای کوچک است. اما فکر می‌کنم در مرکز استان هنوز هم این نگاه‎ها هست. البته بستگی به خانم‌ها و شناخت از آن‌ها هم دارد اما در کل، زنان تحصیل کرده در شهرستان‌ها راحت تر وارد فعالیت‌‌های سنگین اجتماعی می‌شوند.
شما در زمانی بر صندلی ریاست شورا نشستید که تا پیش از آن زنی به این پست نرسیده بود و شاید شرایط برای حضور زنان به تازگی هموار شده بود. به نظر شما اگر زنان بخواهند به  این عرصه وارد شوند ، چه باید بکنند. شما یکی از شروط ورود به این عرصه را احساس توانمندی و خود باوری زنان عنوان کردید.

- بله، همین طور است. آن‌ها باید خودشان را باور داشته باشند. باید برای ورود به این عرصه جرات داشته باشند. آن‌ها نباید از ورود به این عرصه هراس داشته باشند. شاید بعضی از زنان فکر می‌کنند اگر رای  نیاوردند از جامعه طرد می‌شوند، در صورتی که چنین چیزی نیست. این یک میدان رقابت است و برای مردان هم همین طور است.  به هر حال، مسایل ورود زنان به مدیریت‌های اجتماعی متعدد است. علاوه بر خود باوری خودشان، حمایت مدیران ارشد استان ضروری است. به خاطر دارم زمانی که من به شورا رفتم، هنوز هم نگاه‎ها به مدیریت زنان مساعد نبود. بسیاری از بزرگان به مردان در شوراها می گفتند چطور همه شما زیر دست یک زن کار می‌کنید.

با این توضیحات، حمایت‌‌های دولت جدید در گسترش نقش زنان در مدیریت‌‌های اجتماعی بسیار ضروری به نظر می رسد.

- دولت جید یک قول‌هایی دادند و به واسطه همین قول‌ها، زنان زیادی به آقای روحانی رای دادند. با شروع به کار دولت جدید هم زنان خواسته‌های خود را بیان کردند اما تا حالا اقدامی نشده است. فکر می‌کنم زنان می‌خواهند مانند مردان در مدیریت جدی گرفته شوند و در مسوولیت‌‌های کلان  اجتماعی مشارکت داشته باشند.