گزارشی درباره پدیده «وام فروشی»

زینت جعفرزاده، شهروند خبرنگار، سمنان 

وام فروشی در ایران خیلی رایج است و آگهی های خرید و فروش وام های مختلف را بیشتر اوقات در پیاده روها یا روزنامه های مهم کشور و همینطور سایت های مختلف می توان دید. نمی دانم آیا چنین چیزی در بقیه نقاط دنیا هم رایج است یا خیر اما پدیده وام فروشی در کشور ما سالهای زیادی است که رواج دارد.

در بازار خرید و فروش وام فروشندگان این وام ها هر کدام را بسته به میزان سودی که برایش تعیین شده یا مدت زمان بازپرداخت اقساط آن نرخ گذاری می کنند و به خریداران می فروشند. بیشتر مشتریان این بازار افرادی هستند که به دلایل مختلف به پول نیاز فوری پیدا کرده اند و راهی جز خرید این وام ها ندارند.

افرادی که یا بدهکار هستند، یا یکی از نزدیکانشان بیماری دارد و از هزینه تامین پول لازم برای درمانش برخوردار نیستند و یا اینکه می خواهند یک خانه یا ماشین بخرند و مقداری پول کم دارند. این افراد بیشتر خریدار وام های ۵ ، ۱۰ تا نهایت ۵۰ میلیون تومانی هستند.

 البته بازار خرید و فروش وام فقط به رد و بدل کردن همین وام های زیر صد میلیون تومان خلاصه نمی شود بلکه در بین اگهی های مختلف این بازار می توان با وام های چند صد میلیونی و حتی میلیاردی هم مواجه شد. این وام ها بیشتر برای کارهای اقتصادی بزرگ و راه اندازی کارخانه یا کارگاه تولید یک محصول و ... است.

جالب انکه در زمینه خرید و فروش وام شرکت های زیادی هم در ایران وجود دارد که به صورت علنی و رسمی فعالیت می کنند تبلیغاتشان را همه جا هم منتشر می کنند. به عنوان مثال در ضمیمه نیازمندیهای روزنامه همشهری که مهمترین و پرتیراژترین نیازمندیهای چاپ شده در کشور است صفحات مشخصی برای خرید و فروش وام اختصاص داده شده است.

در تبلیغات خرید و فروش وام اغلب این موارد ذکر می شود؛ مشاوره جهت اخذ وام بانکی، مسکونی، اداری، تجاری حتی بدون مدارک شغلی، مضاربه، اخذ وام مسکن، خرید و فروش انواع وامهای جانبازی، اوراق، وام نخبگان، وام دولتی، وام جوانان، اوراق پزشکی، مهندسی و ....

این شرکت ها نامشان «دفاتر مشاوره وام بانکی» یا «شرکت‌های مشاوره تسهیلات بانکی» است و البته تا کنون بارها مسوولان مختلف از جمله بانک مرکزی گفته اند فعالیت این شرکت ها ممنوع است. اما این شرکت ها  با وجود ممنوعیت فعالیت وام‌های بانکی خود را در مدت زمان کوتاهی به متقاضیان می‌پردازند در حالی که دریافت مشابه این وام ها از سیستم بانکی به سختی امکانپذیر است.

شیوه کار این شرکت ها به چند شکل است،‌یکی اینکه مجوز برخی وام های بانکی را مستقیما از بانک ها دریافت می کنند و همان را به مشتری های خود می فروشند. اما در برخی شیوه های دیگر خود مستقلا با دریافت انواع ضمانت های مختلف به افراد خریدار وام می فروشند.

با این حال اگر با انها تماس بگیرید می گویند که توان تهیه هر نوع وامی با هر مبلغی که مشتری بخواهد را دارند. در برخی اگهی ها حتی وام هایی که برای فروش گذاشته شده اند قیمت گذاری هم شده اند. به عنوان مثال به صورت حدودی در این بازار برای دریافت یک وام ۱۰ میلیون تومانی از شما حدود ۲ میلیون تومان و  برای وام ۲۰ میلیون تومانی حدود ۴ تا ۵ میلیون تومان، دریافت می کنند. این منهای سودی است که به صورت قوانین بانکی هنگام بازپرداخت وام روی ان محاسبه می شود.

 تا کنون تلاشها برای جلوگیری از فعالیت و تبلیغ این شرکت های خرید و فروش وام به جایی نرسیده است حتی چند سال پیش بانک مرکزی با ارسال نامه ای به وزارت ارشاد خواستار جلوگیری از انتشار تبلیغات این شرکت ها در روزنامه ها و سایت ها شد. اما این شرکت ها با دور زدن قوانین مشکل خودشان را حل کردند و در اگهی هایشان به جای خرید و فروش وام نوشتند شرکت مشاوره وام بانکی و ....

این شرکت ها همچنان با قدرت و جدیت مشغول فعالیت هستند و به خریداران خود وام می فروشند. افرادی هم که به هر دلیل نیازمالی دارند و نمی توانند از هفت خوان سیستم بانکی رسمی کشور برای دریافت وام عبور کنند مجبور هستند به سمت این شرکتهای غیرقانونی بروند و همین هم کار و بار انها را پر رونق کرده است.