طرح گازانبری برای جمع کردن دستفروشان مترو

رامین سالمی، شهروند خبرنگار، تهران

چندین روز است که در مترو تهران طرح ضربتی جمع کردن دستفروشان مترو شروع شده است و دیگر در کمتر واگن قطاری می شود این دستفروشان را دید. تا قبل از اجرای این طرح تعداد دستفروشان در واگنها آنقدر زیاد بود که اگر شما به عنوان مسافر سوار مترو شده بودی هر دقیقه یکی از آنها از جلویت عبور می کرد، فروشنده هایی که هر کدام کالایی برای فروش داشتند، لواشک و آدامس، جوراب و عرق گیر پا، هدفون و جاکلیدی و کیف، روسری و رژ لب ، انواع اسباب بازی و دفترچه یادداشت و نقشه تهران و ایران از این طور چیزها از کالاهایی بود که این دستفروشها می فروختند.

اما حالا چندین روز است که از آنها خبری نیست. چون شهرداری تهران و مترو با همکاری نیروی انتظامی طرحی را شروع کردند که در آن همه دستفروشهای فعال در واگنهای مترو را جمع آوری کردند. وسایلشان را از آنها گرفتند و فعالیتشان در قطارهای شهری را منع کردند.

از چند روز قبل از شروع این طرح تابلوهایی به صورت گسترده در قطارها و ایستگاه های مختلف نصب شده بود که در باره نخریدن کالا از دستفروشان مترو به مسافران هشدار می داد. روی این تابلوها نوشته بود که محصولاتی که دستفروشان عرضه می کنند بهداشتی، استاندارد و سالم نیستند و به همین خاطر بهتر است از آنها خرید نکنید.

چند روز بعد هم طرح جمع آوری شروع شد و نیروهای پلیس با همکاری کارکنان مترو در ایستگاه ها و واگنهای قطارهای مترو مستقر شدند و هر جایی که این دستفروش ها را می دیدند آنها را گرفته و به بیرون منتقل می کردند، در مرحله بعد هم وسایلشان را از آنها می گرفتند و یک برگه کاغذ به عنوان رسید و تعهد به دستشان می دادند و از مترو بیرونشان می کردند.

من چون هر روز مسیر محل کار تا خانه ام به وسیله مترو طی می شود هر روز تعداد خیلی زیادی از این دستفروشها را می دیدم و گاهی با آنها هم صحبت می کردم، تعداد خیلی زیادی از این دستفروشها آنطور که خودشان می گفتند اهل شهرها و روستاهای مختلف کشور بودند که برای کار به تهران آمده بودند و می گفتند چون در شهرستان کار نیست به تهران آمده ایم.

بعضی از آنها هم می گفتند قبل از آنها یکی از دوستان یا فامیلهایشان به تهران آمده بود و دستفروشی در مترو را شروع کرده بود بعد به آنها خبر داده و آنها هم آمدند و این کار را ادامه دادند، خودشان می گفتند فروش و درامدشان به نسبت بد نبود و زندگیشان از همین راه می چرخید. حتی برای خانواده هایشان در شهرستان هم پول و کمک خرجی می فرستادند.

اما حالا با اجرای این طرح همه آنها طبیعتا از کار بی کار شده اند. چون در یک هفته گذشته حداقل من در مسیر رفت و برگشت خودم هیچ اثری از آنها ندیده ام. یک بار برای اینکه پیگیر جزئیات ماجرا بشوم از کارکنان یکی از ایستگاه های مترو پرسیدم چه خبر شده که دیگر از دستفروشها خبری نیست و به من گفتند این طرح جدی است و آنها برای همیشه بساطشان از مترو جمع شده است.

یکی از دستفروشهای مترو که پسر جوانی بود روز اول که طرح شروع شده بود وقتی در ایستگاه شروع کرد به فروش هدفونهایش، بعضی از مسافران به او گفتند که مواظب باش طرح جمع آوری دستفروشها شروع شده و ممکن است وسایلش را از او بگیرند، او هم لبخند زد و گفت از این طرح ها زیاد اجرا کردند. اما حالا که چند روز از ماجرا می گذرد انگار قضیه جدی شده است.

اگر چه تعداد این دستفروشها در مترو تهران واقعا زیاد شده بود اما من هیچ وقت نه مخالف فعالیت انها بودم و نه موافق فقط معتقد بودم به هر حال اگر این افراد می توانستند جایی مناسب برای کار پیدا کنند به این کار رو نمی آوردند. اما چه آن روزها که فعالیتشان در مترو آزاد بود و چه الان که خبری از آنها نیست مسافران زیادی موافق یا مخالف کارشان بودند.

من در همین مدت سعی کردم از چندین نفر در این باره سوال بپرسم و نظرشان را درباره طرح جمع آوری دستفروشان مترو بدانم، تعدادی از آنهایی که من از آنها سوال پرسیدم واقعا و به صورت جدی مخالف اجرای این طرح بودند و می گفتند این بندگان خدا از این راه کسب درآمد می کردند و چه اشکالی داشت که به کارشان ادامه بدهند. این افراد به مشکل بی کاری در شهرستان ها و وضعیت بد اقتصادی اشاره می کردند که دستفروشان هم در این شرایط چاره ای جز این نداشتند.

بعضی دیگر از مسافران اما موافق اجرای این طرح بودند و می گفتند حضور آنها در مترو که از اماکن عمومی است مخل آرامش و آسایش مردم شده بود و تعداد زیادشان را که هر روز هم در حال افزایش بود نشانه این مشکل می دانستند. این دسته می گفتند این شغلها جزو اشتغال کاذب است و باید افراد برای کسب درآمد به شغلهای قانونی رو بیاورند.

به هر حال این روزها از این دستفروشها خبری نیست و به قول یکی از مسافران که دیروز کنار من نشسته بود با طرح گازانبری شهرداری و نیروی انتظامی همه آنها از سطح مترو جمع آوری شده اند. اما من همچنان به آن دستفروشهایی فکر می کنم که در این مدت روی درامد حاصل از دستفروشی در مترو برای گذران زندگی خود حساب کرده بودند و حالا از کار بی کار شده اند.