جنگ بقا در انتخابات ناآرام مجلس و خبرگان

سعید آگنجی

این دورۀ انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری، برای تمامی جناح‌های سیاسی از این منظر پراهمیت شده که تنها یک قدرت‌نمایی سیاسی نیست بلکه مساله بقای حیات سیاسی در نظام مطرح است.

بررسی فضای انتخاباتی احزاب و تلاش فعالان سیاسی کشور از ماه‌ها پیش نشان می دهد که این انتخابات برای جناح‌های سیاسی، متفاوت با انتخابات‌های دیگر است. «غلامعلی حداد عادل»، سخن گوی ائتلاف اصول گرایان در این مورد اشاره کرده بود: «اگر اصول گرایان شکست بخورند، همه آن‌ها باهم غرق خواهند شد.»

در واقع، این بار گمانه‌زنی‌هایی که در مورد بحث بیماری و کهولت سن ‌علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی مطرح است، جناح‌های سیاسی را بر این داشته تا تمام توان و نیروهای خود را جهت تصاحب کرسی‌های بیش تر، وارد میدان رقابت انتخاباتی کنند. هر یک از جناح‌های سیاسی بتوانند در مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری کرسی‌های بیش تری را تصاحب کند، در صورت بروز هر گونه مشکلی، می‌توانند بسیاری از معادلات سیاسی را مشخص کنند و نقش تاثیرگذاری در سرنوشت سیاسی کشور داشته باشد.

ردصلاحیت «حسن‌خمینی» به عنوان یکی از چهره‌های شاخص بیت آیت‌الله خمینی نشان از این دارد که نزدیکان و بیت علی خامنه‌ای نمی‌خواهند قدرت را بار دیگر به خاندان خمینی بازگردانند. آن ها با ردصلاحیت حسن‌خمینی نشان دادند که قصد دارند قدرت را حتی بعد از آقای خامنه‌ای، در بیت او حفظ کنند.

این انتخابات برای نیروهای سیاسی داخل نظام بسیار سرنوشت‌ساز است به نحوی که بسیاری از اصول گرایان معتدل حاضر به ائتلاف با اصلاح‌طلبان شده‌اند و اصلاح‌طلبان نیز در بعضی از حوزه‌ها، از کاندیداهای اصول گرایان در انتخابات مجلس شورا و خبرگان حمایت کرده‌اند. این ائتلاف‌های نوشته و نانوشته بین نیروهای سیاسی، خبر از تحولات عظیمی در دایره سیاست داخلی ایران می‌دهد.
از سوی دیگر، اصول گرایان تندرو خط کشی خودشان را با نیروهای دیگر مشخص کرده اند هر چند هنوز در بین آن‌ها اختلافات زیادی وجود دارد.

از رویکرد و موضع‌گیری نیروهای‌سیاسی می‌توان به اهمیت ویژه این دوره از انتخابات پی‌برد. انتخابات مجلس خبرگان یکی از انتخاباتی بوده که هیچ‌ زمانی از اهمیت و استقبال برخوردار نبوده است اما این بار از همان ابتدا خبرگان تبدیل به چالشی برای جناح‌های سیاسی داخلی شد تا جایی که جریان اصلاح‌طلب و معتدل به دنبال جلوگیری از حضور نیروهایی هم‌چون «احمدجنتی»، «محمد یزدی» و «محمدتقی  مصباح یزدی» به مجلس خبرگان هستند.
از سوی دیگر، جریان تندرو خبر از خطر ورود نیروهای نفوذی به مجلس خبرگان می‌دهد. این صف‌آرایی‌های سیاسی جناح‌ها بیان گر این است که این انتخابات صرفا جنگ جناح های سیاسی نیست بلکه هر یک از آن ها اگر نتوانند در انتخابات آتی جایگاهی را برای خود کسب کنند، در آینده باید منتظر تضعیف شدید سیاسی خود باشند.

جریان اقتدارگرا از همین رو بسیار نگران است و تلاش می کند از هر راهی که شده، جلوی حضور اصلاح‌طلبان و اعتدالیون را در هر دو مجلس بگیرد؛ ابتدا با ردصلاحیت‌های گسترده از چهره‌های شناخته شده اصلاح‌طلبان و اعتدالیون و بعد با حملات گوناگون تبلیغاتی که دولت و اصلاح‌طلبان را هدف مستقیم قرار داده اند.

تمامی این تکاپوهایی که هر دو جناح از ابتدای انتخابات در جهت تایید و ردصلاحیت‌ها انجام داده اند و هم چنین درگیری‌هایی که تا کنون جهت کسب آرا داشته اند و نیز طرح بحث دخالت دوباره حاکمیت در صندوق‌های رای، این احتمال را مطرح می‌کند که شاهد یک انتخابات آرام نخواهیم بود. جریان اقتدارگرا برای بقا از هر ابزاری استفاده می‌کند تا بتواند قدرت را در بیت علی خامنه‌ای حفظ کند زیرا منافع آن‌ها در آن جا تعریف شده است.
از سوی دیگر، اصلاح‌طلبان و اعتدالیون هم از تمامی نیروها و توان خود استفاده می‌کنند تا از چنین اتفاقی جلوگیری کنند و بتوانند هم چنان بقای سیاسی خودشان را تضمین کنند. این تلاش ها، روزهای سخت و پیچیده ای در فضای سیاست ایران رقم خواهد زد.