فروشگاه‌های چینی در ایران یادگار دوران سلطه چینی ها بر بازار کشور

امیرحسین پرتوی، شهروند خبرنگار

در زمان دولت احمدی نژاد، یکی از اتفاقاتی که در ایران افتاد، تبدیل کشور به یکی از اصلی ترین بازارهای محصولات تولید شده در چین بود. حجم ورود کالاهای چینی به ایران آن قدر زیاد شد که به گفته فعالان اقتصادی، واردات از این کشور به شغل صدها نفر تبدیل شد.
واردکنندگان تقریبا هر چیزی  را از این کشور وارد می کردند؛  از کفش و پوشاک گرفته تا خوراکی و صنایع دستی و لوازم خانه و آشپزخانه تا محصولات صنعتی و تزیینی و خلاصه هر چیزی.

در همین زمان اما در کنار این حجم زیاد از واردات، یک اتفاق جالب دیگر هم افتاد؛ تعدادی از سرمایه گذاران اهل چین تصمیم گرفتند به جای آن که کالاهای تولیدی خود را به واردکنندگان ایرانی بدهند، خودشان به ایران بیایند و فروشگاه راه اندازی کنند. همین کار را هم کردند. آن ها حالا حدود پنج سال است که در برخی از شهرهای ایران مانند چابهار و قشم چندین فروشگاه بزرگ محصولات چینی دارند. فروشگاه هایی که نه تنها محصولاتشان همه ساخت چین است بلکه حتی کارکنان و فروشندگان خود را هم از چین آورده اند.

در این فروشگاه ها که حتی تابلو و اسم چینی دارند، شیوه آذین بندی و دکوربندی آن ها هم با تزیینات مخصوص چینی انجام شده است؛ یعنی هر مشتری در همان ابتدای کار متوجه می شود که این محل یک فروشگاه تماما چینی است.

فروشگاه بزرگ چینی ها در چابهار در یکی از پاساژهای معروف منطقه آزاد این شهر قرار دارد. این فروشگاه در بیش تر از یک هزار متر مربع، طبقه بالای کل پاساژ را اشغال کرده است. قیمت محصولات عرضه شده در این فروشگاه که تقریبا شامل هر کالایی می شود، بسیار پایین است.

در این فروشگاه می توان کاپشن های زمستانی با قیمت هایی در حدود 30  تا 50 هزار تومان هم پیدا کرد. قیمت پیراهن ها  و تی شرت ها هم اغلب بیش تر از 10 هزار تومان نیستند. درباره بقیه محصولات عرضه شده هم وضعیت مشابه است.

اما نکته قابل توجه و مهم، همان طور که البته از کالاهای چینی انتظارمی رود، کیفیت بسیار پایین اغلب قریب به اتفاق این محصولات است. بیش تر کالاهای عرضه شده در این فروشگاه ها در مقایسه با کالاهای مشابه، همان طور که قیمتی بسیار پایین تر دارند، از کیفیت نازلی هم برخوردار هستند.

طبق گفته اهالی و فروشنده های مراکز خرید در چابهار، از زمان راه اندازی فروشگاه بزرگ چینی‌ها در این شهر، بخش زیادی از مشتریان را که اغلب هم مسافران و گردش گران شهرها و استان های دیگر هستند، به خود جلب کرده است.

نکته جالب دیگر درباره این فروشگاه، فروشندگان و همه دیگر کارکنان آن است که همه از چین آمده اند و هیچ کارگر ایرانی استخدام نکرده اند. آن ها فقط در ماه های ابتدایی حضورشان، برای ارتباط با مشتریان چند ایرانی استخدام کرده بودند که بعد از آن وقتی به اندازه لازم با زبان فارسی آشنا شدند هم خودشان همه امور را در دست گرفتند.

فروشگاه چینی دیگری هم در جزیر قشم است. این فروشگاه در مرکز خرید «ارسلان»، در منطقه «لافت» قرار دارد و نامش «یی تایی» است. این فروشگاه از نمونه ای که در چابهار وجود دارد، کوچک تر است اما این جا هم کیفیت و قیمت محصولات مشابه چابهار است. در این مرکز خرید نیز همه فروشندگان و صندوق داران از اهالی چین هستند.

گفته می شود که مشابه این فروشگاه ها در چند شهر دیگر جنوبی ایران هم وجود دارد. این فروشگاه ها را می توان نمونه هایی از دوران تسلط و حضور تمام عیار چینی ها بر بازار ایران دانست؛ زمانی که ایران به دلیل تحریم ها، با بقیه کشورهای دنیا بی ارتباط یا کم ارتباط بود و چینی ها با بهترین بهره برداری از این موقعیت، جا پای خودشان را در بازار ایران تثبیت کردند.

البته حالا که تحریم ها برداشته شده اند و کیفیت پایین محصولات چینی هم برای همه مردم بارز شده است، این فروشگاه ها هم تا حدودی از رونق افتاده اند و معلوم نیست در ادامه، هم چنان کارشان را در ایران ادامه بدهند یا خیر.