در طول تاریخ، هنر در ژانرهای گوناگون و اتفاقات اجتماعی نقش مهم و بااهمیتی را ایفا کرده است. چند روز بعد از واژگون شدن اتوبوسی که حامل تعدادی از سربازان پادگان صفر پنج کرمان بود، رضا ثامری بازیگر تئاتر و نمایش شهرستان آبادان پرفورمنسی به نام «پایان دوره» را به مدت یک ساعت در خیابان‌های این شهر، به یاد و خاطره سربازانی که در آن اتوبوس کشته شده بودند اجرا کرد.
پرفورمنس آرت و یا هنر اجرایی به گونه‌ای از هنرهای نمایشی گفته می‌شود که از پیش نوشته‌شده یا فی‌البداهه باشد که گاهی با مشارکت تماشاچیان اجرا می‌شود.
چند ساعت بعد از این اجرا عکسی از این پرفورمنس در برخی از سایت‌ها منتشر شد که اطلاعات اشتباهی در آن نوشته بود. در گفت‌وگویی که ایران‌وایر با رضا ثامری داشته است این بازیگر بیست‌چهار ساله زاده آبادان علت اجرا این پرفورمنس را این‌گونه بیان می‌کند: «این اولین اجرای خیابانی گروه تئاتر «چپ» بود. ما این گروه را ده روز پیش تأسیس کرده‌ایم و بنا داریم برای مردم عادی با توجه به موضوعات اجتماعی در شهر اجراهای خیابانی داشته باشیم درواقع مخاطب ما هنرمندان نیستند. خبر واژگون شدن اتوبوس و کشته شدن سربازها من را شوکه کرد آن‌هم سربازان پادگانی که چهار سال پیش خودم آنجا خدمت کرده بودم. به همین خاطر تصمیم گرفتم که پرفورمنس را اجرا کنم.
این اتوبوس در ساعت ۱۹: ۴۵ دقیقه روز سه‌شنبه اول تیرماه از ترمینال کرمان حرکت کرده بود و حامل ۴۵ سرباز به همراه راننده، دو نفر کمک‌راننده، شاگرد و ۸ مسافر قاچاق بود که زیر اتوبوس و در جعبه بغل و حتی باک اتوبوس مخفی بودند و در جریان سقوط به دره ۱۶ نفر از آنان کشته شدند و ۳ نفر در بیمارستان جان خود را از دست دادند.
۱۳ تن از کشته‌شدگان «اتوبوس مرگ» سرباز بودند. این حادثه با واکنش‌های گسترده‌ای در جامعه روبه رو شد. در برخی از شهرهای ایران مردم به یاد این سربازان شمع روشن کردند. مشارکت هنر و هنرمندان در این‌گونه اتفاقات چه تأثیری در جامعه مدنی دارد؟ رضا ثامری بر این باور است که «این‌گونه حرکت‌های نمادین در قالب پرفورمنس علاوه بر بالا بردن سطح توقع جامعه از مسئولین، سبب نزدیک‌تر شدن مخاطب به هنرهای نمایش می‌شود. وقتی مسئولین واکنشی به این اتفاق دل‌خراش ندارند به گمانم هنر بهترین ابزار برای واکنش جامعه به این اتفاقات است. شاید من و دوستانم اطلاعات زیادی از پرفورمنس نداشته باشیم اما تجربه این چند سال به من یاد داده که هنر می‌تواند صدای بلندی در جامعه باشد.»
واکنش مردم کوچه و خیابان به این پرفورمنس چگونه بود، پرفورمنسر نمایش «پایان دوره» می‌گوید: «من به همراه دوستانم سعید فیوضی و مهدی قربانی دوازده شب تصمیم گرفتیم این کار را انجام بدهیم، با سرپرست گروه هماهنگ کردیم و فردا شب اجرا کردیم.
با دوستانم هماهنگ کرده بودم و تعدادی از بچه‌های تئاتری هم آمده بودند، واکنش مردم برای خودم جذاب و جالب بود. اولین تجربه من و گروه «چپ» در خیابان‌های آبادان بود. واکنش‌های خوب و مثبت مردم سبب شد که ما برای کارهای بعدی دلگرم‌تر باشیم، مثلاً پیرمردی که در طول یک ساعتی که مشغول اجرا بودم مرتب روی صورت من آب یخ می‌پاشید تا از گرمای هوا اذیت نشوم. به گمانم مردم قابلیت‌های هنر خیابانی هستند و هدف ما استفاده از این قابلیت‌هاست. نمایش‌هایی که ریشه در اتفاقات اجتماعی دارند می‌تواند بعضی‌ها را از خواب بیدار کند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر