قتل عام چنارهای ولی عصر

تهران- محسن برفی، شهروند خبرنگار

از هفت اصله چنار شروع شد؛ هفت چنار نیمه جانی که شبانه برخاک افتادند. اما حالا شمارشان به 15 اصله درخت رسیده است؛ چنارهای حاشیه جوی های چهارراه «ولی عصر» پایتخت که حالا تنها چیزی که از آن ها باقی مانده، جای خالی ریشه های پهنی است که تا چند روز دیگر با سنگ فرش های تازه احتمالا پر خواهد شد. این اتفاق در حالی رخ داد که شهرداری تهران چند ماه پیش پلاک هایی را کف خیابان ولی عصر نصب کرد که روی آن نوشته شده است:«چنار هر 2 متر، یکی. 1300 ه.ش. »

این چنارها هر روز تعدادشان کم تر و کم تر می شود. بخشی از این درختان قطع شده پایین تر از چهارراه ولی عصر، در سمت شرقی و بخش دیگر نیز درست مقابل تآتر شهر قرار داشتند. سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران، شهرداری های منطقه های 11 و 6 و سازمان زیباسازی شهر تهران باید پاسخ گو باشند. اما آن ها اول انکار کردند و گفتند که این درخت ها قطع نشده اند. «محمود صالحی»، رییس سازمان زیبا سازی گفته بود که احتمالا برای هرس کردن بوده است اما بعد از انتشار عکس های جای قطع شده درختان، مسوولان شهرداری منطقه 6  مجبور شدند اقرار کنند علت قطع کردن این تعداد درختان، پوسیدگی ریشه ها و احتمال افتادن آن ها در اثر طوفان یا باد شدید بوده است؛ درختانی با ریشه های بلند و بیش از 90 سال سن که از ریشه خشک شده و در حال از بین رفتن هستند.

البته شهرداری بعد از تایید خبر قطع درختان، اعلام کرد که به جای هر درخت قطع شده، سه نهال تازه می کارد؛ چنارهای نوسال و کوچکی که جایگزین آن چنارهای بلند طولانی ترین خیابان تهران در مرکزی ترین بخش پایتخت می شوند. نهال های نازکی که با وزش نخستین باد تند، از ریشه در خواهند آمد، در سایه چنارهای بلند ولی عصر، ترکیب نامتجانسی را به وجود آورده اند. این در حالی است که به جای قطع آن درختان تنومند، می توانستند به کمک هنرمندان، در جای جای این خیابان، آن ها را به صورت اثری هنری در آورند تا در کنار چنارهای 90 ساله قد بکشند.

ساخت خیابان ولی عصر با عنوان «جاده مخصوص پهلوی» در فاصله میدان «تجریش» تا کاخ «مرمر»، درسال ۱۳۰۰ شمسی آغاز شد. رضاشاه در آن زمان تصمیم به ساخت این جاده گرفت تا تهران را که به نزدیکی شمیران رسیده بود، به هم متصل کند. درخت‌کاری اطراف این خیابان و کشیدن نهر برای آبیاری درختان آن نیز از‌ سال ۱۳۰۰ آغاز شد. از آن جایی که چنار درخت بومی تهران بود، به دستور شهردار وقت، سراسر این خیابان را در دو طرف چنار کاشتند. به نوشته «عبدالله مستوفی»، در هر طرف به فاصله هر دو متر، یک چنار و بین هر دو چنار، یک بوته گل سرخ کاشته شد. بنابراین، در دو سوی مسیر ۱۸ کیلومتری خیابان، در مجموع ۱۸‌هزار چنار کاشته شد. 

برخی این تعداد را تا ۲۴‌هزار اصله نیز برآورد کرده‌اند. اما گفته می شود در سال های اخیر تعداد این چنارها کم تر از 18 هزار اصله شده است. بخشی از کم شدن این درختان به خاطر قطع آن توسط شهرداری و بخش دیگری عدم رسیدگی به آن ها بوده است. اما یک دلیل مهم تر، خشک شدن این درختان تنومند، تخریبی است که توسط شهروندان ساکن این محدوده رخ داده است. در چند سال گذشته، گروهی از ساکنان خیابان ولی عصر با ریختن مواد شیمیایی پای درختان، آن ها را از ریشه خشک کرده اند.