در ادامه واکنش مقامات جمهوری اسلامی به عدم تمایل ایرانیان به فرزندآوری و ازدواج، رییس دولت سیزدهم روز شنبه ۲۹ اردیبهشت در سخنانی با هدف تشویق شهروندان ایران به فرزندآوری، مدعی شد که «داشتن اتاق اضافه برای فرزندآوری بیشتر، سخن قابل دفاعی نیست و تجربه زندگی اجداد ما نشان می‌دهد که می‌شود در خانه‌های کوچک با چند فرزند زندگی کرد.»
سیاست‌های تشویقی برای فرزندآوری و ازدواج در سنین پایین سال‌هاست که توس جمهوری اسلامی در دستور کار قرار گرفته است و به شکلی ویژه تحت حمایت و تاکید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی قرار دارند.
او در اغلب سخنرانی‌های خود بر افزایش جمعیت ایران و ابلاغ سیاست‌های جمعیتی تاکید می‌کند اما به رغم تمامی این تلاش‌ها نرخ زاد و ولد در ایران به دلیل افزایش مشکلات اقتصادی و اجتماعی و ناامیدی بخش زیادی از مردم نسبت به آینده، همچنان روندی رو به کاهش دارد.
ابراهیم رییسی در سخنرانی اخیر خود بی‌توجه به ناتوانی شهروندان به تامین نیازهای اولیه خود و خانواده‌هایشان مدعی شده است: «با امکانات کم هم می‌شود صاحب فرزند شد و این سخن که تا اتاق اضافه نداشته باشیم، نمی‌توانیم فرزندان بیشتری داشته باشیم، سخن قابل دفاعی نیست. تشکیل خانواده و بچه‌دار شدن حتما نیاز به مسکن و امکانات متناسب دارد، اما اینکه فقط این‌ها زمینه فرزندآوری باشند باور صحیحی نیست. این سخن را که اگر بچه‌دار شویم وضعیت اقتصادی چطور می‌شود، خداوند متعال پاسخ داده و این از معجزات الهی است که هیچ کس را ندیدیم وضع مادی او ولو نسبی، بعد از ازدواج بدتر از زمان قبل از ازدواج او شده باشد.»
این ادعا در حالی مطرح شده که هفته گذشته سینا کلهر، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان گفته بود: «علی‌رغم اینکه تقریبا ۱۰ سال است که موضوع جمعیت جزو جریان‌های اولویت‌دار وزارت ورزش است، شاید آن‌طور که باید و شاید معرفی نشده و از همین رو با روند منفی نرخ باروری مواجه هستیم».
همزمان احمد وحیدی، وزیر کشور دولت رئیسی هم کاهش نرخ رشد جمعیت در ایران را «بسیار هولناک» خواند.
ابراهیم رییسی که ناتوانی او در کنترل تورم و افزایش قیمت افسارگسیخته کالاهای اساسی حتی از سوی نمایندگان مجلسی که بیشترین همراهی را با دولت او داشتند مورد انتقاد قرار گرفته است بدون توجه به این انتقادها سخنان پیشین خود را که گفته بود باید برای تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری به فکر خانه‌های بزرگ باشیم نقض کرده است.
او در سخنرانی اخیر خود گفته: «آنچه در واقعیت شاهد آن هستیم، برخلاف این گفته است و اگر نگاهی به وضعیت موجود بیاندازیم می‌بینیم که در خانه‌های بزرگ مناطق شمال‌شهر فرزندان کمتری هستند تا خانه‌های کوچک جنوب شهر. لذا خانه بزرگ یک نیاز حتمی برای فرزند بیشتر داشتن نیست. موضوع فرزندآوری و جمعیت هم فرهنگ‌سازی می‌خواهد و هم اقناع افکارعمومی. باز کردن گره‌های ذهنی در این زمینه بسیار ضروری است. یکی از موانع مهم پیش روی افزایش جمعیت هم مسئله سقط جنین غیرقانونی است و آمارهای منتشر شده در این زمینه نگران‌کننده است که برخورد جدی با موارد غیرقانونی و بدون مجوز از سوی پزشک را لازم و ضروری کرده است.»
بر اساس گزارش‌های رسمی از مراکز دولتی همچون مرکز آمار و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و همچنین سازمان‌های اجتماعی، به دلیل رشد افسارگسیخته قیمت مسکن در ایران و همچنین افزایش جمعیت زیر خط فقر، سالانه به تعداد خانورهای اجاره‌نشینی که مجبور به مهاجرت به حاشیه شهرها می‌شوند افزوده می‌شود.
فقر فزاینده همچنین منجر به آن شده که شمار کودکانی که برای کمک به اقتصاد خانواده ناچار به ترک تحصیل و انجام کارهای سیاه می‌شوند سالانه افزایش یابد.
نگاهی به اخبار اقتصادی ایران در رسانه‌های رسمی نشان می‌دهد افزایش قیمت کالاهای اساسی برای نوزادان همچون شیرخشک، پوشک و همچنین قیمت مواد غذایی همچون لبنیات، خشکبار و گوشت به قدری افزایش یافته که بسیاری از مردم از تهیه آن ناتوان هستند و آن را از سبد غذای خود حذف کردهاند.
روزنامه اقتصاد آنلاین روز شنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ از افزایش دوباره قیمت گوشت در بازار ایران خبر داده و نوشته است که کمبود گوشت در سبد غذایی ایرانیان زنگ خطر سوءتغذیه در میان خانواده های ایرانی را به صدا درآورده است.
دبیر انجمن صنعت گوشت و مواد پروتئینی کشور نیز اعلام کرده که سرانه مصرف گوشت در دنیا ۳۰ کیلوگرم در سال است اما در ایران، این میزان به ۵ کیلوگرم رسیده است و تداوم این روند سوءتغذیه به برای اقشار کم درآمد را در پی دارد.
نتایج نظرسنجی «موج چهارم پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان» که توسط دفتر طرح‌های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ایران، زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شده نیز نشان می‌دهد که در ادامه کاهش تمایل ایرانیان به فرزندآوری، اکنون زنان خانه‌دار ایرانی هم کمتر از گذشته به تداوم نسل علاقه‌مندند.
روزنامه هم‌میهن در شماره روز چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه سال جاری با اشاره به نتایج این پیمایش که همچنان بخش‌های دیگری از آن محرمانه مانده است، نوشت بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی هم موافق رابطه قبل از ازدواج دختران و پسران بوده‌اند.
با این‌همه سیاست‌های تشویقی اما ناکارآمد دولت برای تبلیغ فرزندآوری ادامه دارد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی در روند بررسی بودجه سال ۱۴۰۳ مصوب کردهاند که وام‌های تشویقی فرزندآوری به فرزند اول ۴۰ میلیون تومان، فرزند دوم ۸۰ میلیون تومان، فرزند سوم ۱۲۰ میلیون تومان، فرزند چهارم ۱۵۰ میلیون تومان و فرزند پنجم به بعد ۲۰۰ میلیون تومان افزایش یابد.
این مشوق‌ها در حالی تعیین شده که بر اساس آمار، هزینه‌های مرتبط با روند بارداری و زایمان با مبالغ تشویقی اعلام‌شده بسیار فاصله دارد و افزایش چندبرابری قیمت لوازم نوزاد، هزینه‌های پوشاک، شیرخشک و پوشک در دو سال گذشته باعث شده است که بسیاری از خانواده‌ها برای تامین هزینه‌های اولیه نوزادانشان هم با مشکل مواجه شوند.
دولت ابراهیم رییسی همچنین در طول دو سال گذشته از تامین اقلام اولیه مانند شیرخشک برای جمعیت کنونی نوزادان ناتوان بوده و هر از گاهی اخبار نایاب و کم‌یاب شدن شیرخشک در بازار ایران در صدر اخبار اقتصادی قرار می‌گیرد.
نگرانی حاکمیت از پدیده پیر شدن جمعیت ایران که مطابق آمارها به دلیل نرخ پایین ازدواج و فرزندآوری سرعت گرفته، سبب شده است جمهوری اسلامی برای کاستن از میزان سقط جنین به اقدام‌هایی مانند حذف طرح غربالگری در دوره بارداری متوسل شود که به گفته برخی پزشکان احتمال تولد کودکان معلول را افزایش داده است.
ابراهیم رئیسی در بخش دیگری از سخنرانی روز شنبه خود آمار سقط جنین در ایران را «بالا و نگران‌کننده» خواند و خواستار «اقدام» دولت و قوه قضائیه برای جلوگیری از آن شد.
او در سخنان خود بر این نکته که «سقط جنین غیرمجاز از نظر شرعی، قتل نفس است» تاکید کرد و در ادامه خواستار «روشن» شدن آثار اجتماعی آن شد.
رئیس دولت سیزدهم در حالی خواستار تشدید برخورد در این زمینه شده است که بهمن ۱۴۰۲ دادستان کل کشور بخشنامه‌ای برای ایجاد «شعب اختصاصیِ» رسیدگی به پرونده‌های سقط جنین در شهرهایی که فراوانی در این زمینه وجود دارد، صادر کرد.
در خرداد ماه ۱۴۰۱ نیز وزیر بهداشت دستورالعمل «حفظ و مراقبت از جنین سالم» را صادر کرد که مباشرت یا معاونت در سقط جنین «جرم‌انگاری» و برای آن جریمه سنگین درنظر گرفته شده بود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر