پیش از این که جوهر توافق‌نامه‌های رسمی میان ایران و غرب خشک شود، نمایندگانِ ۱۲۰ شرکتِ فرانسوی برای دیداری سه روزه به ایران سفر کردند تا دریابند که این بازار ۷۶ میلیون نفری چه فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری پیشِ پای آن‌ها می‌‌گذارد.
از لحظه‌ای که اولین تحریم‌ها لغو شدند، فرانسه تمایل زیادی داشت که نخستین قدرت اقتصادی باشد که پا به عرصهٔ بازار ایران می‌‌گذارد؛ حتی منتظر هم نماند که ببیند دور بعدی گفت‌وگوها دربارهٔ برنامهٔ هسته‌ای ایران که قرار است ۱۸ فوریه در «وین» انجام شود، به کجا میرسد. سفر به حد کافی کوتاه بود که خشم دیپلمات‌ها را برنیانگیزد و به اندازه کافی بلند که در چند دیدار توانست آیندهٔ فرصت‌های تجاری فرانسه در ایران را رقم بزند.
باشگاه فوتبالِ «اوسر» (Auxerre) از شهری به همین نام در مرکز فرانسه نیز نمایندهٔ خود را به ایران فرستاده بود؛ باشگاهی که بزرگ‌ترین اتحادیه کارفرمایان، یعنی «مدف» (Medef) آن را اداره می‌کند. هیات‌های نمایندگی کوچک‌تری از ایتالیا، آلمان، اتریش و ترکیه نیز پیش از این به ایران سفر کرده بودند ولی به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی(ایرنا)، هیات فرانسوی بزرگ‌ترین گروه اقتصادی و تجاری بوده که در 30 سالِ اخیر به ایران سفر کرده است.
شرکت‌های فرانسوی امید دارند که درهای تجارت ایران به زودی باز شود، کما این که ایران هم موافقت کرده تا بخش‌هایی از فعالیت هسته‌ای خود را محدود کند تا درعوض، تحریم‌ها هم به‌تدریج لغو شوند. نمایندهٔ شاخهٔ بین‌الملل مدف، «تیری کورتین»(Thierry Courtaigne) به خبرگزاری فرانسه گفته است: «شرکت‌ها و مؤسسه‌های گوناگونی به ایران می‌‌روند تا یا پرونده‌های خود را به روز و یا تماس‌های جدیدی ایجاد کنند. نمی‌‌توان یک شبه به توافق رسید.»
در ایران «جلسهٔ معارفه» هم برگزار شد تا هیات‌های نماینده با شرکای خود آشنا شوند و سری هم به مکان‌های صنعتی زدند. به گفتهٔ «علی ماجدی»، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت، توسعهٔ صنایع نفت و گاز ایران به ۲۳۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد.
منافع بسیار
کاهشِ تحریم‌ها می‌‌تواند برای بازار فرانسه، منافع بسیاری به دنبال داشته باشد؛ تحریم‌هایی که از سال ۲۰۰۵ در روالی تدریجی، بر حکومت ایران تحمیل شده تا بر سیاست‌های هسته‌ای آن فشار وارد کند. مذاکرات نوامبر گذشته در «ژنو» این پیام را داشت که ایران می‌‌تواند برای شرکت‌های غربی از قلمروی «تجارت ممنوع» بیرون بیاید. حتی پیش از نشستِ ژنو نیز تمایل به بازارِ بالقوهٔ ایران رو به رشد بود. بعضی از دانشگاه‌های پاریس کنفراس‌هایی دربارهٔ ایران برگزار کردند. آن طوری که یکی از برگزارکنندگان گزارش داده، کنفرانس‌ها «پر بود از دست اندرکاران ِ تجارت ... و این نشان می‌‌دهد که شرکت‌های فرانسوی تا چه حد به فرصت‌هایی که اقتصاد ایران پیش روی آن‌ها می‌‌گذرد، علاقه دارد».
نسلِ جوان ایران به تجارت با مؤسسه‌های فرانسوی علاقه نشان می‌‌دهد. سهام‌ها برای فرانسه بالا است؛ سهامی که پس از بحرانِ اقتصادی سال ۲۰۰۸ به گل نشست و در پی ِآن بود که خود را به بیرون از منطقهٔ راکد و بی‌‌رونقِ یورو برساند.
به نوشتهٔ «سباستین رگنو»( Sébastien Regnault) در «لوموند»، «قبل از آن که در سال ۲۰۰۷، سارکوزی به ریاست جمهوری برسد، فرانسه اولین شریک صنعتی‌ِ ایران بود».
به گزارش «آسوشیتدپرس»، پیش از تشدید تحریم‌ها، شرکتِ «پژو» سالانه بیش از ۴۵۰ هزار خودرو در ایران می‌‌فروخت و «رنو». پیش از خروج از ایران در سال ۲۰۱۱، ۱۰۰ هزار خودرو در این کشور به فروش رساند. ولی در فاصلهٔ سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴، مناسبات تجاری بین دو کشور تا ۷۰ درصد کاهش یافت؛ از ۲ میلیارد یورو به ۸۰۰ میلیون.
در خاورمیانه، ایران اولین بازار برای صادرات فرانسه به شمار می‌رفت ولی از ۲۰۰۷ همه چیز سقوط کرد؛ یعنی درست از وقتی که «نیکلا سارکوزی»، رییس جمهور وقت این کشور در پاسخ به سیاست‌های هسته‌ای ایران، رابطهٔ اقتصادی ِ بین دو کشور را به شدت کاهش داد.
بزرگ‌ترین بازارِ بیرون از اروپا
پس از ۳۵ سال کار در ایران، پژو در فوریه ۲۰۱۲، یک شبه از بازار ایران خارج شد. در آن زمان، ایران بزرگ‌ترین بازار برای پژو در بیرون از مرزهای اروپا بود. در واكنش به از دست رفتن مشاغل و فشار «جنرال موتورز» - خودروساز آمريكايى و يكى از بزرگ‌ترين شركاى پژو - بر اين شركت، رسانه‌هاى فرانسه از تصميماتى شتاب‌زده و پرهزينه خبر دادند. جنرال موتورز با لابیِ «اتحاد علیه ایران هسته‌ای»، روابط بسیار نزدیکی دارد. شرکتِ نفتِ «توتال» نیز فعالیت خود را تا سال ۲۰۱۲ ادامه داد؛ زمانی که دیگر مبادلات ارزی ناممکن شده بود چون شبکه جهانی «سوییفت» بخشی از خدمات خود را در مورد نقل و انتقالات ارزی از ایران، محروم کرد.
حالا این شرکت‌های فرانسوی هستند که باید عزم خود را برای بازسازی ِجایگاه تجاری خود در ایران نشان دهند؛ جایگاهی که در اولین سال‌های این قرن از آن برخوردار بودند. از این گذشته، باید از سد تنش‌های دیپلماتیک بین پاریس و تهران بگذرند. وزیر امور خارجه فرانسه، «لوران فابیوس»(Laurent Fabius)، موضع سختی علیه ایران گرفته که در راستای اتحاد با کشورهای حاشیه خلیج فارس و عربستان سعودی است.
دکتر «تیری کوویل» (Thierry Coville)، کارشناس امور ایران در «موسسه روابط بین‌الملل و استراتژیک» در پاریس و «مدرسه تجارت نوانسیا»، گفته است:«شرکت‌های فرانسوی هنوز به نوعی در ایران شبکه دارند. احساسات فرانسه دوستی و فرانسه گرایی در ایران در سطحِ بالایی باقی مانده است... سفر هیات‌های فرانسوی با تأیید حمایت مقاماتِ فرانسه نبوده است... ابتکار عمل واقعا از طرفِ مدف و در یک فرصتِ مناسب بوده است... از سالِ ۲۰۰۷، تجارتِ فرانسه از بازار ایران ناپدید می‌‌شود و دیگر نباید فرصت را برای به دست آوردنِ آن چه از دست رفته، از دست داد.»
تجارت در ایران زمان می‌‌برد؛ شرکت‌ها باید شبکه‌ها و ارتباطات خاصِ خود را ایجاد کنند. حتی نمایندگان آن شرکت‌هایی که در گذشته از موقعیت مطمئن و آسوده‌ای در ایران برخوردار بودند، اینک خوب می‌‌دانند که ایران لزوما ً به آن‌ها به چشمِ دوستان قدیمی نگاه نمی‌‌کند. جای خالی که در آن زمان از خود به جای گذاشتند، به سرعت پر شد؛ برای نمونه، با کارخانه‌های خودروسازی کره‌ای مثلِ «دوو» یا «کیا».
تحلیل‌گری گفته است که رقابت سخت و فشرده است. ایرانی‌‌ها نفهمیدند که چرا شرکت‌های فرانسوی ایران را ترک کردند، حتی متوجه هم نشدند. او می‌‌گوید:«ایرانی‌‌ها عمل‌گرا هستند. چه تضمینی دارند که فرانسوی‌ها می‌‌مانند؟ اگر ۱۰ سال بعد وزارت خارجه از آن‌ها بخواهد مناسبات تجاری خود را قطع کنند، آن وقت چه؟»
شرکت‌های فرانسوی باید شرکای ایرانی خود را متقاعد کنند که این بار برای یک همکاری دراز مدت آماده‌اند(فرانسوی‌ها دیدند که شرکت‌های ایتالیایی و آلمانی همکاری خود را تا آخرین دور از تحریم‌های اقتصادی ادامه دادند). شرکت‌های فرانسوی باید به ایرانی‌‌ها تضمین دهند که به محضِ آن که وزارت خارجه گفت بروید، ناپدید نشوند.»
به نظر «جورج مالبرونو»( Georges Malbrunot)، متخصص خاورمیانه در روزنامهٔ فیگارو، پیش از پرواز نمایندگان فرانسوی به تهران در چهارم فوریه، دیپلمات‌های این کشور جلسه‌ای توجیهی برای هیات مدف در وزارت خارجه برگزار کردند. رایزنِ امور اقتصادی در ژانویه به تهران فرستاده شد.
واکنش آمریکا
سفر هیات مدف به ایران موجب شد که «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا با همتای فرانسوی خود، لوران فابیوس، تماس بگیرد. کری نگرانیهای عمیق خود را در این مورد ابراز کرده بود. «وندی شرمن»، سومین مقام ارشد در وزارت خارجه امریکا توضیح داده که پیام کری و دیگر مقامات آمریکا این بوده که چنین سفرهای تجاری «سودمند» نیستند.
سفر نمایندگان فرانسوی و نیز واکنش آمریکا به صدر خبرها در رسانه‌های فرانسه تبدیل شد اما مدف هم‌چنان رازدار می ماند:« تماس‌هایم بی‌جواب و تقاضایم برای مصاحبه، بی‌پاسخ ماند.»
وزارت خارجه فرانسه در واکنش به اظهارات آمریکا اعلام کرد که این سفر یک «سفر مطالعاتی» بوده و «در چارچوب تعهدات بین‌‌المللی فرانسه انجام شده است». «پییر موسکوویسی»(Pierre Moscovici)، وزیر اقتصاد فرانسه هم پاسخ صریحی داد: «نباید این سفر را نشانه‌ای از نرمش [با ایران] دانست بلکه نوعی شرط بندی برای آینده است که بر گفت‌وگو و قاطیعت استوار است».
او اضافه کرد در صورتی که ایران مواضع خود را تغییر دهد، فرصت‌های اقتصادی و تجاری برای همه کشورها فراهم خواهد شد.
مدیران ارشد شرکت‌های فرانسوی از نزدیک، مذاکرات وین را دنبال خواهند کرد و در هفته‌های آینده، آسمانِ میانِ پاریس و تهران، به ویژه برای اهلِ تجارت، پر مشغله تر خواهد بود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر