وقتی به دنیا آمد، نامش را «کامران» گذاشتند تا دنیا همیشه به کامش باشد. اما از «کامرانی»، فقط نامش را به ارث بود. چهار ساله بود که به بیماری «دیستروفی عضلانی» مبتلا شد. عضلات دست، پا و لگنش کم کم ضعیف شدند به طوری که قدرت را از او گرفت و خانه‌نشینش کرد.
به مرور زمان، مغزش نیز درگیر این بیماری شد. دیرتر یاد می‌گرفت و کم‌تر حرف می‌زد. پس از مدتی، کم کم منزوی و گوشه‌گیر شد. از زمان بیماری تا حالا، 22 سال می‌گذرد. او دیگر یک کودک چند ساله نیست، جوان 26 ساله‌ای است که به دلیل کم تحرکی و نبود فعالیت، وزنش از حد متعادل بالاتر رفته است. درنتیجه، جابه‌جایی او برای خانواده، به ویژه والدینش به کار طاقت‌فرسایی تبدیل شده است.
پدر کامران درباره مشکلات خانواده و فرزندش به «ایران‌وایر» می‌گوید: «کامران دیگر یک کودک نیست که به راحتی قابل جابه‌جایی باشد. من هم دیگر توان گذشته را ندارم. باید زیر نظر فیزیوتراپ باشد. متاسفانه ما در یکی از شهرستان‌های اطراف تهران زندگی می‌کنیم. شهرک ما فیزیوتراپی ندارد و من مجبورم کامران را برای درمان به تهران ببرم. هزینه جابه‌جایی و رفت و آمد برای منی که بازنشسته و مستاجرهستم، بسیار طاقت‌فرسا شده است.»
او در پاسخ به این سوال که آیا کمک هزینه درمان از بهزیستی دریافت می‌کند یا خیر، گفت: «بهزیستی ماهیانه در حدود 70 هزارتومان به عنوان کمک هزینه پرداخت می‌کند که متاسفانه هزینه رفت و آمد ما به فیزیوتراپی هم نمی‌شود. چند بار از آن‌ها درخواست کمک پرستار کردیم و به آن‌ها گفتیم که من و مادرش از نظر سنی و توان جسمی از عهده نگه‌داری کامران برنمی‌آییم. اما متاسفانه پاسخ بهزیستی برای کمک پرستار منفی بود.»
براساس تعریف «سازمان جهانی بهداشت»، معلولیت، ایجاد اختلال در روابط بین فرد و محیط است. از نظر این سازمان، معلولان بزرگ‌ترین اقلیت جهان محسوب می‌شوند زیرا به طور میانگین، 10 درصد از افراد هر جامعه‌ای را معلولان تشکیل می‌دهند.
قانون جامع حمایت از افراد دارای معلولیت
درسال 1383، قانونی مشتمل بر 16 ماده و 24 تبصره به تصویب مجلس وقت رسید که در آن به تمامی امور زندگی معلولان، از قبیل اشتغال، هزینه درمان، هزینه تحصیل، آموزش، یادگیری و بسیاری موارد اشاره شده بود. بی‌شک، اجرای قوانین مندرج در این قانون می‌توانست تا حد چشم‌گیری مشکلات معلولان را کاهش دهد.
مدیر کل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی میانگین آمار معلولان در کشور را 5/7 میلیون نفر اعلام کرده است.
براساس بانک اطلاعاتی سازمان بهزیستی کشور، بیش از ۵۰۴ هزار نفر معلول آماده به کار در ایران وجود دارد که بیش از ۶۶ درصد آن‌ها بی‌کارند.
به گفته «پرویز زارعی»، شرایط افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی از حالت عادی خارج است اما تلاش سازمان در این است که بتواند شرایط عادی را برای این افراد فراهم کند.
براساس «قانون جامع حمایت از حقوق معلولان»، تمامی وزارت‌خانه‌ها، مؤسسه‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌های دولتی، نهادهای عمومی و انقلابی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و مکان‌های عمومی، معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره‌مندی از آن‌ها برای معلولان هم‌چون افراد عادی فراهم شود.
در این قانون، از موضوعاتی چون مناسب‌سازی در داخل ساختمان‌ها و اماکن عمومی از قبیل آسانسور، بالابر، سطح شیب‌دار، بازشوها، مسیر نابینایان، تلفن عمومی و خودپردازها نام برده شده و نهادهای ذی‌ربط را وادار به اطاعت از این قانون کرده است.
مناسب‌سازی در سطح معابر شهری و پیاده‌روها، تقاطع‌ها و موارد دیگر، از بندهای الحاقی در این قانون به شمار می‌رود که متاسفانه در شهرداریها توجه چندانی به این بندها نمی‌کنند.
معلولان در زندگی اجتماعی جایگاهی ندارند
«رامین رستمی»، یکی از معلولان ساکن کرج است. از او درباره شرایط زندگی و مشکلاتش می‌پرسم: «از وقتی که به دنیا آمدم، هم‌دم من صندلی چرخ‌دار بوده است. معلولیت و نگاه ترحم‌آمیز دیگران از یک سو و نبود امکانات از سوی دیگر، همیشه آزارم می‌دهد.»
می‌گوید: «معلولان با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند؛ عمده‌ترین مساله، نبود شغل مناسب است. کم‌تر کارفرمایی از پرسنل معلول استفاده می‌کند. همه به دنبال بازده بالای کاری هستند و طبیعی است فردی که معلولیت دارد، در برخی موارد، توانایی یک شخص سالم را ندارد.
دومین مساله، روش زندگی معلولان است. متاسفانه معابر شهری برای معلولان ساخته نشده‌اند؛ یعنی در معماری شهری، معلول هیچ جایگاهی ندارد. از آن‌جا که آسانسورها بسیار تنگ و باریک ساخته شده‌اند، امکان استفاده از آن‌ها برای افرادی که از ویلچر استفاده می‌کنند، نیست. کم‌تر مکان یا ساختمانی را می‌بینیم که اصولی و با توجه به شرایط همه افراد جامعه ساخته شده باشد .
اتوبوس‌ها مناسب حال معلولان نیستند؛ یعنی شخصی با صندلی چرخ‌دار نمی‌تواند از اتوبوس استفاده کند. در نتیجه، ترجیح می‌دهد با خودروی شخصی سفر کند که همیشه برای پارک آن با مشکل روبه‌رو است.
برای سکونت هم مشکل داریم. از آن جایی که آسانسورهای کار گذاشته شده در ساختمان‌ها بسیار کوچک هستند، افرادی که مثل من از صندلی چرخ‌دار استفاده می‌کنند، باید ساختان‌هایی را برای سکونت انتخاب کنیم که یا در طبقه هم‍‌کف باشند یا در پارکینگ تا بتوانیم به راحتی با صندلی چرخ‌دار بالا و پایین برویم.»
شرایط اشتغال برای معلولان
ماده 7 قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، دولت را موظف به ایجاد فرصت‌های شغلی افراد معلول کرده است. 3 درصد از مجوزهای استخدامی (رسمی، پیمانی و کارگری) دستگاه‌های دولتی و عمومی، اعم از وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌ها، موسسه‌ها و شرکت‌ها، نهادهای عمومی و انقلابی و دیگر دستگاه‌هایی که از بودجه کشور تغذیه می‌شوند، باید به افراد کم‌توان و معلول اختصاص داده شود.
رییس دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، اشتغال را مهم‌ترین مشکل جامعه معلولان عنوان می‌کند. «رضا صالحی» به خبرگزاری «ایسنا» گفته است: «قانون 3درصدی که سازمان‌های دولتی و غیردولتی ملزم به استخدام افراد معلول در دستگاه‌های خود هستند، به طور کامل محقق نشده است.»
به اعتقاد او، در دانشکده توانبخشی نیز حدود 2درصد از این 3درصد عملی شده و هنوز کشور در بخش استخدام معلولان، با مشکل روبه‌رو است.
چندی پیش «همایون هاشمی»، رییس سازمان بهزیستی کشور در یک نشست خبری با انتقاد از شرایط استخدامی معلولان و شرایط اشتغال آن‌ها گفته بود: «در این که برخی افراد و نهادهای دولتی در پذیرش و استخدام افراد معلول جامعه کوتاهی می‌کنند، تردید نیست. سازمان بهزیستی با معاونت ریاست‌جمهوری و وزارت نفت قراردادی منعقد کرده است که سهمیه مناسبی را برای اشتغال معلولان اختصاص دهند. قرار است با سایر دستگاه‌ها هم وارد مذاکره شویم که تاخیرهای گذشته درباره اشتغال معلولان جبران شود.»
بهزیستی به کسی حقوق نمی‌دهد
هاشمی درباره شرایط پرداخت کمک هزینه و مستمری هم گفته است که سازمان بهزیستی به کسی حقوق نمی‌دهد بلکه مستمری، ویلچر، واکر، مسکن، اشتغال و سایر بسته‌های خدماتی عرضه می‌کند:«معلولان یارانه دولت و یارانه ما را می‌گیرند.»
تذکر آلیا به دولت روحانی
«رسیدگی به معلولان، وظیفه انسانی و اسلامی دولت است و در اولویت کار دولت قرار دارد.» این شعار حسن روحانی پیش از انتخابات بود. از این رو، پس از چندماه از تشکیل دولت تدبیر و امید، رییس فراکسیون حمایت از حقوق معلولان و پیش‌گیری از معلولیت‌های مجلس در تذکری کتبی به رییس‌جمهور، خواستار لحاظ سهمیه ۳ درصد اشتغال معلولان در دستگاه‌ها شد.
«فاطمه آلیا»، نماینده مردم تهران با انتقاد از عملکرد دستگاه‌ها در مورد استخدام افراد معلول، به حسن روحانی گفت: «به برکت دستاوردهای انقلاب اسلامی، معلولان محترم کشور از جایگاه مورد توجهی برخوردارند. اما دستگاه‌ها توجهی به قانون حمایت از آن‌ها ندارند و به ویژه، سهمیه 3 درصد اشتغال آن‌ها رعایت نمی‌شود. ضروری است رییس‌جمهور محترم با یادآوری به همه وزرا، اجرای قانون را مورد تأکید قرار دهند.»
این تذکر کتبی پس از اخراج تنها نابینای نهاد ریاست جمهوری، به حسن روحانی داده شد.
66 درصد معلولان بی‌کارند
بر اساس بانک اطلاعاتی سازمان بهزیستی، بیش از ۵۰۴ هزار معلول آماده به کار در کشور وجود دارد که بیش از ۶۶ درصد آن‌ها بی‌کارند. این درحالی است که براساس قانون، تمامی وزارت‌خانه‌ها، سازمان‌ها، موسسه‌ها، شرکت‌های دولتی، نهادهای عمومی و انقلابی مجازند تا سقف مجوزهای استخدامی سالانه خود، افراد نابینا، نا‌شنوا و معلولان ضایعات نخاعی واجد شرایط را به صورت موردی و بدون برگزاری آزمون استخدامی به کار گیرند.
سازمان بهزیستی کشور نیز می‌بایست در قالب اعتبارات مصوب خود، صندوق فرصت‌های شغلی معلولان و مددجویان بهزیستی را ایجاد و اساس‌نامه آن را به تصویب هیات وزیران برساند .
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر