close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
سیاست

تندروها، دولت روحانی و سوراخ دعای فرهنگ

۵ خرداد ۱۳۹۳
رضا حقیقت‌نژاد
خواندن در ۷ دقیقه
تندروها، دولت روحانی و سوراخ دعای فرهنگ
تندروها، دولت روحانی و سوراخ دعای فرهنگ

شش روز پیش، محمدتقی مصباح یزدی، رهبر معنوی جبهه پایداری انقلاب اسلامی در دیدار با اعضای این جبهه که در قم صورت گرفت، با استناد به اظهار نگرانی آیت الله خامنه ای درباره وضعیت فرهنگی ایران، به آنها توصیه کرد: "مسئله مهم در این برهه زمانی کار فرهنگی است و باید مردم را در جریان آنچه در مورد مسائل فرهنگی در حال به وقع پیوستن است، قرار دهید و به تبیین اتفاقات فرهنگی بپردازید."

چنین جملاتی به طور طبیعی یک توصیه نیست، او یک راهبرد برای جبهه پایداری تعیین کرده است. اعضای این جبهه منتقد دولت قبلا هم در این زمینه فعال بودند.

17 دی ماه سال گذشته، حمید رسایی، نماینده اصولگرای نزدیک به جبهه پایداری با حمایت نمایندگان وابسته به این گروه در مجلس موفق شد با 105 رای موافق، زمینه کارت زرد مجلس به علی جنتی، وزیر ارشاد دولت روحانی را فراهم کند. وی جنتی را متهم به «تساهل و تسامح در برابر توهین به مقدسات» و کمک به «ترویج اباحه‌گری» کرده بود.

در طول ماه های گذشته، نمایندگان و چهره های سیاسی وابسته به این طیف با تمرکز ویژه بر روی مسائل فرهنگی، به طرح انتقادات متعدد علیه دولت روحانی پرداخته اند.

امروز نیز در مجلس نامه 20 نماینده مجلس به وزیر ارشاد خوانده شد که به وی در زمینه صدور مجوز برگزاری کنسرت‌های موسیقی مغایر با شئونات اسلامی با حضور خوانندگان مبتذل تذکر داده بودند. عمده امضاکنندگان این نامه از طیف تندروها هستند.

چنین دستورکاری در شرایط کنونی، کاملا طبیعی به نظر می رسد. محورهای انتقادی تندروها علیه دولت روحانی به طور کلی در چهار حوزه اقتصادی، سیاست خارجی، سیاست داخلی و فرهنگی متمرکز بوده است.

در حوزه اقتصادی، آنها با حمایت از افشاگری های اقتصادی احمد توکلی که دولت روحانی را متهم به پرداخت یک رانت 650 میلیون یورویی کرده، خود نیز در مورد پرونده نفتی کرسنت و برداشت از صندوق توسعه ملی سعی کرده اند جبهه های تازه ای علیه دولت بازگشایی کنند. احمد توکلی وعده داده پرونده های دیگری درباره فساد در دولت روحانی منتشر کرد و ورود شورای عالی امنیت ملی به طور موقت مانع از بهره برداری بیشتر سیاسی و رسانه ای تندروها درباره پرونده نفتی کرسنت شده است.

در حوزه سیاست خارجی مهم ترین جلوه گری انتقادهای این طیف در قالب همایش های موسوم به دلواپسیم بروز یافته است. انتقادات گسترده رسانه های نزدیک به دولت از برگزاری این همایش ها در تهران سبب عقب نشینی تندروها نشده و آنها در تلاش هستند که در شهرهای مختلف این نشست ها را برگزار کنند. با این حال با توجه به حمایت کلی رهبر جمهوری اسلامی از تیم هسته ای و حمایت برخی اصولگرایان قدرتمند، فعلا آنها ناچارند در این حوزه گام های دوپهلو بردارند.

در حوزه سیاست داخلی، نمونه خاص "عبدالحسین هراتی"، الگویی دقیق از تمرکز تندروها برای جلوگیری حداکثری از بازگشت چهره های نزدیک به اصلاح طلبان به بدنه اجرایی بخش های مختلف است. وی در دانشگاه آزاد به عنوان "سرپرست اداره کل اسناد و مدارک" منصوب شد. در طول یک ماه گذشته، رسانه های اصولگرا به ویژه طیف نزدیک به تندروها با سماجت قوی و هماهنگی کافی نزدیکی مواضع هراتی به جنبش سبز را بهانه برای فشار بر دانشگاه آزاد قرار داده و در نهایت نه تنها سبب برکناری شدند، بلکه با همراهی محمدحسین صفارهرندی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام موفق شدند هاشمی رفسنجانی را وادار به موضع گیری علیه او کنند. آنها همین تمرکز و پیگیری را درباره بسیاری از چهره های اصلاح طلب داشته و دارند.

اما مهم ترین حوزه تمرکز آنها در شرایط کنونی، حوزه فرهنگ است. آنها برای چنین دستورکاری دلایل روشن دارند. مهم ترین دلیل اینکه رهبر جمهوری اسلامی 15 اسفند 92 در دیدار با اعضای مجلس خبرگان از وضعیت فرهنگی ابراز نگرانی کرده است.این امر به خوبی بهانه لازم و قوی را برای تحرک تندروها فراهم کرده است.

مسئله دوم، قدرت اجماع بخشی این حوزه است. اعتراض به سیاست های فرهنگی، حمایت اغلب مراجع تقلید ساکن قم را بر می انگیزد. آنها اگر علنی از جبهه پایداری حمایت نکنند، به طور مستقیم درباره وضعیت فرهنگی و برخی سیاست های دولت روحانی موضع گیری کرده و روند حرکتی تندروها را تقویت می کنند.از نظر تشکیلاتی همچنین اعتراض به سیاست های فرهنگی در محورهایی چون مخالفت با بدحجابی امکان ساماندهی اعتراض های خیابانی را هم فراهم می آورد و آنها می توانند قدرت مانور بیشتری بدهند.

وجه سوم دیگر و مهم تر این است که در اغلب حوزه های فرهنگی مورد اعتراض، سایر شاخه های اصولگرا نیز جرات ابراز مخالفت را ندارند. آنها می توانند در پرونده هسته ای، مسائل اقتصادی مانند هدفمندشدن یارانه ها و حتی برخی حوزه های سیاست داخلی با تندروها مخالف باشند و اعلام موضع کنند ولی در مورد مسائل فرهنگی در نهایت می توانند سکوت کنند.

در همین حوزه، رویکرد دولت فرهنگی نیز تحت تاثیر اشارات آیت الله خامنه ای، یک رویکرد فعال نیست. علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت روحانی دو روز پیش در یادداشتی که در روزنامه ایران منتشر شد، با برگزیدن عنوان کنایه آمیز "ما هم نگران و دلواپسیم"، با اشاره به تجمع طلبه های حوزه علمیه قم در اعتراض به سیاست های فرهنگی دولت، نوشت: "نگرانی من و بسیاری از دولتمردان و دلسوزان نظام با جماعتی که در لانه جاسوسی و فیضیه تجمع کرده‌اند، متفاوت است." او در ادامه اگرچه برخی رسانه ها را متهم کرد که با جعل و تحریف اخبار و گزارش ها، اذهان عمومی و برخی بزرگان را درباره فعالیت های فرهنگی کشور، دچار تشویش کرده اند ولی وقتی از انبوه نگرانی های خویش نوشت، در بخش فرهنگی به همان مسائلی اشاره کرد که تندروها مدنظر دارند: "ما هم نگران وضعیت حجاب و عفاف در جامعه هستیم که با وجود تمامی تلاش‌های دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی، شاهد گسترش بدحجابی و جریحه‌دار شدن عفت عمومی و دور شدن از معیارهای اسلامی هستیم ... ما نگران تلاش دشمن برای مسخ هویت فرهنگی ملی و اسلامی خود هستیم که می‌کوشد با بهره‌گیری از همه ابزارهای فرهنگی و رسانه‌ای و ترویج الگوهای غربی، سبک زندگی ایرانیان را از هویت بومی و اسلامی آن خارج سازد."

چنین رویکردی که با توجه به سوابق و سبک زیست سیاسی دولت حسن روحانی غیرمنتظره نیست، در واقع به باز شدن بیشتر میدان بازی برای تندروها منجر شده است. آنها در حال حاضر به خوبی پاشنه آشیل دولت یازدهم را شناسایی کرده و با همه ابزارهای موجود در حال فشار بر دولت برای منفعل کردن آن هستند.

تندروها در چنین مسیری نسبت به گذشته ماهرتر شده اند. آنها اکنون طیف قدرتمندی از رسانه های مکتوب و مجازی را در اختیار دارند که به آنها قدرت مانور سیاسی می دهد. در مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس خبرگان و ... اعضای قدرتمند و فعالی دارند که از تحرکات آنها حمایت می کنند. در ساماندهی تجمع های خیابانی نسبت به گذشته هماهنگ تر عمل می کنند. با حذف نیروهای منتقد در دانشگاه، کنترل نسبی برای مدیریت فضای سیاسی دانشگاه ها را در اختیار دارند و با بزرگنمایی خطر بازگشت اصلاح طلبان، خاتمیزه شدن دولت روحانی، تکرار وقایع سال های 78 و یا 88 و ... می کوشند چسبی موقت بین اردوگاه چند شاخه اصولگرایان و یا حداقل بین خودشان و اصولگرایان بزنند. از این منظر، در طول یک سال گذشته، آنها موفق بوده اند. در واقع نه تنها پس از شکست مهیب انتخابات سال 92، موفق به بقای خویش شدند، بلکه در برخی رویدادها مانند انتخابات اخیر هیات رئیسه مجلس نشان دادند قابلیت یارگیری و توسعه دامنه نفوذ خودشان را دارند. این مولفه ها، به آنها هوس تهاجمی تر شدن هم بخشیده است.

سایت رجانیوز، رسانه نزدیک به جبهه  پایداری دیروز با انتشار یک یادداشت انتقادی، نوشته علی جنتی در روزنامه ایران را تاسف آور، غیرقابل دفاع، کودکانه و یک فرافکنی ناشیانه خواند و به او هشدار داد:" آقای جنتی! بهتر است پیام هشدارهای این ماه‎ها را قبل از آنکه خیلی دیر شود درک کند. عدم فراهم شدن زمینه سفر دولت به شهر مقدس قم، و یا عدم حضور رهبر معظم انقلاب در نمایشگاه کتاب تهران و یا هم آوایی فضلای حوزه در ابراز نگرانی از شرایط فرهنگی کشور، پیام ‎های صریحی در دل خود دارد که ممکن است دیر پرداختن به آنها شرایط را به گونه دیگری تغییر دهد."

تهدید آشکار وزیر ارشاد به خوبی دامنه علاقه مندی تندروها برای گسترش چالش های فرهنگی با دولت روحانی را نشان می دهد. در واقع آنها سوراخ دعا را پیدا کرده اند، بر خلاف دولت روحانی که به نظر می رسد سوراخ دعا را گم کرده باشد.

ثبت نظر

استان قم

دادستان قم: مهاجمان به بیمارستان بهشتی را همانجا اعدام می کنیم

۵ خرداد ۱۳۹۳
شهرام رفیع زاده
خواندن در ۵ دقیقه
دادستان قم: مهاجمان به بیمارستان بهشتی را همانجا اعدام می کنیم