اقدام کم سابقه صداوسیما علیه سیاست های فرهنگی دولت روحانی

تلویزیون ایران در برنامه خبری پرببینده «20:30»، گزارشی علیه انتشار ماهنامه جدید «زنان امروز» پخش کرد. در این برنامه خبری کوتاه، از وزارت ارشاد دولت روحانی به دلیل دادن مجوز به «شهلا شرکت»، روزنامه‌نگار پرسابقه مطبوعات برای انتشار این نشریه به تندی انتقاد شد.

رییس صداوسیمای ایران به رسم معمول، در جلسه‌های کابینه دولت روحانی حضور دارد. او در ماه‌های‌اخیر با استناد به حمایت قوی صداوسیما از تلاش دولت یازدهم برای منصرف کردن مردم ایران از دریافت یارانه نقدی، کوشیده است تصویری توام با اعتماد و حسن نظر متقابل بین دستگاه تحت مدیریت خود و دولت روحانی ارایه دهد.

اگرچه پخش گزارش‌های انتقادی صریح در حوزه فرهنگی، سیاست‌های صداوسیمای ایران در برابر دولت یازدهم را عریان‌تر کرده و به خوبی نشان می‌دهد که گفته‌های مسوولان بالادستی، تعارف‌های مرسوم در عرصه سیاست به شمار می‌روند و مرزها در حال خونین شدن هستند.

صداوسیما، مشابه چنین رفتاری را در دوران اصلاحات نیز بارها تکرار کرده است. در آن دوران، «علی لاریجانی»، رییس صداوسیما بود. افزایش اختلاف‌ها سرانجام منجر به منع حضور علی لاریجانی برای مدتی کوتاه در جلسه‌های هیات دولت خاتمی شد.

اما بازگردیم به داستان مجله زنان امروز که هفته گذشته نخستین شماره آن منتشر شد. وزارت ارشاد مجوز انتشار این نشریه را نیمه دوم سال گذشته صادر کرد؛ اقدامی که با استقبال اهالی رسانه، به ویژه زنان فعال در این عرصه و فعالان مدنی روبه‌رو شد.

شهلا شرکت از سال 1370 انتشار ماهنامه «زنان» را آغاز کرد. این مجله از بهمن 1370 تا دی ماه 1386، در 152 شماره منتشر شد. شهلا شرکت به مدت 10 سال، مدیرمسوول و سردبیر این مجله بود.

در سوابق رسانه‌ای شهلا شرکت می‌توان به همکاری با «زهرا رهنورد» در مجله «اطلاعات بانوان» در سال‌های پس از انقلاب 57 و سردبیری نشریه «زن روز» که زیرمجموعه موسسه مطبوعاتی «کیهان» بود، اشاره کرد. حضور او در این مجموعه، به دوران مدیریت سیدمحمد خاتمی باز می‌گردد.

او در طول همه سال‌های فعالیت مطبوعاتی، علاوه بر اتهام ترویج افکار فمنیستی، به تضعیف نهادها و نیروهای انقلابی و بی‌توجهی به ارزش‌های اسلامی از سوی اصول‌گرایان نیز متهم شده است.

در پی گسترش این اتهام‌ها، دی ماه 86، شهلا شرکت نه تنها حکم توقیف که حکم لغو امتیاز مجله زنان را دریافت کرد.

شهلا شرکت علاو بر شخصیت رسانه‌ای، از جمله فعالان با سابقه حوزه زنان و حقوق بشر است. او که روان‌شناسی خوانده، سال 1380 به دلیل حضور در «کنفرانس برلین»، به چهار ماه زندان محکوم شد. این حکم را دیرتر به جزای نقدی تبدیل کردند ولی در سال‌های پس از آن، همواره محدودیت‌های جدی برای فعالیت‌های رسانه‌ای و مدنی شهلا شرکت از سوی حکومت ایران ایجاد شده است.

پیش از پخش برنامه تلویزیونی 20:30، خبرگزاری «دانشجو»، رسانه وابسته به سپاه، با اشاره به صدور مجوز زنان امروز از سوی وزارت ارشاد دولت روحانی، نوشت: «گویا کلید دولت تدبیر و امید، این بار قرار است قفل دهان فمینیست‌های افراطی را بگشاید!... به نظر می‌رسد دولت اعتدال با عبرت نگرفتن از تجربیات گذشته و با باز گذاشتن دست عناصر این چنینی، سعی در تکرار تاریخ داشته باشد. با توجه به فضای موجود و با مجوز گرفتن این گونه نشریات، پیش‌بینی می‌شود بار دیگر فضا برای توهین و تضعیف نهادهای ارزشی نظام و ترویج افکار سکولار و فمینیستی باز شود که نتیجه آن چیزی جز کدر کردن چهره دولت و مخدوش کردن شعار زیبای اعتدال نخواهد بود.»

وب‌سایت «نماینده» که تریبون فراکسیون اصول‌گرایان مجلس شورای اسلامی(نمایندگان تندرو) محسوب می‌شود و اداره آن بر عهده «فریدالدین حدادعادل»، پسر «غلامعلی حدادعادل»، چهره ارشد این فراکسیون است نیز با انتشار گزارشی علیه شهلا شرکت نوشت: «شهلاشرکت با مجله زنان امروز بازگشت! خبری که در ظاهر شاید عجیب به نظر نرسد ولی زمانی که به سابقه مدیریت این نشریه جدید توجه کنیم، خواهیم دید که امتیاز انتشار زنان امروز در ادامه همان مسیری است که فرهنگ کشور را به قهقرا می‌برد... فمنیست بودن و لیبرال اندیشیدن از ویژگی‌های بارز شهلا شرکت است... روشن است [نشریه زنان امروز] با همان رویکرد سابق راهی دکه روزنامه فروش‌ها خواهد شد تا دولت تدبیر و امید یک گام دیگر به آن چه که در دولت اصلاحات در عرصه فرهنگی شاهد آن بودیم، یعنی شارلاتانیزم مطبوعاتی نزدیک شود.»

انتظار می‌رود با گسترش یافتن دامنه انتقادها به انتشار مجله زنان امروز، دور تازه‌ای از حمله‌های نمایندگان تندرو و اصول‌گرایان رادیکال علیه دولت روحانی را شاهد باشیم.

امروز نشریه «ایران فردا» هم منتشر شده است. این نشریه از خرداد ۱۳۷۱ به مدیرمسوولی «عزت‌الله سحابی» و سردبیری «رضا علیجانی»– که اکنون در خارج از ایران به سر می‌برد- منتشر می‌شد ولی در اردیبهشت 79 توقیف شد.

رویکرد منتقدانه نشریه ایران فردا به سیاست‌های حکومتی سبب طرح انتقادهای گسترده‌ای علیه مسوولان این نشریه شده بود.

انتشار این طیف از نشریه‌ها نشان دهنده تلاش دولت روحانی به عمل به وعده‌های انتخاباتی خود در زمینه آزادی بیان و گسترش دامنه فعالیت رسانه‌های مستقل است اگرچه به اندازه کافی برای افزایش بهانه‌جویی و تقابل تندروها با دولت روحانی، فضای سیاسی و رسانه‌ای را فراهم می‌کند.

به نظر می‌رسد آن‌ها در حال حاضر با صبوری نسبی در حال تماشای اجرایی شدن سیاست‌های فرهنگی دولت روحانی هستند. غرولندهای رسانه‌ای پر فراز و نشیبی دارند ولی هنوز فرصت را برای اقدام‌های تندتر مانند استیضاح وزیر ارشاد دولت روحانی مناسب نمی‌بینند. تندروها فعلا با بهره‌گیری از ابزارهای رسانه‌ای، به ویژه صداوسیما، در حال فضاسازی و جمع‌آوری داده‌ها هستند. در این مسیر، زنان امروز و ایران فردا دو سند مهم برای آن‌ها به شمار می‌روند.