جیسون رضاییان، جرم: خبرنگاری (58)

نام: جیسون رضاییان

سوابق حرفه ای : خبرنگار واشینگتن پست در ایران

اتهام: نامشخص

جیسون رضاییان  38 ساله یکماه قبل از دستگیری به دوستانش گفته بود« خبرنگاری در ایران مانند بندبازی است. اگر بیفتی کارت تمام است.» او  سی و هشت سال پیش  در «مارین کانتی» کالیفرنیا از پدری ایرانی  و مادری آمریکایی به دنیا آمد و دارای تابعیتی ایرانی – آمریکایی است. کارش در ایران را با سان‌فرانسیسکو کرونیکل شروع کرد و  از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ برای کرونیکل، بلاگی با نام Inside Iran می‌نوشت. اما پس از آن با مجوز رسمی  از سوی  مقامات مسوول جمهوری اسلامی ایران به عنوان خبرنگار واشینگتن پست کارش را ادامه داد . گفته شده که جیسون با دولت آقای روحانی تعامل خوبی داشته و حتی در زمان همکاری جیسون با واشینگتن پست در سپتامبر 2013 ، رئیس جمهور ایران در مورد سیاست خارجی دولتش، در آستانه سفر به نیویورک و سخنرانی اش در مجمع عمومی سازمان ملل، مقاله ای با عنوان «زمان تعامل است» در این نشریه منتشر کرده و حتی او و همسرش یگانه صالحی که خبرنگار نشریه نشنال امارات متحده عربی است، در چند سفر حسن روحانی را به عنوان خبرنگار همراهی کرده‌ و گزارش‌ها و عکس‌های سفر او را تهیه و به خبرگزاری های جهانی مخابره می کرده اند. اما شب سه شنبه  سی و یکم تیرماه نیروهای امنیتی به خانه جیسون رضاییان یورش می برند، وسایل خانه را جستجو کرده و کامپیوتر شخصی، کتاب و دفترچه های یاداشت او را با خودشان می برند. رسانه ها نوشتند جستجوی نیروهای امنیتی در خانه این زوج به شکلی بوده که بعد از آن، خانه آن زوج «تبدیل به جهنم » شده بود. نیروهای امنیتی آن دو به همراه یک خانم عکاس آمریکایی و همسر آن خانم عکاس را به یک خانه امن منتقل می کنند. دوستان جیسون رضاییان به روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز گفته اند که جیسون این روزهای آخر متوجه شده بود که به شکلی کاملا نامحسوس تحت نظر است. آنها گفته اند که جیسون متوجه یک موتورسوار شده بود که از چند هفته پیش از دستگیریش او را تعقیب می کرده. به گفته دوستان رضاییان، او حتی موفق شده بود عکسی از شماره پلاک این موتور سوار تعقیب کننده بگیرد. در مجموع بعد از گذشت چند ماه از بازداشت این روزنامه نگاران، مشخص نیست علت دستگیری آنان چه بوده یا اینکه آنها از سوی چه نهادی دستگیر شده اند و در کدام بازداشتگاه نگهداری می شوند و چه شرایطی را از سر می گذرانند. یک سایت نزدیک به تندروها نوشته است: «جیسون رضاییان پس از آنکه با اسناد و فیلم‌های نهادهای اطلاعاتی مواجه شد، از ارتباط خود با نهادهای اطلاعاتی غرب پرده برداشت و او به همراه همسرش در حال حاضر در یکی از منازل امن تهران نگهداری می‌شوند و از استخر و غذای مورد علاقه خود استفاده می‌کنند.» با این حال، کمپین بین المللی حقوق بشر نیز از اینکه نام افراد بازداشت شده در دفتر هیچ یک از زندان ها و نهادهای قضایی ثبت نشده، اظهار شگفتی کرده است. در تازه ترین اظهارنظرها، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران در نیویورک گفته است او و حسن روحانی تلاش زیادی کرده اند که با این زوج برخورد خوبی شود ولی در عین حال اتهامات جدی ای متوجه جیسون رضائیان است. 

بنابر اخبار رسیده توسط یک مقام امنیتی ایرانی به ایران وایر٬ ماموران اطلاعات سپاه با تحت فشار قرار دادن جیسون رضاییان٬ خبرنگار دستگیر شده واشنگتن پست در ایران٫ از او اعتراف گرفته‌اند. هنوز محتوای این اعترافات مشخص نیست اما به گفته این مقام امنیتی٬ قصد سپاه از  این اعتراف گیری اجباری٬ استفاده آن بر علیه مذاکرات ایران و آمریکا است. این مقام امنیتی خبر پیشین ایران وایر که حاکی از کشته شدن سرایدار منزل جیسون رضاییان بود را تصحیح کرد و گفت که سرایدار منزل دو فرد دیگری که به همراه جیسون رضاییان و همسرش دستگیر شدند٬ در یورش مقامات امنیتی کشته شده است و نه سرایدار منزل جیسون رضاییان. آن دو فرد اکنون آزاد شده‌اند اما هویت آنها هنوز فاش نشده است.

--------------------------------------------------------

در طول چهار سال گذشته، روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان از مهم ترین قربانیان آزادی بیان در ایران بوده اند. احکام قضایی ناعادلانه و غیرشفاف علیه آنها صادر شده و حکومت سعی کرده امکان و امنیت کاری آنها را به حداقل برساند. ایران وایر در مجموعه ای مفصل می کوشد با روایت سرنوشت اهل رسانه که در طول چهار سال گذشته گرفتار آزارهای قضایی و امنیتی حکومت ایران شده اند، پرونده ای برای ثبت در حافظه تاریخی رسانه ها و سیاست فراهم آورد.

این پرونده در دو بخش انگلیسی و فارسی منتشر می شود. ما در حال تکمیل کردن اطلاعات افراد هستیم. اطلاعاتی که در هر بخش منتشر می شود، اطلاعات نهایی و تایید شده ایران وایر محسوب می شوند ولی به منزله همه اطلاعات موجود نیستند. ممکن است شما به عنوان مخاطب و یا یکی از قربانیان سال های اخیر، اطلاعات بیشتری داشته باشید، می توانید در این مسیر ما را برای کامل کردن این مجموعه یاری کنید. در این زمینه اگر پیشنهادی برای بهتر شدن روند انتشار و یا افزایش دقت و جامعیت اطلاعات مربوط به هر یک از افرادی که از این پس در این مجموعه نامشان اعلام می شود، دارید، می توانید با این پست الکترونیک در تماس باشید: 

[email protected]

برنامه انتشار این مجموعه به صورت روزانه خواهد بود و ممکن است در هفته های آینده هر روز، دو روزنامه نگار یا وبلاگ نویس را معرفی کنیم. این مجموعه در نهایت در قالب مالتی مدیا نیز ارایه می شود و فایل پی دی اف آن به زبان های فارسی و انگیسی نیز در دسترس همه قرار گرفت

ایران وایر امیدوار است انتشار این مجموعه یک گام مقدماتی در مسیر تدوین و ثبت اسناد حقوق بشری مربوط به ایران باشد. امری که امروزه فعالان مدنی، سیاسی و حقوق بشری بیش از هر زمان دیگر به آن نیازمند هستند و باید در مسیرش بکوشند.