close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
فرهنگ

گزارش شب جوزپه وردی

۲ تیر ۱۳۹۳
نانا تادی
خواندن در ۶ دقیقه
سینا فتح العلومی،سهراب جلایی،محمد حقیقی و پگاه عینکچی
سینا فتح العلومی،سهراب جلایی،محمد حقیقی و پگاه عینکچی
سینا فتح العلومی و سهراب جلایی
سینا فتح العلومی و سهراب جلایی
حانیه اینانلو و مارکو بریگنتی
حانیه اینانلو و مارکو بریگنتی
علی دهباشی، پروفسور کارلو چرتی، حانیه اینانلو
علی دهباشی، پروفسور کارلو چرتی، حانیه اینانلو

شب « جوزپه وردی» عنوان صد و شصت و چهارمین شب از شبهای مجله بخارا بود که غروب یکشنبه اول تیرماه با همکاری بنیاد فرهنگی هنری ملت و مدرسه ایتالیایی‎ها ( پیترودالاوله) در تهران و در محل این مدرسه برگزار شد.

در آغاز این نشست، علی دهباشی ابتدا به دیگر شب‎هایی اشاره کرد که توسط مجله بخارا برای موسیقی‎دانان بزرگ جهان برگزار شده است، مثل شب ویوالدی و شب فردریک شوپن و ... سپس به معرفی کوتاهی از این آهنگساز نام‎آور ایتالیا پرداخت :

« جوزپه فورتونینو فرانچسکو وردی در ۱۰ اکتبر ۱۸۱۳ در دهکده‌ای کوچک در ایتالیا زاده شد. پدرش مسافرخانه‌چی فقیری بود که خواندن و نوشتن نمی‌دانست. وردی جوان در ده سالگی برای تحصیل موسیقی و رفتن به مدرسه رهسپار شهر بوستو در نزدیکی زادگاهش شد. نه سال تمام هر یکشنبه برای آنکه کفش‌هایش خراب نشود آنها را بغل می‌زد و حدود پنج کیلومتر پابرهنه راه می‌رفت تا در کلیسای دهکده‌اش ارگ بنوازد. یک حامی ثروتمند، وردی را به خانه خود برد و بعدها تامین مخارج تحصیل موسیقی او را در میلان بر عهده گرفت. وردی پس از پایان ۲۲ سالگی به شهر بوستو بازگشت و سرپرست موسیقی آنجا شد. به این ترتیب پس از اطمینان از درآمدی ثابت توانست با دختر حامی خویش، بانوی جوانی که از کودکی او را می‌شناخت و دلبسته‌اش بود، ازدواج کند.

بیشتر ساخته‌های او در زمینه اپرا و از محبوب‌ترین آثار اپرایی است که در اغلب سالن‌های اپراهای جهان اجرا می‌شود.بسیاری از اهل موسیقی اهمیت وردی در آهنگسازی اپرا را هم‎سنگ نقش بتهوون در سمفونی دانسته‎اند.

اتللو و فالستاف ، دو اپرای پایانی وردی، نسبت به دیگر آثار او از پختگی موسیقایی بالاتری برخوردارند. هرچند که وردی پس از آئیدا دیگر انگیزه و اشتیاقی برای ساخت اپرا نداشت، با این وجود اطرافیانش با ترفندهایی زمینه ساخت اثر جدید را فراهم آوردند. در تابستان ۱۸۷۹ ریکوردی (از دوستان نزدیک وردی) که باور نداشت عمر اپراسازی استاد به سر آمده باشد، پس از کسب اجازه از او، ترتیبی داد که وردی و آریگو بوئیتو با یکدیگر ملاقات کنند. او در واقع قصد داشت اشتیاق ساخت اپرایی براساس نمایش‌نامه اتلوی شکسپیر را در وردی ایجاد کند. بوئیتو سه روز پس از دیدار با وردی لیبرتوی اتللو را برای وردی آورد که توانست نظر مساعد وی را جلب کند. اما وردی قولی برای ساخت اپرا نداد هرچند که جرقه‌هایی در ذهنش شکل گرفته و در حال گسترش بود.

بوئیتو و وردی از چندین سال پیش یکدیگر را می‌شناختند. وردی در سال ۱۸۶۲ کانتاتای کوچکی به نام «سرود ملت‌ها» برای یک خواننده و ارکستر همراه با گروه همسرایان ساخته بود تا در نمایشگاه بین‌المللی لندن اجرا شود. او در آن کانتاتا از شعرهای بوئیتو استفاده کرده بود. بوئیتو در آن زمان بیست سال داشت و آثارش را به‌ شوخی با توبیا گوریو امضا می‌کرد. او نظریه‌هایی پر از شور جوانی درباره بازسازی هنر داشت و معتقد بود گذشته را باید به‌کل به فراموشی سپرد و آغازی نو بنا نهاد. درست برعکس وردی که باور داشت موسیقی بهتر را فقط بر بنیادهای کهن می‌توان ساخت. در آن زمان مشکل می‌شد پذیرفت که آن‌ها روزی تبدیل به دوستان و همکارانی نزدیک می‎شوند. در واقع سردی از جانب وردی بود که علاقه‌ای به دوستی نشان نمی‌داد. چرا که بوئیتو در غرور جوانی اپراهای نخستین و ناپخته وردی را مورد تمسخر قرار داده بود. او البته پس از شنیدن آئیدا به اشتباه خود پی برد.

به پیشنهاد ریکوردی و موافقت وردی، بوئیتو در سال ۱۸۸۰ بر روی تألیف تازه‌ای از اپرای سیمونه بوکانرا کار کرد وردی هم در نت‌نگاشت آن اصلاح‌هایی انجام داد که اجرای آن در سال ۱۸۸۱ پیروزی چشمگیری بود. با این وجود وردی شتابی برای ساخت اتللو نشان نداد. وی سرانجام در ۱۸۸۶ اعلام کرد که اگر همه‌چیز به خوبی پیش رود اپرای تازه‌اش به اجرا درخواهد آمد. در ژانویه ۱۸۸۷ تمرین‌ها با شدت در لا اسکالا انجام گرفت. اما وردی برای خود این حق را محفوظ داشت که اگر از نتیجه کارش راضی نباشد، بتواند حتی در آخرین دقیقه از اجرای اتللو جلوگیزی کند. وردی در واقع از نتیجه کار نگران بود چرا که ۱۵ سال از نخستین اجرای آئیدا و ۱۳ سال از نخستین اجرای رکوئیم در میلان گذشته بود و اپرای جدید سکوت چند ساله او را می‌شکست. نگرانی وردی بی‌مورد بود. در روز اجرا لا اسکالا از جمعیت پر شد و پس از پایان اجرا مردم کالسکه وردی را تا هتل محل اقامتش همراهی کردند.»

سپس پروفسور کارلو چرتی به همراهی حانیه اینانلو از برگزاری این شب چنین حکایت کرد.

« طی این مدتی که ما چنین شبهایی را با مجله بخارا برگزار کرده‎ایم، معمولاٌ رسم بر این بوده که به معرفی و بزرگداشت بزرگان ادبیات و نویسندگان و محققین و یا افرادی که به نوعی دستی بر قلم داشتند بپردازیم. ولی یک بخش بزرگ و مهمی در فرهنگ ایتالیایی به موسیقی اختصاص دارد. گرچه شب‎هایی را هم در گذشته به موسیقی اختصاص داده‎ایم، مثل شب ویوالدی و شب یاناچی که از مضمونی متفاوت برخوردار بود.

در حقیقت، وردی که ما امشب را به او اختصاص داده‎ایم، این دو سنت را به نوعی با هم آشتی می‎دهد چرا که در واقع وردی یک نابغۀ موسیقی هست که از دل نت‎ها کلمه می‎سازد. وردی نمایندۀ جامعۀ عصر خود است. وردی واقعیت جامعه زمان خود را نشان می‎دهد و نیز نظرات سیاسی جامعه را در آثارش مطرح می‎کند. و من ترجیح می‎دهم که مارکو بریگنتی دربارۀ موسیقی وردی حرف بزند که در این زمینه صاحب نظر است . به هر جهت موسیقی وردی در تقابل با موسیقی واگنر قرار می‎گیرد اما من نمی‎خواهم درباره موسیقی وردی صحبت کنم، فقط می‎‏خواهم از شخص وردی حرف بزنم.

در حقیقت وردی به جریانی تعلق دارد که بسیار به هویت ایتالیایی اهمیت می‎دهد و این چیزی بود که ما سعی داشته‎ایم در سال‎های اخیر هم این وجه از شخصیت وردی را مورد بحث و بررسی قرار دهیم. و شاید ما کمی دیر به فکر افتادیم که از این جنبه از شخصیت وردی سخن بگوییم . شاید باید همان زمانی که استقلال و یکپارچگی ایتالیا را جشن می‎گرفتیم به این موضوع هم می‎پرداختیم. ولی امشب هم برای نمایاندن تعلق خاطر عمیق وردی به هویت و ملیت ایتالیایی مغتنم است. »

بخش اصلی این شب از شبهای مجله بخارا را اجرای موسیقی تشکیل می‎داد و در این اجرا سه قطعه از وردی ارائه شد :

  "Brindisi" از اپراى La Traviata

"Va Pensiero" از اپراى Nabucco

" La Donna è Mobile" از اپراى Rigoletto

و پگاه عينكچى ،سينا فتح العلومى، محمد حقيقى به همراهی پیانوی سهراب جلایی این قطعات را به اجرا درآورند و در بخش دوم نیز قطعاتى كوتاه از آثار وردی و واگنر به اجرا درآمد.  

در بخش پایانی برنامه مارکو بریگنتی به تحلیل این قطعات و مقایسه وردی و واگنر پرداخت. دو موسیقی‎دانی که در یک سال به دنیا آمدند و هر دو در زمینۀ موسیقی به شهرتی جهانی رسیدند اما هرگز با یکدیگر سر توافق نداشتند و هر یک به راه خود می‎رفت.

عکس ها از متین خامپور

 

ثبت نظر

ورزش

ایران-آرژانتین از نگاه سایت‌های تخصصی؛ مسی جور همه را کشید

۲ تیر ۱۳۹۳
هومن مرادی
خواندن در ۴ دقیقه
ایران-آرژانتین از نگاه سایت‌های تخصصی؛ مسی جور همه را کشید