فرامرز داور
«محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در توییتر خود به‌طور ملایمی از ترکیه خواسته است که به تهاجم به خاک سوریه خاتمه دهد و نگرانی‌های خود را از طریق توافق «آدانا» پیگیری کند.
وزیر امور خارجه ایران در ادامه توییت خود بدون اینکه نامی از ترکیه بیاورد نوشته که «ضروری است که حقوق بین‌الملل بشردوستانه یعنی تمایز بین نظامیان و جنگجویان و جلوگیری از وارد شدن رنج غیرضروری کاملا رعایت شود.»
ارتش ترکیه اخیرا حملات گسترده‌ای به شمال شرقی سوریه آغاز کرده که می‌گوید هدف از آن «پاک‌سازی» منطقه از کُردهای مدافع حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) است. حملات ترکیه باعث مرگ و جراحت و بی‌خانمانی ساکنان منطقه شده و در یک مورد، زندانی که اعضای گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) در آن نگهداری می‌شدند هم هدف قرار داده است. اعضای زندانی داعش از این زندان فرار کرده‌اند.
توییت محمدجواد ظریف دارای سه نکته است.
در وهله اول، او تلاش کرده لحنی بسیار آشتی‌جویانه در برابر ترکیه داشته باشد به‌نحوی‌که حتی از خطاب مستقیم ترکیه خودداری کرده است. روابط ایران و ترکیه که بر سر حمایت تهران از «بشار اسد» رییس‌جمهور سوریه و مخالفت آنکارا با ادامه رهبری او سرد و متشنج شده بود در چند سال اخیر بهبود پیداکرده و دو کشور همراه سوریه می‌گویند در حال پیدا کردن راه‌حل نهایی بازگشت آرامش به سوریه پس از جنگ داخلی ویرانگر این کشور هستند.
«حسن روحانی»، رییس‌جمهور ایران اخیرا در اجلاس سه‌جانبه‌ای که «ولادیمیر پوتین» هم در آن حضور داشت، میهمان «رجب طیب اردوغان» رییس‌جمهور ترکیه بود. جمهوری اسلامی ایران احتیاط به خرج می‌دهد که روابط بازسازی‌شده با ترکیه دوباره متشنج نشود اما درعین‌حال حمله و کاربرد نیروی نظامی را در سوریه که به معنی تجاوز به این کشور است، به‌طور تلویحی و ملایم رد کرده است.
جمهوری اسلامی ایران بزرگ‌ترین حامی «بشار اسد»، رهبر سوریه بوده اما اکنون در برابر تهاجم دهشت‌بار ترکیه به سوریه، ترجیح داده به واکنش ملایم و حداقلی بسنده کند
در دومین نکته، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد کرده که به‌جای ادامه تهاجم «توافق آدانا» مبنای حل اختلاف قرار گیرد؛ اما حملات ترکیه به شمال سوریه اتفاقا بر اساس همین توافق در حال انجام است. بر اساس توافق آدانا، ترکیه در برابر به‌رسمیت شناختن حکومت اسد در سوریه، اجازه پیدا کرد که مواضع کُردهای نزدیک به حزب کارگران کردستان را تا عمق پنج کیلومتری سوریه هدف حملات نظامی قرار دهد. به‌این‌ترتیب ترکیه می‌تواند حملات نظامی خون‌بار اخیر را بر اساس همین توافق آدانا توجیه کند که ظریف پیشنهاد کرده مبنای حل اختلاف باشد.
سومین نکته‌ای که توییت ظریف دارد این است که به‌طور غیرمستقیم از ترکیه خواسته در این تهاجم نظامی، حقوق بشردوستانه را رعایت کند که به معنی آن است که غیرنظامیان را هدف حملات مسلحانه قرار ندهد و از نیروی نظامی خود متناسب با اندازه اهداف نظامی در خاک سوریه استفاده کند تا وارد شدن خسارت جانی و مالی غیرضروری جلوگیری شود.
اما واقعیت این است که ترکیه با به‌کارگیری زور و استفاده از نیروی نظامی گسترده برای حمله به شمال سوریه که اتفاقا بر مبنای توافق آدانا بوده، هم به خاک سوریه تجاوز کرده، هم غیرنظامیان را هدف قرار داده و هم با به‌کارگیری اصطلاح «پاک‌سازی» از نیتی خبر داده که می‌تواند به جنایت «نسل‌کشی» ختم شود. فرار زندانیان داعش هم می‌تواند مخاطرات تازه‌ای برای کشورهای همسایه ازجمله خود ترکیه، سوریه، عراق و ایران به همراه داشته باشد و بخشی از تلاش‌های پیشین ایران برای شکست داعش را بی‌اثر کند.
جمهوری اسلامی ایران بزرگ‌ترین حامی «بشار اسد»، رهبر سوریه بوده اما اکنون در برابر تهاجم دهشت‌بار ترکیه به سوریه، ترجیح داده به واکنش ملایم و حداقلی بسنده کند و چشم‌انداز روابط با ترکیه را مخدوش نکند.
مطالب مرتبط:
فصل آوارگی کُردها؛ بیش از ۶۰هزار آواره فقط در ۳۶ ساعت نخست جنگ
موقعیت اضطراری در شمال سوریه؛ توافق آدانا که ظریف می گوید چیست؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر