پیدا شدن جنین تازه متولد شده در سطل زباله یکی از خیابان‌های «نازی‌آباد» تهران روز سه‌شنبه سوم خرداد ۱۴۰۱ به سرخط اخبار بسیاری از رسانه‌ها تبدیل و ویدیوی آن در فضای مجازی دست به دست شد. طی یک هفته، خبر پیدا شدن دو نوزاد دیگر نیز انتشار یافت. هم‌زمان، «محمدرضا محبوب‌فر»، کارشناس حوزه بهداشت و سلامت و عضو «انجمن علمی ارتقای سلامت» که پیش‌تر در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان کارشناس مشغول به کار بود، اعلام کرد در ۱۰ روز حدود پنج هزار نوزاد در کشور رها شده‌اند؛ خبری که توسط وزارت بهداشت در ایران تکذیب شد.
هشتم خرداد ۱۴۰۱، معاون فرهنگی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور به خبرگزاری «ایلنا» گفت: «سال گذشته در مجموع ۶۱ نوزاد در کل کشور در خیابان رها شده‌اند.»
اگر آموزش‌های جنسی در ایران آزاد و سقط جنین قانونی بود و وسایل پیش‌گیری از بارداری رایگان و در دسترس همه زنان و دختران قرار می‌گرفت، آیا با بحران نوزادان رها شده در خیابان روبه‌رو بودیم؟
«ساغر کثیری»، متخصص جنین‌شناسی و ناباروری در لایو اینستاگرام «ایران‌وایر» در روز چهارشنبه ۱۱ خرداد ۱۴۰۱ با اشاره به اهمیت آموزش‌های جنسی به کودکان در مدارس، به رابطه مرگ زنان و دختران جوان با سقط غیرقانونی و افزایش سقط جنین به دلیل غیرقانونی بودن آن اشاره کرد.
«ایران‌وایر» هر چهارشنبه ساعت هشت شب به وقت تهران در اینستاگرام با متخصصان و کارشناسان در حوزه حقوق کودکان گفت‌وگو می‌کند.
در کشور ایران به دلیل سیاست‌های افزایش جمعیت که دستور آیت‌الله «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی است، انجام عمل «وازکتومی» و «توبکتومی» برای عقیم‌سازی مردان و زنان غیر قانونی است. آیا این مساله به سقط جنین بیشتر منجر می‌شود؟
در مدارس ایران و جامعه آموزش مسایل جنسی به دختران و پسران تابو است، در حالی که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
لزوم و اهمیت این آموزش‌ها که چه تاثیری بر بهداشت جسم و روان کودکان و نوجوانان خواهند داشت، سقط جنین قانونی چه تاثیری بر سلامت جسم و روان زنان دارد، چه درصدی از آن‌ها جان خودشان را هنگام سقط جنین از دست می‌دهند، سقط غیرقانونی چه آسیب‌هایی به زنان می‌زند و آیا ممکن است عامل مرگ آن‌ها شود؟ آمار بین‌المللی چه می‌گویند و در ایران وضعیت چه‌طور است، موضوع این هفته لایو اینستاگرامی «ایران‌وایر» بود.
ساغر کثیری، متخصص جنین‌شناسی و ناباروری گفت: «می‌توان گفت این یک نوع زنجیره است. هر کدام از اتفاقاتی که در جامعه ما یا حالا در جامعه بین‌المللی در رابطه با بهداشت جنسی، آموزش بهداشت جنسی و یا مسایل مربوط به آموزش مسائل جنسی مطرح است، مثل زنجیره به هم وصل هستند. اتفاقی که می‌افتد، این است که ما جامعه‌ای را پرورش داده یا خواهیم داد که با توجه به نوع نگرش به آموزش مسایل جنسی، در آینده آن جامعه خیلی تاثیر دارد. نوع آموزش جنسی که در قدیم بوده است، بر جامعه امروز تاثیر دارد، الان بر جامعه آینده.»
این جنین‌شناس در ادامه گفت: «سیاست جمعیتی دولت ایران هرچه هست و آن‌چه ما می‌بینیم، بر مبنای تحقیقاتی است که از سال‌ها پیش در جوامع غربی انجام داده‌اند؛ یعنی بعضی از تحقیقات آموزش جنسی برمی‌گردند به اواخر سال‌های ۱۹۶۰ میلادی. از آن موقع، این تحقیقات در حال انجام شدن هستند. از طریق روانشناسان و جامعه‌شناسان روی این مساله تحقیق کردند که آموزش مسایل جنسی و رایگان بودن وسایل بهداشت جنسی در جامعه چه تاثیری روی آینده کودکان و نوجوانان و جوانان می‌گذارند؟»
ساغر کثیری گفت: «رها شدن نوزادان در خیابان تنها اشتباه پدران و مادران نوزادان نیست بلکه نتیجه فرهنگ اشتباهی است که آن‌ها را مجبور کرده است؛ جامعه‌ای که حاضر نشد از تحقیقات دنیا استفاده کند و قانون‌گذارهایی که بدتر از آن، قانون‌هایی گذاشتند که حتی شرایط را برای خانواده‌ها سخت کردند تا نتوانند به کمک جوان‌های خود بروند و این باعث شد چنین شرایط سختی را در ایران مشاهده کنیم.»
آمار در مورد سقط‌های قانونی و غیرقانونی چه می‌گویند؟
به گفته ساغر کثیری، بر اساس گزارشی‌های سازمان جهانی بهداشت در کشورهایی که سقط جنین قانونی است، تعداد آن حدود ۱۲ درصد و در کشورهایی که غیرقانونی است، ۳۲ درصد است.
این متخصص جنین‌شناسی ادامه داد: «حدود ۴۴ میلیون سقط خواسته یا عمدی در تمام دنیا در طول سال انجام می‌شود. ایران یکی از کشورهایی است که سقط جنین عمدی را غیرقانونی کرده و این یک معضل است. قدغن و غیرقانونی کردن نه تنها باعث کاهش نشده بلکه باعث افزایش سقط و بالا رفتن آمار مرگ و میر و یا مریضی و امراض در زنانی شده است که به این کار مجبور هستند و سقط را در زیرزمین‌ها، در شرایط غیربهداشتی با کمک کسانی که شاید از لحاظ حرفه‌ای، یا حرفه آن‌ها نباشد یا به اندازه کافی حرفه این کار را نداشته باشند، انجام بدهند. این موارد به مرگ این عزیزان منجر یا باعث می‌شود که برای همیشه نابارور شوند و یا مشکلات متعدد دیگر پیدا بکنند.»
آمار مرگ زنانی که سقط غیرقانونی انجام داده‌اند، چه اندازه است؟
ساغر کثیری توضیح داد :«در سال ۲۰۲۱، سازمان جهانی بهداشت آماری منتشر کرد که طبق آن، ۴.۷ درصد تا ۱۳.۲ درصد مرگ و میر مربوط به زایمان و حاملگی در میان زنان در سنین بارداری، مربوط به سقط‌های عمدی بوده است. تخمین زده شده است که حدود ۷۳ میلیون مرگ و میر در دنیا به دلیل سقط غیرقانونی است که این یک مساله خیلی جدی است.»
بارداری برای دختران در سنین کم چه قدر آسیب‌زا و خطرناک است؟
به گفته ساغر کثیری، خطر حاملگی برای زنان در سنین بالا به همان اندازه جدی است که برای دختران کم سن مهم است.
این متخصص ناباروری با اشاره به آسیب‌های جبران‌ناپذیر ازدواج در کودکی توضیح داد: «بدن کودک برای ازدواج و حاملگی در کودکی آمادگی ندارد. حجم خون بدن مادر در دوران حاملگی سه برابر می‌شود. جثه یک دختر ۱۲، ۱۳ تا ۱۵ ساله را نگاه کنید، حتی از لحاظ فیزیکی می‌توانید ببینید که فشار حاملگی بر بدن آن دختر چه‌قدر شدید است. برای زنان در سنین بالا خیلی راحت می‌گوییم نباید حامله شوی چون به قلبت فشار می‌آورد و می‌تواند موجب فشار خون شود و مشکلات و عوارض دیگری دارد. ولی به راحتی چشم خود را بر کودک همسری و حامله شدن در سن پایین می‌بندیم، بدون توجه به این که بارداری چه بلایی سر این بچه‌ها می‌آورد.»
اگر آموزش جنسی در مدارس ایران آزاد و سقط جنین قانونی بود و وسایل پیش‌گیری از بارداری در اختیار همه زنان و دختران قرار داشت، آیا بازهم شاهد جنین‌های رها شده در خیابان بودیم؟
ساغر کثیری گفت: «تحقیقات بسیار وسیعی سازمان‌های نایس (NICE) و یونیسف از سال‌ها پیش در رابطه با حق و حقوق کودکان و چگونگی آموزش مسایل جنسی به آن‌ها با همکاری مشترک روانشناسان و جامعه‌شناسان زیادی انجام دادند. حتی کشور بریتانیا هم که از سنین پایین و دوران ابتدایی صحبت راجب به بهداشت جنسی را شروع می‌کند، هنوز واحدهای درسی آن کامل نیست، تا چه برسد به این که اصلاً در ایران نه تنها در مدارس هیچ نوع اشاره‌ای به این موضوع نمی‌شود، حتی واحدهای درسی تنظیم خانواده که قبلا در دانشگاه‌ها تدریس می‌شدند، در خیلی مراکز دانشگاهی حذف شده‌اند. برخی افراد به آموزش جنس نگاه فرهنگی دارند و گروهی نگاه دینی و شرعی. در تحقیقاتی که یونیسف انجام داده، حتی سعی کرده است تمام نقطه نظرهای مختلف را در نظر بگیرد ولی این حق و حقوق را برای بچه‌ها قائل شده است که باید آموزش‌ها به آن‌ها داده شود.»
آموزش جنسی چیست و روش درست آن کدام است؟ چه‌قدر مهم است که نهادهای مدنی در ایران بدانند چه آموزش‌های جنسی و از چه سنی به کودکان و خانواده‌ها بدهند یا آن‌ها را راهنمایی کنند؟
کثیری گفت: «در سال‌های ابتدایی رشد، کودکان بیشتر در مورد بدن خودشان یاد می‌گیرند. حتی توصیه می‌شود در بین سنین پنج تا هفت سالگی، والدین در منزل با فرزندان خود در مورد این که پسر و دختر چه تفاوت فیزیکی دارند، به صورت راحت و عامیانه، مثل قصه تعریف کردن، حرف بزنند. کم کم گوش بچه‌ها را آشنایی دهند که تفاوت‌های فیزیکی چه هستند؟ در زمانی که بچه‌ها به مدرسه می‌روند و یا اواخر دوران ابتدایی، بیشتر آموزش مسایل جنسی، خودشناسایی است؛ یعنی در مورد همین تفاوت‌های فیزیکی است. در مورد بلوغ صحبت می‌کنند.»
او توضیح داد که آموزش‌های جنسی فقط به رابطه جنسی محدود نمی‌شوند: «در بریتانیا از همان سنین کودکی به کودکان یاد می‌دهند اگر شخصی، حتی از فامیل نزدیک، شما را لمس کرد یا خواست شما را طوری ببوسد که دوست نداشتید، حق دارید بگویید نه و باید بگویید نه؛ هر نوع لمس و بوسیدن بچه، حتی از نزدیک‌ترین شخص خانواده. کودک باید راحت باشد و بتواند بگوید نه.»
این متخصص جنین‌شناسی توضیح داد که نهادهای مدنی بسیاری در ایران به صورت خودجوش با همکاری گروهی از روانشناسان در قالب کارگاه‌های کوچک به کودکان و نوجوانان و خانواده‌ها بهداشت و مسایل جنسی را آموزش می‌دهند.
به گفته کثیری، در این کارگاه‌ها از سنین کم تا نوجوانی و جوانی به پدران و مادران و بچه‌ها آموزش‌های لازم داده می‌شود. مهم‌ترین نکته از نظر این متخصص، این است که پدران و مادران قبل از این‌که بخواهند با کودکان خود حرف بزنند، خودشان باید با یک‌دیگر صادقانه، رو راست و راحت در مورد این که در رابطه با مسایل بهداشت جنسی و آموزش جنسی چه چیزی می‌خواهند به بچه‌ها یاد دهند، صحبت کنند و با هم تصمیم بگیرند. باید در هر دو والد بخواهند که به کودک آموزش دهند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر