رسانههای ایران از خبر تعرض جنسی به ۱۵ نوجوان در تیم «نمازگزاران مساجد مشهد» در یکی از مدارس فوتبال این شهر خبر دادند؛ خبری تکان دهنده که طی ۱۶ سال اخیر مشابه آن بسیار مخابره شده ولی در سایه سانسور نهادهای حکومتی و هیاتهای فوتبال قرار گرفته است.
آنچه در سالهای گذشته در نظام آموزش و پرورش ایران در محاق قرار گرفته، آموزش جنسی و جنسیتی به کودکان و نوجوانان در مقاطع مختلف آموزشی است.
دولت جمهوری اسلامی و موافقان سرسخت آن آموزش جنسی به کودکان در مدارس را مصداق «فساد جنسی» و ثمره «آموزش جنسی در مدارس» را افزایش بارداری ناخواسته عنوان میکنند. اما واقعیت جامعه بیانگر این است که کودکان در معرض آسیب و سوءاستفاده جنسی قرار میگیرند، حتی در مراکز آموزشی از قبیل مدارس فوتبال.
در لایو اینستاگرامی حقوق کودک «ایرانوایر»، با «نازنین معالی»، روانشناس و سکستراپیست در خصوص ضرورت آموزش جنسی به کودکان گفتوکردیم.
«ایرانوایر» هر چهارشنبه در اینستاگرام به صورت زنده در مورد مسایل مربوط به حقوق کودکان با کارشناسان حوزههای مختلف گفتوگو میکند. خلاصه گفتوگو با نازنین معالی را در زیر میخوانید:
ترس از صحبت کردن با کودک در مورد مسایل جنسی صحیح است؟
به گفته نازنین معالی، روانشناس و سکستراپیست، مهمترین ترس والدین در خصوص آموزشهای جنسی این است که اگر با کودک خود در مورد مسایل جنسی صحبت کنند، در واقع به مثابه تشویق کودک به این مسایل خواهد بود. در حالی که تحقیقات در اروپا و امریکا نشان دادهاند سرپرست کودکانی که در این مورد با کودکان صحبت کرده، موجب شدهاند که سن رفتارهای جنسی در کودکان پنج سال به تعویق بیفتد.
این روانشناس میگوید: «وقتی در مورد آموزش جنسی صحبت میکنیم، در واقع به دو مورد آموزش و خودمراقبتی و امنیت در بدن میپردازیم.»
معالی با تایید این موضوع که ارتباط والدین یا سرپرست کودکان در فهمیدن به موقع آزار دیدن آنها نقش بسیار مهمی دارد، میگوید: «اگر به کودک یاد ندهیم به ما اعتماد کند و در این مورد با ما حرف بزند، هم به کودک آسیب رساندهایم و هم آزارگر به راحتی میتواند کودکان بیشتری را مورد آزار و اذیت جنسی قرار دهد.»
به کودک اعلام آمادگی کنیم که حرف تو را میشنویم
یکی از مهمترین مسایل در ارتباط با فهم موضوع آزار جنسی به کودکان، قدرت حرف زدن والد یا سرپرست با کودک است؛ ایجاد اعتماد دوسویه که فضایی امن برای گفتوگو فراهم کند.
نازنین معالی، روانشناس و سکس تراپیست میگوید: «ما باید این پیغام را به کودکان برسانیم که این توانایی را داریم که در مورد مسایل جنسی با آنها حرف بزنیم و حرف آنها را بشنویم؛ چرا که احساس شرم و گناه برای کودک آزار دیده که مورد سوءاستفاده جنسی قرار گرفته است، با سکوت درونیتر میشود.»
آموزش جنسی از چه سنینی آغاز میشود؟
به گفته نازنین معالی، پیش از دو سالگی آموزش اسامی درست جنسی بدن به کودکان ضروری است.
او ادامه میدهد: «در سن بالاتر به صورت علمی اطلاعاتی به کودکان بدهید. وقتی وارد دبستان میشوند، در مورد دوران بلوغ حرف بزنید. همیشه در مورد تماس خوب و تماس بد به آنها آموزش دهید. به کودکان با مثال آموزش دهید؛ برای مثال، تماس بد، تماسی است که در تو احساس بد میکند. از دوران راهنمایی رابطه جنسی را توضیح دهید.»
این روانشناس تاکید میکند: «رضایت جنسی در مورد نوجوانان بسیار مهم است.»
او میگوید: «در مورد لذت جنسی هم باید برای کودکان حرف بزنیم، در حالی که بسیاری از افراد فقط در مورد بیماریهای جنسی و بارداری ناخواسته حرف میزنند. البته خانوادهها میتوانند بر اساس باورهای خود در این مورد با کودکان صحبت کنند. خانوادههایی که با رابطه جنسی نوجوانان مشکلی ندارند، حتما به آنها بهداشت جنسی و استفاده از کاندوم را آموزش بدهند.»
تزریق واکسن اچپیوی یک ضرورت است
به گفته نازنین معالی، از سن ۱۲ سالگی به خانوادهها توصیه میشود که واکسن «اچپیوی» را برای نوجوانان خود تهیه کنند. این واکسن باید پیش از شروع تجربه جنسی برای نوجوانان تزریق شود. برخی مواقع، واکسن دو دوز است. این واکسن از سرطانهای مختلفی جلوگیری میکند.
این روانشناس توضیح میدهد: «بیماریهای آمیزشی میتوانند بخشی از داشتن رابطه جنسی باشند و باید به کودکان خود این موضوع را یاد بدهیم.»
آموزش خود مراقبتی چه معنایی دارد؟
نازنین معالی میگوید: «اغلب افراد فکر میکنند آزار جنسی فقط در صورت دخول رخ میدهد، این در حالی است که هرگونه رفتار جنسی بدون اجازه افراد، آزار جنسی است.»
به گفته بسیاری از روانشناسان، الفبای خودمراقبتی از همین جا آغاز میشود.
این روانشناس و سکستراپیست همچنین اضافه میکند: «خودمراقبتی به کودک آگاهی میدهد که حق نه گفتن دارد و این توانمندی است که به کودکان خود یاد میدهیم. باید به کودکان آموزش دهیم هرگونه تماسی که او را معذب میکند، مصداق آزار جنسی است.»
به گفته این روانشناس، از دیگر موارد آزار جنسی کودکان، دیدن فیلمهای «پورن» یا انجام عمل سکس در مقابل آنها است.
چه مواردی بیانگر این هستند که کودک ما آزار جنسی دیده است؟
به گفته نازنین معالی، کمخوابی، کابوسهای شبانه، بهانه آوردن برای نرفتن به یک کلاس آموزشی خاص یا مخالفت برای رفتن به خانه یکی از اقوام یا دوستان و همچنین تغییرات در خورد و خوراک، از جمله موارد وجود اتفاقی غیرمعمول است و احتمال کودکآزاری جنسی را نیز مطرح میکند.
این روانشناس ادامه میدهد: «برخی کودکان آزار دیده جنسی دچار بیماریهای پرخوری میشوند، چون فکر میکنند اگر جذاب نباشند و اضافه وزن داشته باشند، مورد توجه قرار نگرفته و باز به آنها تجاوز نمیشود. برخی از کودکانی که مورد آزار جنسی قرار گرفتهاند، برعکس دچار کمخوری و بیاشتهایی میشوند.»
نازنین معالی از دیگر موارد بیانگر آزار دیدن جنسی کودک را بروز رفتارهای جنسی نامتناسب با سن او میداند: «برای نمونه، کودکی که در سنین پایین حرکات نمایشی سکس دهانی از خود نشان دهد، به وضوح به ما این پیام را میدهد که چنین تجربهای داشته است.»
کودکمان را باور کنیم تا آزارگران آسوده نباشند
به گفته نازنین معالی، رابطه بین آزارگر و کودک بسیار پیچیده است.
این روانشناس توضیح میدهد: «برخی مراجعین من میگویند مادر و پدرم مرا باور نکردهاند. این ضربه بزرگی به فرد آسیبدیده زده است. باید حرف کودکان در این مورد را جدی بگیریم.»
او تاکید میکند: «از سن کم به کودکان اندام جنسی آنها را با نام درست آموزش دهیم. کودکان باید بدانند اندام جنسی، بخشی از بدن آنها است و از آن احساس بدی نداشته و این تصور را نداشته باشند که آلوده یا بد است.»
این روانشناس همچنین میگوید: «از سن کم به حریم جسمی کودک اهمیت بدهید و از او اجازه بگیرید که بدنش را بشویید. اگر کودکی دوست ندارد او را ببوسید، این کار را نکنید. کودک از کودکی یاد میگیرد که کنترل بدنش در اختیار او است.»
از دیگر مسايل مهم در مورد حفظ حریم شخصی کودکان، حمام کردن آنها است. معالی میگوید: «کودک را با شخص دیگری به حمام نفرستید.»
ثبت نظر