کارنامه جمهوری اسلامی؛ سقوط ۳۰ درصدی قدرت اقتصادی ایرانیان

«آیا می‌دانستید…؟» عنوان سلسله گزارش‌های جدید «ایران‌وایر» است که برمبنای «داده‌» منتشر می‌شوند. در این گزارش‌ها، داده‌های خام از مراکز داده‌ و بانک‌های اطلاعات معتبر داخلی و خارجی جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل، محاسبه و مقایسه می‌شوند و به‌صورت ترکیبی از متن و داده‌نگاری (اینفوگرافیک) در اختیار مخاطب قرار می‌گیرند. هدف این گزارش‌ها، ترسیم تصویری خوانا و روشن‌ از پدیده‌ها و وقایعی است که پیرامون ما در جریان است. 

آیا می‌دانستید از متوسط قدرت اقتصادی شهروندان ایرانی به نسبت پیش از انقلاب ۳۰ درصد کمتر شده است، این در شرایطی است که متوسط قدرت اقتصادی مردم دنیا در این مدت حدود دو برابر بیشتر شده است. 

داده‌های بانک جهانی نشان می‌دهد ارزش سرانه تولید ناخالص داخلی ایران، دو سال پیش از انقلاب بیش از ۷۶۰۰ دلار (به ارزش دلار ۲۰۱۵) در سال بود. در آستانه سال پرآشوب ۱۳۵۷ این شاخص به حدود ۶ هزار دلار (به ارزش دلار ۲۰۱۵) سقوط کرد. این سقوط با شتاب زیادی در دهه ۱۳۶۰ ادامه داشت، تا جایی که در زمان پایان جنگ متوسط سهم هر ایرانی از اقتصاد کشور به زیر ۳ هزار دلار رسیده بود. 

بعد از پایان جنگ اقتصاد ایران با شتاب نه‌چندان زیاد و نوسان بالا رشد نسبی داشت تا آنجا که سرانه  در آستانه دهه ۱۳۹۰ به نزدیک ۵۵۰۰ دلار رسید، اما بعد از بالا گرفتن بحران هسته‌ای و تحریم‌ها روند رشد نسبی متوقف شد. سرانه تولید ناخالص داخلی ایران در حال حاضر ۵۳۴۵ دلار (به ارزش دلار ۲۰۱۵) است. 

در همین مدت سرانه تولید ناخالص داخلی در کل دنیا با شتاب نسبتا ثابتی رشد پیدا کرده است. در سال ۱۳۵۵ سهم هر شهروند از کل اقتصاد جهان کمی بیش از ۵۵۰۰ دلار (به ارزش دلار ۲۰۱۵) بود. در حال حاضر این رقم به بیش از ۱۱ هزار دلار رسیده است. به عبارتی در یک دوره ۴۵ ساله، همزمان با کاهش ۳۰ درصد سرانه اقتصادی مردم ایران متوسط قدرت اقتصادی مردم جهان دو برابر رشد کرد.

لینک نمودار

سرانه تولید ناخالص داخلی، حاصل تقسیم ارزش تولید اقتصادی یک کشور به جمعیت و شاخص‌ مهمی برای نشان دادن قدرت اقتصادی شهروندان یک کشور است.