close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
بلاگ

تحریم های جدید آمریکا و رفتار سپاه

۴ مرداد ۱۳۹۶
رضا حقیقت‌نژاد
خواندن در ۴ دقیقه
تحریم های جدید آمریکا و رفتار سپاه

 

«شاید فکر می‌کردید که [بعد از برجام] آنها [مقامات ایرانی] بگویند 'آمریکا، دستت درد نکند، واقعا شما را دوست داریم،‌ اما به جای این، جسورتر شده‌اند. چنین چیزی دیگر روی نخواهد داد.» این جملات را در ماه های اخیر دونالد ترامپ بارها تکرار کرده است. به احتمال بسیار زیاد، در هنگام امضای برجام، کسی انتظار نداشت مقامات ایران بگویند آمریکا دوستت داریم ولی این انتظار وجود داشت که برجام به تغییراتی در رفتار ایران منجر شود. در واقع از این منظر، حق با ترامپ است، بعد از برجام ایران جسور و پر روتر شد، به ویژه در منطقه. جسارت و پر رویی ایران عوامل متعدد داشت، هم عامدانه بود، برای مهار پیامدهای مثبت برجام به ویژه در داخل کشور و هم هوشیارانه بود و از بی عرضگی دولت اوباما در منطقه استفاده می کرد و هم تا حدودی قابل انتظار بود، چون پول بیشتر رسیده بود و امکان خرج بیشتر برای گروه های شبه نظامی حامی ایران و دولت وفادار در منطقه فراهم شده بود.

در واقع جسارت های پسابرجامی جمهوری اسلامی، محصول ناشی گری دولت اوباماست. این وضعیت را می توان با حمله به عراق مقایسه کرد که برای مهار صدام صورت گرفت ولی دولت بوش برای پس از حمله نظامی، برنامه خاصی نداشت و یا اگر داشت، چنان پر از اشتباه و فاجعه بود که ایده مهار صدام را نابود کرد. در واقع اصل برجام از دو منظر قابل قبول بود: نخست اینکه جلوی بلندپروازی هسته ای جمهوری اسلامی برای دستیابی به بمب اتم را ولو به طور موقت گرفت و از اتلاف ثروت ملی ایرانیان جلوگیری کرد و دوم اینکه انبوهی از مردم ایران را از آسیب های روزمره و فشارهای اقتصادی نجات داد ولی وجه سوم یعنی تغییر رفتار جمهوری اسلامی و مهار شدن بلندپروازی های نظامی و ایدئولوژیک منطقه ای را تامین نکرد، چون برنامه خاصی برای آن وجود نداشت، شاید هم اساسا درک خاصی وجود نداشت.

اما ایده دولت ترامپ در مواجهه با این مشکل چیست؟ یک ایده بلندپروازانه می تواند بر هم زدن برجام باشد،‌ کاری دشوار، زمان بر و با پیامدهای نامشخص که رفتار اخیر دولت آمریکا در تایید پایبندی ایران به برجام، کار را سخت تر کرد و در عین حال نشان داد نیروهای موافق تداوم برجام کماکان از زور قابل اعتنایی برخوردارند. یک ایده دیگر که الان دارد پیگیری می شود، تنگ کردن حلقه تحریم سپاه ست.

صورت ماجرا احتمالا این است که محدودتر کردن منابع مالی سپاه و یا تروریستی خواندن آن سبب می شود دست سپاه که اکنون مهم ترین بازیگر سیاست های منطقه ای ایران است، بسته شود و از این طریق بتوان رفتار ایران را تا حدودی تحت کنترل درآورد و حتی از وقوع درگیری های نظامی که می تواند در واکنش به رفتارهای سپاه باشد، جلوگیری کرد. البته یک احتمال دیگر هم در این زمینه وجود دارد. اینکه سپاه از سر خشم و لجاجت و برای نشان دادن زورش به دولت ترامپ و یا حتی عناد با برجام، از فرصت جدید پیش آمده استفاده کند، دست به سرکشی های جدید بزند و این سرکشی ها، بستر برای برهم زدن کل بازی برجام و یا درگیری های نظامی منطقه ای فراهم کند. این احتمال البته نشان می دهد که بر خلاف ادعای مدافعان تحریم هوشمند سپاه، این تحریم ها، الزاما تلاشی برای جلوگیری از جنگ نیست، بلکه می تواند مقدمه جنگ باشد.

در حال حاضر ارزیابی اینکه محقق شدن کدام سناریوها محتمل تر است، سخت است ولی یک واقعیت روشن وجود دارد. جمهوری اسلامی و سپاه در از خلاء پیش آمده در سیاست های آمریکا در خاورمیانه بهره گرفته و دارند خوش می گذرانند. آنها حتی امیدوارند کلک عربستان به عنوان مهم ترین مانع موجود را بکنند تا جشن ظهور بگیرند. وضع کنونی برای آنها اصلا بد نیست، منافع شان را آهسته و پیوسته تامین می کند و نیازی به ایجاد تغییر مهمی نمی بینند و حتی نیازی به خرج کردن زیادی از جیب خود هم ندارند. یک نمونه روشن در این زمینه، سخنان اخیر قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس است. او در جریان تشریح شبکه تامین سلاح گروه شبه نظامی حشد الشعبی در عراق گفت کارخانه های اسحله سازی وزارت دفاع ایران، سه شیفت اقدام به تولید سلاح برای ارسال به عراق می کردند. به عبارت دقیق تر، سپاه برای سلاح فرستادن به عراق نیاز نیست دست در جیب خودش کند، وزارت دفاع سلاح مفتی می دهد، حسن روحانی، رئیس جمهور ایران هم صراحتا گفت ما حقوق ها کسانی که رفتند آنجا جنگیدند را دادیم. خب! گام بعدی مدافعان تحریم هوشمند سپاه چیست؟ می خواهند بروند سراغ یاران سپاه و سرچشمه را خشک کنند؟ باید وزارت دفاع و دولت ایران را هم تهدید و تحریم کنند؛ بازگشت به نقطه صفر بازی. از این زاویه، روشن است آمریکا قبل از اینکه بخواهد بداند با سپاه چه می خواهد بکند، باید بفهمد در خاورمیانه چه می خواهد بکند. دولت ترامپ و مدافعان تحریم سپاه، شیپور را از سر گشادش می زنند.

 

ثبت نظر

گزارش

وضعیت جسمانی میرحسین موسوی نامناسب گزارش شده است

۴ مرداد ۱۳۹۶
ایران وایر
خواندن در ۲ دقیقه
وضعیت جسمانی میرحسین موسوی نامناسب گزارش شده است