دوشنبه ۱۷ مرداد ۱۴۲۹/ ۸ اوت ۲۰۵۰
همان طور که تصور می شد، استعفای سه عضو دیگر کابینه بازتاب بدی در افکار عمومی داشته است. رسانه های منتقد در تبلیغاتشان می گویند دولت دارد از هم می پاشد و استعفاهای دیگری در پیش است. تا آنجا که ما مطلعیم دروغ می گویند ولی استعفاهای دو هفته اخیر آن قدر غیرمنتظره بوده که آدم فکر می کند نکند استعفاهای دیگری در پیش باشد که ماها خبر نداریم.
خبر بد دیگر، گزارش هایی است که از افزایش تنش های قومی در بعضی از استان ها می رسد. دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، یک گزارش مبسوط در همین مورد آماده کرده که قرار است در جلسه امروز بعد از ظهر شورا به بحث گذاشته شود.
پیشتر تصور دولت این بود که با گنجانده شدن بحث فدرالیسم در قانون اساسی جدید، بخش هایی از جامعه نگران می شوند ولی حمایت مناطق قومیت نشین از دولت مرکزی بیشتر می شود. این تصور، تاحدی درست بوده اما تنش های جدیدی هم در این مناطق ایجاد شده که فراتر از پیش بینی های اولیه بوده است. گزارش دبیرخانه شورا، با استناد به آمار متعدد نشان داده که چگونه در بخش های وسیعی از استان های قومیت نشین، درصد شهروندانی که به "قومیت غالب" این استان ها تعلق ندارند زیاد است. ظاهراً بخش قابل توجهی از این شهروندان به شدت نگرانند که بعد از شروع به کار سیستم فدرال، پارلمان های ایالتی حقوقشان را نادیده بگیرند. به عنوان نمونه، "غیربلوچ" های سیستان و بلوچستان یا "غیرعرب" های خوزستان نگرانند که در صورت تشکیل ایالت هایی با اکثریت بلوچ یا عرب، به حاشیه رانده شوند.
این نگرانی ها، قعطاً پایه و اساسی ندارند، اما بنابر گزارش دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، به طور وسیع در استان های مختلف ایران رایج شده اند. با وجود اینکه بارها تأکید شده که دولت مرکزی بر نحوه اجرای سیستم فدرال و رعایت حقوق اقلیت های ساکن هر ایالت نظارت سختگیرانه خواهد کرد، اما ظاهرا این تأکید ها، به اندازه کافی موثر نبوده است.
بخشی از گزارش شورا، به ویژه بر نقش موثر گروه هایی چون "جبهه ایران" یا گروه های بی نام و نشان فعال در فضای مجازی بر افزایش نگرانی هایی از این قبیل تأکید دارد. مخالفان رئیس جمهور، با معرفی کردن دولت او به عنوان مسئول اصلی راه یافتن فدرالسیم به قانون اساسی، در حال تلاش برای استفاده حداکثری از این موضوع در انتخابات پیش رو هستند.
به طور کلی تصور شخصی من این است که بر خلاف تصورات اولیه، بخش مهمی از اقلیت های قومی ایران ممکن است در انتخابات به رقبای دولت رأی بدهند.
گروهی از آنها کسانی هستند که گزارش در موردشان صحبت کرده و نگرانند فدرالی شدن، باعث شود تا در مناطق تحت نفوذ اقلیت های دیگر زندگی کنند. گروهی دیگر، آنهایی هستند که به دلایل ایدئولوژیک یا سیاسی به جریان های رقیب دولت رأی خواهند داد. به عنوان نمونه، بخش قابل توجهی از بلوچ ها و ترکمن ها و حتی بخش کوچکی از کردها که مذهبی تر هستند احتمالاً به ائتلاف "راه نو" رأی خواهند داد. ائتلافی که می گوید به دنبال استقرار یک حکومت مذهبی میانه رو و متفاوت با جمهوری اسلامی است. بخشی کوچک از عرب ها و ترک های مذهبی تر هم، با وجود شیعه بودن، راه نو را به گروه های دیگر ترجیح می دهند. اینها هم کسانی هستند که با جمهوری اسلامی مخالفند اما از نوعی حکومت مذهبی طرفداری می کنند.
از طرف دیگر، بسیاری از شهروندان مناطق اقلیت نشین ایران، به ویژه ترک ها، به "جبهه حقوق شهروندی" متمایلند که خود را حامی حقوق اقلیت های قومی می داند. بخشی قابل توجه از کردها و بخش هایی از اقلیت های دیگر نیز، که دارای تمایلات چپ هستند، از "حزب سوسیالیست ایران" حمایت می کنند.
همه اینها به این معنی است که احتمال دارد اکثر شهروندان متعلق به اقلیت های قومی به آقای امینی و کاندیداهای نزدیک به دولت او رأی ندهند. دولتی که برای تأمین حقوق اقلیت ها مدافع سیستم فدرال بوده، اما احتمالا نه تنها بخش بزرگی از اکثریت، که بخش قابل توجهی از اقلیت های ایرانی نیز در انتخابات از آن حمایت نخواهند کرد.
در حالی که تاکنون تصور غالب این بود که حامیان دولت در ائتلاف ایران سکولار به راحتی برنده هر دو انتخابات مجلس و ریاست جمهوری خواهد شد، الان خیلی ها دارند در این مورد ابراز تردید می کنند. بیشتر چیزهایی که در این زمینه گفته یا نوشته شده، از طرف مخالفان دولت و با هدف تبلیغاتی است، ولی حامیان دولت هم اعتماد به نفس سابق را ندارند.
یکشنبه ۱۶ مرداد ۱۴۲۹ / ۷ اوت ۲۰۵۰
قبل از شروع جلسه هیأت دولت، اعضای کابینه جدا، جدا سراغم می آیند و احوالپرسی می کنند. اغلبشان در مورد سوء قصد هم سوالاتی را می پرسند. مثلا در مورد اینکه سوء قصد کننده از کجا فهمیده که در سالن والیبال هستم، قبلش تهدید شده بودم یا نه، چند محافظ با من بوده اند و امثال اینها. از چیزهایی که می پرسند مشخص است نگران خودشان هم شده اند. به هر حال اولین بار است که به یک نفر از شرکت کنندگان در جلسات هیأت دولت سوء قصد شده و دغدغه شان قابل فهم است.
جلسه که شروع می شود، رئیس جمهور هم چند دقیقه ای در مورد سوء قصد حرف می زند. از اینکه به من صدمه ای نرسیده ابراز خوشوقتی می کند و از اعضای دولت می خواهد توصیه های امنیتی را جدی بگیرند. با لحن شوخی از بی احتیاطی های خود من گله می کند: "این طور که آقای حسینی کوه و رستوران و سالن والیبال می رود، هر بچه ای وسوسه می شود ترورشان کند!"
بعد از صحبت های رئیس جمهور، آقای بهمنی وزیر انرژی وقت صحبت می گیرد. خانم شمس سخنگوی دولت، که صندلی کنار من نشسته، آهسته زمزمه می کند: "خدا به خیر بگذراند!" آقای بهمنی می گوید که حرف زیادی ندارد و فقط می خواهد اطلاع دهد که او، به همراه وزرای بازرگانی و بهداشت می خواهند برای فعالیت تمام وقت در کمپین انتخاباتی خانم حافظی از هیأت دولت استعفا بدهند.
خبرغافلگیرکننده ای است. همه می دانستند این سه وزیر رابطه نزدیکی با خانم حافظی دارند ولی کسی فکرش را نمی کرد که در حمایت از او استعفا بدهند. اعلام خبر این استعفاها به لحاظ تبلیغاتی برای دولت بسیار بد خواهد بود چون تصویر یک کابینه از هم پاشیده را به افکار عمومی می دهد. بدتر اینکه سه وزیر مستعفی اصرار دارند استعفای آنها همین امروز به رأی گذاشته شود.
رئیس جمهور می گوید: "این شیوه درستی نیست که در آخرین روزهای مانده تا انتخابات، همکاران به این شیوه غیر منتظره اعلام استعفا کنند و انتظار هم داشته باشند که استعفایشان به طور فوق العاده در دستور کار قرار بگیرد." با وجود این، از مخالفان و موافقان استعفاها می خواهد که اگر مایلند وقت بگیرند و صحبت کنند.
خانم بنی عامر وزیر امور خارجه عصبانی شده است. می گوید: "ببخشید اگر تند صحبت می کنم ولی این شیوه استعفا دادن وسط مبارزات انتخاباتی نوعی توطئه علیه دولت است. وگرنه چطور است که دوستان دو هفته مانده به انتخابات، ناگهان متوجه شده اند نمی توانند با دولت کار کنند؟" رئیس جمهور از خانم بنی عامر می خواهد که با این لحن حرف نزند و اگر مایل است، تنها در مخالفت با استعفا صحبت کند. خانم بنی عامر بی حوصله پیشنهاد می کند: "مانند هفته قبل، بدون حرف زدن مخالف و موافق یک راست رأی گیری کنیم و سر کارهای اصلیمان برویم. چون دوستان مستعفی قاعدتاً تصمیم شان را گرفته اند و لابد استعفایشان را قبول کنیم یا نه، از فردا به طور تمام وقت در ستاد خانم حافظی خواهند بود."
آقای بهمنی وقت صحبت می گیرد و می گوید: "من عصبانیت خانم بنی عامر را درک می کنم ولی این بی انصافی است که ما را به خاطر استعفای دیر هنگام به توطئه متهم کنند." ادامه می دهد: "می خواهید باور کنید یا نه، من تا چند روز قبل از استعفای خانم حافظی خبر نداشتم که ایشان می خواهد برای انتخابات کاندیدا شود." ادامه می دهد: "اگر او کاندیدا نمی شد، ما همچنان رئیس جمهور را به سایر رقبایش ترجیح می دادیم و یکپارچه پشست سرش باقی می ماندیم. اما حالا که شرایط جوری شده که باید بین خانم حافظی و آقای امینی انتخاب کنیم، انتخاب ما نفر اول است و طبیعتاً در این شرایط، معنی ندارد که در کابینه رئیس جمهور باقی بمانیم و علیه او فعالیت انتخاباتی کنیم."
به هر ترتیب، مانند هفته پیش بدون صحبت کردن مخالف و موافق، رأی گیری می کنیم و استعفای سه عضو دیگر کابینه به تصویب می رسد. بلافاصله بعد از جلسه هیأت دولت، سه نفرشان مشترکاً بیانیه می دهند و موضوع را رسانه ای می کنند.
در بیانیه، از رئیس جمهور با احترام یاد می کنند ولی درست مانند خانم حافظی می گویند که معتقدند آقای امینی، "با وجود تمام ویژگی های مثبتی که دارد، بهترین گزینه موجود برای مقابله با چالش های امنیتی کشور در دوران گذار نیست".
به علاوه مشخص است که مثل خانم حافظی نیم نگاهی هم به جلب نظر مخالفان فدرالیسم دارند. در بخشی از بیانیه شان تأکید می کنند: "اجرای فدرالیسم به شیوه ای که قدرت حکومت مرکزی تضعیف نشود، چالش امنیتی بزرگی است که رویارویی با آن، نیازمند سیاستمداری قوی تر همچون خانم حافظی خواهد بود."
گروه هایی چون "جبهه ایران" که با تأکید بر مفاهیمی چون امنیت و ملی گرایی وارد عرصه رقابت انتخاباتی شده اند، در حدی طرفدار ندارند که انتخابات را ببرند، اما تأثیر خود را بر عرصه رقابت سیاسی گذاشته اند. تلاش خانم حافظی و حامیانش برای جلب آرای حامیان این گفتمان، به وضوح در شعارهای انتخاباتشان قابل تشخیص است.
برای مطالعه فصل های ۱ تا ۲۰ کتاب "ایران سکولار؛ سال ۱۴۲۹" اینجا را کلیک کنید.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر