آزادی، غولی که ممکن است خودمان را ببلعد

 تیم فوتبال پرسپولیس در صورت حفظ برتری‌اش مقابل السد قطر در بازی برگشت و رسیدن به دیدار پایانی لیگ قهرمانان آسیا، از این شانس برخوردار خواهد بود که در بازی برگشت فینال، میزبان باشد. اما این اقبال بزرگ فعلا از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا زیر سایه‌ای از تردید قرار گرفته است.

هفته گذشته بازرسان کنفدراسیون فوتبال آسیا دقیقا ۲۰۰ نقص فنی به ورزشگاه آزادی وارد کردند. از دید بازرسان AFC در گزارشی که تقدیم کمیته اجرایی کنفدارسیون، فدراسیون فوتبال ایران و باشگاه پرسپولیس کرده‌اند به صراحت نوشتند: «عمر این استادیوم (آزادی) به صورت قانونی و عملی به پایان رسیده. ترک های دیواره ورزشگاه و جایگاه های هواداران کاملا مستعد ریزشی بزرگ و یک قاجعه انسانی است.»

مدیریت باشگاه پرسپولیس محتوای نامه را «محرمانه» خواند، فدراسیون فوتبال هم اعلام کرد با وزارت ورزش برای رفع این موارد رایزنی کرده است و این وزارتخانه به عنوان متولی ورزشگاه آزادی پذیرفته نقایص را برطرف کند.

اما بخشی از ایرادهای وارد شده از سوی بازرسان کنفدراسیون فوتبال آسیا منتشر شده است. درهای ورودی جایگاه VIP در ضلع غربی ورزشگاه آزادی قرار گرفته، اما ورودی میهمانان ویژه از تماشاگران جدا نیست. در گزارش بازرسان کنفدراسیون آسیا می‌خوانیم «از آنجایی که برای مسابقه فینال لیگ قهرمانان تمام اعضای هیات رییسه، هیات اجرایی و روسای کنفدراسیون فوتبال آسیا به ایران سفر می کنند، باید رمپ‌های ورودی تماشاگران و میهمانان ویژه از هم به صورت کامل جدا و تفکیک شده باشند.»

این نقص، پیش از این فاجعه‌ای انسانی به بار آورده بود. روز پنجم فروردین ماه سال ۱۳۸۴ خورشیدی، اندکی مانده تا انتخابات ریاست جمهوری، ورزشگاه آزادی قتلگاه هفت تماشاگر ایرانی شد. فدراسیون جهانی فوتبال روز هفتم فروردین ماه در نامه ای خطاب به فدراسیون ایران، تعداد هفت کشته را مشکوک خواند و خواستار پاسخگویی دقیق، فوری و شفاف در مورد علل بروز این حادثه و تعداد کشته شدگان در بازی تاریخی ایران و ژاپن شد.

اتفاق از یک فرود آغاز شد؛ یک فروند هلی کوپتر، فرمانده وقت نیروی انتظامی کشور را برای تماشای مسابقه تیم های ایران و ژاپن وارد ورزشگاه آزادی می کند. هلی کوپتر برخلاف هماهنگی قبلی، در پیست مورد نظر فرود نمی آید و درست در محل عبور و مرور تماشاگران، در ضلع شرقی ورزشگاه می نشیند. ماموران نیروی انتظامی در پایان مسابقه برای جلوگیری از ازدحام جمعیت، چهار خروجی از هشت خروجی ورزشگاه را مسدود می کنند. هجوم جمعیت در پایان بازی موجب یک سیل انسانی، زیر پا ماندن بیش از ۱۰۰ نفر و کشته شدن هفت هوادار ایرانی شد.

فرمانده وقت نیروی انتظامی که دستور داد هلی کوپتر اختصاصی او باید کنار در خروجی ورزشگاه مستقر شود، «محمدباقر قالیباف» بود.

بعد البته فضا را آرام کردند. «جمال کریمی‌راد» سخنگوی وقت قوه قضاییه سهم نیروی انتظامی را در این اتفاق بیش تر دانست اما فرمانده وقت نیروی انتظامی هرگز حاضر به عذرخواهی نشد. «رحیم شفاعت»، «رحیم سیدهاشمی»، «‫‏مجتبی ابراهیم‌زاده»، «‫‏هادی ربیعی»، «‫‏بهروز صدوقی»، «‫امید چوبدار خوشخو» و «‫‏محمد جعفری» هفت تماشگر ایرانی بودند که به خاطر فرود و حفاظت از هلی کوپتر قالیباف، زیر دست و پا جان دادند.

این بار اگر مقرر باشد تمام مدیران بالارتبه کنفدراسیون فوتبال آسیا و حتی فدراسیون جهانی فوتبال برای تماشای بازی نهایی لیگ قهرمانان آسیا و اهدای جوایز به تهران بیایند، قطعا باید فضای رفت و آمد آنها مجزا از تماشاگران باشد.

یکی دیگر از ایرادهای وارده از سوی بازرسان، مربوط به فضای جایگاه ویژه است. بازرسان AFC در بخشی از گزارش نوشته‌‌اند که «در روز مسابقه فینال حداقل 50 صندلی ویژه در بهترین جای ورزشگاه در اختیار میهمانان ویژه قرار بگیرد.» این همان جایگاهی است که چند روز قبل رهبر ایران در آن‌جا برای جمعی از بسیجی‌های کشور سخنرانی کرد. گنجایش کنونی این جایگاه هم‌ اکنون کمتر از ۵۰ نفر است و براساس خواسته مدیران کنفدراسیون فوتبال آسیا باید حداقل ۵۰ صندلی دیگر به آن اضافه شود.

شماره‌دار شدن صندلی‌های ورزشگاه آزادی و اسکان هر هوادار در جایگاه ویژه خود یکی دیگر از خواسته‌های ناظران کنفدراسیون فوتبال آسیا بود. امری که عملی شدن آن تقریبا در فاصله زمانی کوتاه کنونی بسیار بعید به نظر می‌رسد.

تماشا در یوتیوب

فروردین ماه سال ۱۳۹۵ کنفدراسیون فوتبال آسیا به صورت رسمی به ایران اعلام کرد در صورتی که طبقه دوم این ورزشگاه صندلی نصب نشود، اجازه حضور تماشاگران در بازی‌های بین المللی باشگاهی و ملی را نخواهد داد. پس از تهدید AFC و در راه بودن بازی‌های انتخابی جام جهانی، وزارت ورزش و جوانان برای صندلی‌دار شدن سکوها اقدام کرد. اما هیچ یک از صندلی‌ها قابل شناسایی برای تماشاگران نیستند.

با وجود عقد قراردادی میان شرکت «برهان مبین» و فدراسیون فوتبال برای فروش اینترنتی بلیت‌ها، تماشاگران هرگز صاحب جایگاه مشخص و از قبل پیش خرید شده در آزادی یا سایر ورزشگاه‌های کشور نشدند. گاه و بی‌گاه هم باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس تصمیم به فروش دستی و کاغذی بلیت در روز بازی‌ها و مقابل درهای ورودی ورزشگاه می‌گیرند. موردی که سال‌‌هاست از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا ممنوع اعلام شده.

با توجه به این‌که در صورت صعود پرسپولیس به دیدار پایانی لیگ قهرمانان آسیا، نماینده شرقی می‌تواند ده درصد از جایگاه‌های آزادی را در اختیار بگیرد، بعید نیست که یکی از دو تیم «سوون سامسونگ» یا «کاشیما آنتلرز» با هفت هزار هوادار خود به آزادی بیایند. این یعنی مدیران ایرانی باید برای هر هفت هزار هوادار ژاپنی یا کره‌ای، صندلی و جایگاه مشخصی را تعیین کرده باشند.

بازسازی رختکن داوران، تجهیز آبخوری‌ها، تعمیر آسانسورها، راه‌اندازی مجدد اسکوربرد، افزایش تعداد سرویس‌های بهداشتی و مسقف شدن منطقه میکس‌زون (محل مصاحبه بازیکنان) بخش دیگری از خواسته‌های ناظران کنفدراسیون آسیا است. اما مهمترین ایراد به «پوسیدگی سازه بتونی ورزشگاه» مروبط می‌شد.

بازرسان کنفدراسیون آسیا نوشته‌اند «بخش‌های زیادی از ورزشگاه آزادی پوسیده و برای ما به خاطر مسائل امنیتی بسیار مهم است که به سرعت شاهد رفع پوسیدگی ها و بازسازی قسمت های نامقاوم سازه ورزشگاه آزادی باشیم.» این پرهزینه‌ترین درخواست بازرسانی است که به جان بیش از ۸۰ هزار تماشاگری که احتمالا شاهد بازی فینال لیگ قهرمانان خواهند بود اهمیت می‌دهند. به نظر می‌رسد ورزشگاهی که تا دو دهه قبل مخوف‌ترین ورزشگاه آسیا برای رقبا بود، حالا هولناک‌ترین مکان برای هواداران ایرانی شده است. ورزشگاهی که پوسیده و هرلحظه ممکن است زیر پای تماشاگران را خالی کند.

حالا خبرگزاری فارس از  برگزاری جلسه‌ای با حضور نمایندگان فدراسیون فوتبال، وزارت ورزش، شرکت تجهیز و توسعه اماکن ورزشی، یگان ویژه، سازمان لیگ و باشگاه پرسپولیس در ورزشگاه آزادی خبر داده است. براساس ادعای فارس، برآورد هزینه‌ها برای رفع بخشی از مهمترین ایرادهای کنفدراسیون آسیا از ورزشگاه پیر تهران، قریب به ۸ میلیارد تومان خواهد بود.

در صورتی که ۲۰۰ ایراد وارده رفع نشود، میزبانی پرسپولیس (اگر به فینال برسد) از این تیم گرفته خواهد شد.