فاطمه حسینی، شهروند خبرنگار، هرات
«فریبا آرام»، خبرنگار پرمخاطب‌ترین رسانه‌ی دیداری افغانستان «طلوع نیوز» در ولایت هرات در غرب افغانستان است. کودکی «فریبا آرام» در دوران حاکمیت چهارساله طالبان در افغانستان سپری شده است. در آن دوران، زنان افغان، از دسترسی به بسیاری از حقوق شان محروم بوده‌اند و حتی اجازه بیرون رفتن از خانه و درس خواندن را نداشتند. زنان افغانستانی دوران حاکمیت طالبان را «دوره سیاه» سیاه می‌نامند.
فریبا و زنان خبرنگار دیگر حالا با پیشرفت در مذاکرات صلحی که به رهبری ایالات متحده درجریان است، نگران هستند که حقوق و دستاورده‌هایی که در پانزده سال گذشته به دست آورده‌اند، از بین برود. آن‌ها می‌گویند با سهیم شدن طالبان در قدرت، بیشترین آسیب را زنان، به ویژه خبرنگاران متحمل شوند.
پس ازسقوط طالبان و تسلط امریکا بر افغانستان در سال 2001 میلادی، فصل تازه‌ای برای رشد زنان در ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی افغانستان باز شد.
«فریبا آرام» هم توانست به مدرسه و دانشگاه برود و پس از فارغ‌التحصیل شدن از دانشکده خبرنگاری دانشگاه هرات، در شبکه خبری «طلوع نیوز» استخدام شود.
او به «ایران وایر» میگوید: «مذاکرات صلح نگرانی بیشتر خانم‌های که در بیرون کار می‌کنند، برانگیخته است. این زنان بیشتر نگران هستند که قربانی اصلی گفتگوهای صلح زنان نباشند و معامله‌های صورت نگیرد که زنان دوباره برگردند به چند سال گذشته. این زنان دوره سیاه طالبان را پشت سر گذاشته‌اند؛ دوره اسارت، که حتی حق بیرون شدن از خانه را نداشتند.»
طالبان یک گروه شبه نظامی مخالف حضور نیروهای خارجی در افغانستان است. این گروه از سوی کشورهای منطقه و همسایه افغانستان حمایت مالی و تسلیحاتی می‌شوند. گفته می‌شود ایران نیز از متهمان حمایت از طالبان هست.
این گروه بخش‌های از افغانستان را تحت کنترل دارند و روز به به روز به ساحه تحت کنترل‌شان افزوده می‌شود.
در کمتر از یک سال گذشته، زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان شش بار با طالبان در مورد دست کشیدن این گروه از جنگ گفتگو کرده است. امیدواری‌ها برای دست کشیدن طالبان از جنگ در بالاترین سطح قرار دارد. با این حال بسیاری از سهیم شدن طالبان در قدرت نگران هستند.
آزادی بیان و تاسیس رسانه‌ها، یکی دست آوردهای مهم حکومت افغانستان در 18 سال گذشته شمرده می شود، اما به اعتقاد «فریبا آرام» احتمال این که آزادی بیان در این کشور با پیوستن طالبان به روند صلح، محدود شود، زیاد است.
او میگوید: «وقتی بحث مذاکرات صلح و بحث طالبان در میان می‌آید، این هراس در دل من به عنوان یک خانم خبرنگار کار می‌کنم، همیشه وجود داشته که کار خبرنگاری من و فعالیت‌های اجتماعی من محدود نشود.»
گروه طالبان شبه نظامیان اسلام گرا هستند و با نگاه سختگیرانه به تطبیق احکام شرعی اسلام نگاه می‌کنند. آن‌ها اعتنایی به حقوق زنان ندارند.
«فریبا آرام» میگوید: «مذاکراتی که طالبان می‌کنند، حقوق زنان پیش می‌آید که در چارچوب اسلام چه فعالیت‌های داشته باشند، ولی بحث اصلی این هست که تعریف آن‌ها [طالبان] از اسلام چیست و تعریف آن‌ها [طالبان] از شرعیت اسلام در پیوند به حقوق زنان چیست؟ بدون شک طالبان محدودیت زیادی از نگاه اسلام بر زنان مد نظر دارند.»
این خانم خبرنگار هشدار می‌دهد که به هیچ عنوان عقب گرد به دوران طالبان در افغانستان برای زنان به ویژه خبرنگاران زن قابل قبول نیست: «به هیچ عنوان این را نمی‌پذیرم که حتی یک درصد آزادی و فعالیت‌های خانم‌های خبرنگار محدود شود. خواست من از طرف‌های درگیر در جنگ افغانستان و طرف‌های مذاکره کننده [امریکا، روسیه، چین، پاکستان آلمان، امارات متحده عربی] این هست که دست آوردهای چندین ساله زنان در مذاکرات صلح با طالبان مد نظر بگیرند و اگر معامله‌ی هم صورت بگیرد، در صورتی باشد که هیچ محدودیتی بر زنان قائل نشود. زنان به فعالیت‌های که دارند، ادامه دهند و فرصت پیشرفت از آن‌ها گرفته نشود. زنان خبرنگار به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند و اگر معامله‌ی هم صورت بگیرد، زنان خبرنگار بدون شک آرام نمی‌نشیند و برای به دست آوردن حقوق شان، صدای شان را بلند می‌کنند.»
«زینب محسنی» یکی دیگر از زنان خبرنگار در ولایت هرات است. او به عنوان گزارشگر و مجری در ایستگاه رادیوی محلی «معراج» کار می‌کند.
او با دلهره و ترس مذاکرات صلح میان امریکا و طالبان را دنبال می‌کند.
در میز گفتگو طالبان با واشنگتن هیچ زنی به چشم نمی‌خورد. «زینب محسنی» معتقد هست که تاکنون در دیدگاه طالبان مبنی بر حقوق مساوی زن و مرد تغییر بنیادی رونمایی نشده است.
او میگوید: متاسفانه در جریان گفتگوهای صلح و صبحت‌های که نمایندگان طالبان می‌کنند، گزارش‌های که به بیرون درز کرده، این برداشت می‌شود، که تاکنون عقیده‌های تاریک آن‌ها [طالبان] پا برجا هست و هنوزم هم دارند، برعقاید کهنه‌ی خود پا فشاری می کنند.»
این خبرنگار جوان، زنان و کودکان را قربانیان اصلی مذاکرات صلح افغانستان می‌داند: « به عنوان یک زن فعال در جامعه و به عنوان یک زن خبرنگار، بیم آن دارم که دوباره طالبان خواسته باشند صلح بکنند، باز کسی که قربانی می‌شود زنان و کودکان هستند. من فکر می‌کنم، اگر صلحی بیاید، آزادی‌های همه افراد تضمین بشود و نباید به هیچ عنوان دست‌آوردهای 18 ساله زنان که با قربانی‌های زیادی به دست آورده‌اند، به بازی گرفته شود و نادیده گرفته شود. چیزی که مهم است این که آزادی‌های تک تک افراد باید حفظ شود و به خاطر وجود و ادامه این آزادی‌ها ضمانتی وجود داشته باشد.»
«زینب محسنی» تاکید دارد که باید زنان به ویژه خبرنگاران در روند صلح با طالبان سهیم شوند، تا حقوق آن‌ها روند مذاکرات صلح قربانی نشود.« باید زنان خبرنگار را بطلبند و خواسته‌های آن‌ها را بشنوند، و آن‌ها هم در مذاکرات صلح سهیم باشند، تا حدودی نگرانی زنان رفع می‌شود. زنان خبرنگار، به خاطر رسیدن به صلح و حفظ آزادی‌ها و حقوق زنان، باید ضمانتی از طالبان بگیرند، این می‌تواند یکی از کارهای عمده باشد.»
زنان افغانستان بیشترین بار سنگین جنگ را تحمل کرده‌اند و حالا خواستار مشارکت فعال، موثر و معنا‌دار در باب مذاکره با طالبان هستند.
«فریبا آرام» و «زینب محسنی» دو زن خبرنگار در هرات، بر حفط دست آوردهای 18 ساله افغانستان تاکید دارند و توقع دارند که دست آوردهای این 18 سال مورد معامله کوتاه مدت قرار نگیرد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر