شایا گلدوست
در روزهای اخیر چالشی از سوی برخی از صفحات و اشخاص در اینستاگرام به راه افتاده که باعث رنجش اعضای جامعه رنگین‌کمانی، به ویژه ترنس‌ها و حامیان آن‌ها شده است؛ چالشی با این محتوا: «به خانواده و دوستان خود بگویید که من یک ترنس هستم و تصمیم گرفتم با جراحی جنسیت خودم را تغییر دهم و از عکس‌العمل آن‌ها فیلم بگیرید و به اشتراک بگذارید.»
متاسفانه به دلیل پایین بودن سطح آگاهی جامعه ما درباره موضوعات جنسی و جنسیتی، افراد زیادی بدون در نظر گرفتن این که چالشی با این موضوع چه آسیبی به افرادی که خود را ترنس می‌دانند و تجربه زیستی پر درد و رنجی دارند وارد می‌کند، ویدیوهای خود را در اینستاگرام منتشر و صفحات بی‌محتوا نیز برای جلب بازدید بیشتر، اقدام به انتشار این ویدیوهای تحقیرآمیز کرده‌اند.
ترنس یا ترنس‌جندر به افرادی گفته می‌شود که هویت جنسیتی خود را متفاوت با آن‌چه در بدو تولد بر اساس ظاهر اندام جنسی به آن‌ها نسبت داده شده است، تعریف می‌کنند. یک فرد ترنس می‌تواند تصمیم بگیرد که پروسه «ترنزیشن» یا «گذار» را انجام دهد، هورمون‌تراپی کرده و یا اندام جنسی خود را با جراحی به اندام جنسی منتسب به زنانه یا مردانه شبیه‌سازی کند و همین‌طور مدارک و اوراق قانونی خود را نیز با جنسیت واقعی‌اش تطبیق دهد.
دوستی به نام «امیر» که خودش را یک مرد ترنس معرفی می‌کند، می‌گوید: «چه‌طور فکر نمی‌کنند با این مسخره بازی‌ها ممکن است زندگی یک ترنس را نابود کند؟ چون ممکن است پدر و مادر یک ترنس این ویدیوها را ببینند و فکر کنند فرزند خودشان هم دارند فیلم بازی می‌کنند و همه این‌ها الکی هستند. من ۲۴ سال عذاب کشیدم تا بتوانم هویت واقعی خودم را به اثبات برسانم. با توجه به زندگی سختی که داشته‌ام، همه تلاش خود را کرده‌ام که پزشک شوم و بتوانم به افرادی مثل خودم کمک کنم. بعد این افراد به همین راحتی زندگی یک قشر انسان را به بازی و مسخره می‌گیرند. ما هنوز هم در جامعه‌ای مثل ایران خیلی کار داریم.»
شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی با همه فوایدی که این روزها برای اقشار مختلف در جوامع متفاوت دارند و فضای گسترده‌ای را به کنش‌گران حوزه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، جنسی و جنسیتی و... داده‌‌اند اما برخی مواقع می‌توانند بسیار مخرب و آسیب‌زننده باشند. همه ما هر روز ساعات زیادی را روی تلفن‌های هوشمند خود در شبکه‌های اجتماعی سر می‌کنیم؛ اخبار را دنبال می‌کنیم، مطالب آموزنده می‌خوانیم و حتی به دنبال سرگرمی هستیم.
اما در کنار همه این‌ها، خشونت‌ها و کج رفتاری‌هایی وجود دارد که این فضا را برای افراد زیادی ناامن می‌کنند. چند سالی است پدیده‌ای به نام «شاخ‌های مجازی» فضای شبکه‌های اجتماعی فارسی زبان را دست‌خوش تغییر که نه، می‌توان گفت که مسموم کرده است؛ انسان‌هایی که با به اشتراک گذاشتن زندگی‌های غیرمتعارف خود، مخاطبان بسیاری را به خود جذب می‌کنند. حال این که معمولا زندگی آن‌ها در دنیای واقعی متفاوت با آن‌چیزی است که در فضای مجازی می‌بینیم و این‌ها تنها روشی برای دیده شدن و جلب توجه در این فضای غیر واقعی هستند. اگر بخواهیم دلایل بروز این پدیده را ریشه یابی کنیم، خود مستلزم ساعت‌ها گفت‌وگو و سطرها و صفحات بی‌شماری است که می‌توان درباره این اشخاص و یا این صفحات که معمولا نیز در اینستاگرام فعال هستند، نوشت و به بحث پرداخت؛ افراد و صفحاتی که به اسم سرگرمی و طنز، در مواردی پا را بسیار فراتر گذاشته و دردها و دغدغه‌های افراد و یا اقشار مختلفی را بدون در نظر گرفتن آسیب‌های روحی و روانی احتمالی، به سوژه‌ای برای خنده و جلب مخاطب بیشتر تبدیل می‌کنند. چه بسا در موارد زیادی در دست‌یابی به این هدف هم موفق هستند که جای تاسف بسیار دارد. جامعه رنگین‌کمانی یکی از اقشاری است که معمولا در این فضا مورد خشونت‌های کلامی و رفتاری قرار می‌گیرد و تبدیل به موضوعی برای سرگرمی و تمسخر افراد دیگر می‌شود.
«سینا» یک مرد ترنس است؛ یعنی فردی که در بدو تولد بر اساس ظاهر اندام جنسی، به او جنسیت زنانه نسبت داده شده است ولی او هویت جنسیتی خود را مردانه تعریف می‌کند. او که در شبکه‌های اجتماعی بسیار فعال است و برای آگاهی‌رسانی و حقوق افراد ترنس تلاش می‌کند، در این رابطه می‌گوید: «یکی از کاربردهای طنز، به‌ویژه طنز اجتماعی که گروه بزرگی از انسان‌ها را درگیر خود می‌کند، این است که توجه مردم را به معضلات مختلف اجتماعی و سیاسی با نگاه طنز، ساده و قابل فهم جلب کند. اما متاسفانه بخش خنده‌دار و طنز این قبیل چالش‌ها متمرکز است بر موضوعی تبعیض‌آمیز که هویت جنسیتی و ترنس بودن افرادی که خود را ترنس می‌دانند را زیر سوال برده و مورد تمسخر قرار می‌دهد و بر این نکته اشتباه تاکید می‌کند که این افراد در محیط‌های مختلف به یک‌باره تصمیم می‌گیرند که ترنس باشند و خود را ترنس می‌نامند و این موضوع را با دیگران درمیان می‌گذارند و واکنش طرف‌های مقابل نیز معمولا از خود موضوع تمسخرآمیزتر است. چالش‌هایی از این قبیل که گروه یا افراد خاصی را مورد هدف قرار می‌دهند، باعث می‌شوند که این افراد بیشتر از پیش به حاشیه رانده شوند و مورد خشونت و ظلم و تبعیض قرار بگیرند. جامعه ما به طور معمول دیدگاه مثبتی به افراد رنگین‌کمانی ندارد و این چالش‌ها به جای این که قدمی مثبت در درک و پذیرش هر چه بیشتر این قشر به حاشیه رانده شده بردارند، دیدگاه منفی موجود را تقویت و شرایط را برای فرد ترنس در خانواده و اجتماع دشوارتر می‌کنند.»
او در مورد اثرات مخربی که این چالش بر دیدگاه عمومی جامعه می‌گذارد و تاثیر آن بر روی خود افراد ترنس می‌گوید: «علاوه بر اثرات منفی اجتماعی، تاثیری که بر روی روح و روان افراد ترنس می‌گذارد، در موارد بسیاری غیر قابل جبران است. دیدن این فیلم‌ها با محتوای تحقیرآمیز باعث ایجاد احساس بد در شخص نسبت به خود و همین‌طور ایجاد ترس و عدم اعتماد به افراد دیگر برای آشکارسازی هویت جنسیتی در فرد ترنس می‌شود. فرد با خود تصور می‌کند که با بازگو کردن این موضوع، عکس‌العملی که از خانواده، اطرافیان و جامعه دریافت می‌کند، تمسخر، توهین و خشونت است به جای حس امنیت و حمایتی که می‌خواهد داشته باشد.»
«سمیرا» یک زن ترنس است؛ یعنی در بدو تولد جنسیت منتسب به مردانه به او نسبت داده شده است ولی او هویت جنسیتی خود را زنانه تعریف می‌کند. او می‌گوید: «با دیدن این ویدیوها خیلی به هم ریختم. احساس بدبختی کردم. به این خاطر که یک عده آدم که نه ما را می‌فهمند و نه درک می‌کنند، زندگی ما را سوژه‌ای برای تمسخر و خنده خودشان و دیگران کرده‌اند. احساس می‌کنم که حق زندگی ندارم چون مثل دیگران نیستم. احساس می‌کنم در موقعیتی هستم که دیگران به خودشان این حق را می‌دهند که هر طور دل‌شان می‌خواهد، با ما رفتار کنند و این حال من را روز به روز بدتر می‌کند.»
با وجودی که نمی‌توان به راحتی جلوی تکثیر و ازدیاد صفحات و اشخاصی از این دست را گرفت و این اولین بار نیست که شاهد چنین مسایلی هستیم اما توجه به این نکته بسیار اهمیت دارد که این صفحات بی‌محتوای مجازی چه گونه این‌قدر افزایش یافته‌اند و مخاطبان خود را از کجا می‌آورند؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر