توییت بحث‌برانگیز حمید دهقانی؛ تمجید سفیر ایران از طالبان

فرامرز داور

«حمید دهقانی»، سفیر جمهوری اسلامی ایران در دوحه پایتخت قطر، گروه ستیزه‌جوی «طالبان» را «جنبش» خوانده است. جنبش در ادبیات سیاسی نظام حاکم بر ایران عبارتی برای تمجید از گروه‌های شبه نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی است.

دهقانی این اصطلاح را در توییتر خود آورده و نوشته‌ است که گروهی از دفتر سیاسی «جنبش طالبان» با حضور در سفارت ایران ترور «محسن فخری‌زاده»، از مقام‌های ارشد وزارت دفاع و از دست‌اندرکاران برنامه اتمی جمهوری اسلامی، را به او تسلیت گفته‌اند.

چند سالی است که مقام‌های جمهوری اسلامی نه تنها سعی در پنهان کردن ارتباطات پیوسته خود با طالبان نمی‌کنند که به نظر می‌رسد تلاش دارند تا بر وجود این تماس‌ها تاکید کنند. «رسول موسوی»، از مدیران وزارت خارجه ایران، به تازگی گفته است که جمهوری اسلامی «در تامین امنیت مرزی با طالبان همکاری امنیتی دارد.» پیش از این هم بارها رهبران طالبان در سفر به ایران با مقام‌های رسمی دولتی از جمله «محمد جواد ظریف»، وزیر خارجه، و دریابان «علی شمخانی»، دبیر «شورای عالی امنیت ملی»، مذاکره کرده‌اند.

با این که جمهوری اسلامی در عالی‌ترین سطوح دولتی با طالبان در حال مذاکره است، دائما از مذاکره آمریکا با طالبان انتقاد می‌کند. اخیرا «مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا، در قطر با رهبران طالبان دیدار کرده بود که در جریان این دیدار عکس یادگاری هم گرفته شده بود.

در حالی که مقامات جمهوری اسلامی مذاکره میان رهبران طالبان و وزیر خارجه آمریکا را تقبیح کرده بودند، خود با اعضای این گروه در تماس و مذاکره‌‌اند و حتی در تهران میزبان آن‌ها می‌شوند.

«رسول موسوی»، مدیرکل بخش آسیای غربی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در یک مصاحبه گفته بود: «من اولین فرد در جمهوری اسلامی ایران بودم که در رسانه‌ها به صراحت گفتم طالبان یک واقعیت است و حتما باید با طالبان مذاکره کرد. اما نه مذاکره‌‌ای که [زلمای] خلیل‌زاد [نماینده دولت آمریکا در امور افغانستان] پیش می‌برد. او با طالبان به عنوان یک حکومت مذاکره می‌کرد، در حالی که طالبان یک گروه اپوزیسیون مسلح است. در افغانستان نیز مانند تمام روندهای صلحی که در دنیا طی می‌شود، یک دولت مرکزی و یک گروه مسلح وجود دارند و پیمان صلح میان دولت و گروه‌های شورشی امضا می‌شود.»

به بیان دیگر مقام ارشد دولتی ایران معتقد است که مذاکره با طالبان به عنوان یک گروه مسلح مخالف دولت افغانستان ایرادی ندارد، به شرطی که شکل آن همانی باشد که جمهوری اسلامی می‌گوید. دولت افغانستان به طور پیوسته از مذاکره آمریکا و ایران با طالبان انتقاد کرده است، همان طور که اگر جمهوری اسلامی ایران جای افغانستان بود، از دیدار مقام‌های ارشد کشورها با گروه‌های سیاسی مخالفش برآشفته می‌شد.

در جریان دعوت دولت اتریش از «حسن روحانی»، رئیس‌ جمهور اسلامی ایران، برای سفر به آن کشور، دولت ایران یک بار این سفر را به دلیل این که دولت اتریش به گروهی از مخالفان سیاسی جمهوری اسلامی اجازه تجمع اعتراضی در برابر هتل محل اقامت روحانی داده بود، سفر را به تعویق انداخت. البته نفر سوم سفارت ایران در وین هم به اتهام تلاش برای بمب‌گذاری در تجمع همین گروه در پاریس بازداشت شد و اینک در حال محاکمه است.

جمهوری اسلامی از کشورهایی که میزبان مخالفان سیاسی نظام حاکم بر ایران هستند، انتقاد می‌کند و معتقد است که در کشورهای دیگر هم این افراد نباید اجازه برگزاری تجمع اعتراضی داشته باشند، اما این حق را برای خود قائل است که با گروه طالبان مذاکره و مراوده کند که دائما در افغانستان و در مخالفت با دولت این کشور افراد غیرنظامی را با بمب‌گذاری و عملیات انتحاری به کشتن می‌دهد.