وقتی بسیج کاسه داغ‌تر از آش می‌شود!

فرشاد محمدی

این دیگر رسم گروه‌های تندرو در جمهوری اسلامی شده  که هر بار صدای انتقاد و اعتراضی علیه امریکا در جهان بلند می‌شود، میدان می‌گیرند تا شاید از این انتقادها در راستای امریکاستیزی خود بهره ببرند. فرقی نمی‌کند جنبش «اشغال وال‌استریت» باشد یا افشاگری‌های «ویکی لیکس»؛ همین که به ضرر امریکا باشد برای آن‌ها کافی است. این بار هم وضعیت حقوق بشر در امریکا را دست‌آویز قرار داده‌اند.

روز دوشنبه گذشته سرداران سپاه و بسیج به همراه شماری از نمایندگان تندروی مجلس شورای اسلامی در دانشکده حقوق دانشگاه تهران گرد هم آمدند تا از «گزارش وضعیت نقض حقوق بشر در سال ۲۰۱۳ در ایالات متحده امریکا» رونمایی کنند؛ گزارشی ۳۷ صفحه‌ای که سازمان بسیج مستضعفین با عنوان «دیده‌بان امریکا» به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی تهیه کرده است.

در این مراسم «محمدرضا نقدی»، فرمانده نیروهای مقاومت بسیج که نام او در سال ۲۰۰۸ از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد و در سال ۲۰۱۱ به دلیل نقض حقوق بشر از سوی اتحادیه اروپا در لیست تحریم‌های بین المللی قرار گرفته نیز حضور داشته است.

او این گزارش را سندی خوانده که «یک هزارم واقعیت‌های ضد حقوق بشری امریکا» را نشان می‌دهد و تاکید کرده است: «ریشه تمام ترور‌ها امریکاست که حتی بودجه‌ای برای اقدامات تروریستی نیز تخصیص می‌دهند. آن‌ها از تروریست‌های شرق کشورمان، منافقین و همه گروهک‌های تروریستی پشتیبانی می‌کنند.»

«احمد اسفندیاری»، معاون امور بین‌الملل سازمان بسیج مستضعفین نیز در سخنرانی خود در این مراسم ۹۹ درصد مردم امریکا را از مستضفعین جهان دانسته که حتی از شنیدن اخبار محروم هستند و اضافه کرده که یکی از رسالت‌های سازمان بسیج مستضعفین، روشن‌گری و آگاه کردن مستضعفین جهان است.

گزارش وضعیت نقض حقوق بشر در سال ۲۰۱۳ در ایالات متحده امریکا با تعریف حقوق بشر و نقض آن آغاز می‌شود و به میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، میثاق بین‌المللی حقوق اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، کنوانسیون حذف همه اشکال تبعیض علیه زنان، کنوانسیون منع شکنجه و مجازات‌های خشن و کنوانسیون حقوق کودک استناد می‌کند.

بسیجیان در گزارش خود نسبت به مواردی چون اعمال مجازات اعدام، نقض آزادی بیان، نقض حقوق زندانیان، بازداشت‌های خودسرانه، نقض حریم خصوصی شهروندان، تبعیض نژادی و «تجاوز جنسی به زنان» در ارتش امریکا انتقاد کرده‌اند.

 حدود یک سوم این گزارش نیز به «نقض حقوق زندانیان» در امریکا اختصاص یافته است؛ از جمله زندان «گوانتانامو» که در آن به زندانیانی که دست به اعتصاب غذا زده‌اند از راه تغذیه اجباری «شکنجه» شده‌اند.

بسیجیان در ادامه به مواردی چون نقض حقوق اقلیت‌ها و بومیان امریکا، نقض حریم خصوصی مسلمانان، تبعیض نژادی در سیستم قضایی امریکا و نقض حقوق کودکان پرداخته‌اند.

در بخشی دیگر نیز به موضوع نقض حریم خصوصی شهروندان از راه شنود مکالمه‌های تلفنی و ارتباطات اینترنتی و هم‌چنین نقض آزادی بیان از جمله از راه تعقیب قضایی «بردلی مننینگ»، افشاگر اطلاعاتی که هزاران صفحه از اطلاعات محرمانه را به سایت افشاگر ویکی لیکس درز داده بود و نیز «ادوارد اسنودن»، افشاگر طرح شنود گسترده مکالمه‌ها و ارتباطات اینترنتی توسط آژانس امنیت ملی امریکا پرداخته شده است.

هرچند کارنامه ایالات متحده امریکا در قبال وضعیت حقوق بشر در این کشور و جهان به گفته بسیاری از نهاد‌های حقوق بشری مثبت نیست اما آن چه که بسیجیان در گزارش خود مورد استناد قرار داده‌اند در بیش‌‌تر موارد ناقص و یک سویه گزارش شده است؛ برای نمونه، آن‌ها امریکا را به دلیل نپذیرفتن کنوانسیون حقوق کودک، در کنار کشوری چون سومالی قرار داده‌اند و این مساله را «نمادی از بی‌توجهی به وضعیت کودکان و نقض حقوق آن‌ها» دانسته‌اند. این در حالی است که قانون اساسی امریکا مواد حمایتی بیش‌تر و در عین حال با ضمانت اجرایی کافی برای حمایت از حقوق کودکان دارد از جمله این که دادگاه عالی امریکا اعدام کودکان را «بی‌رحمانه و غیرمعمول» می‌داند و نیز زندانی کردن کودکان در قانون اساسی این کشورممنوع است.

در گزارش بسیج هیچ اشاره‌ای به دلایل تصویب نشدن کنوانسیون حقوق کودک از سوی امریکا نشده است و تنها آن را دلیلی بر بی‌توجهی این کشور به حقوق کودکان دانسته‌اند. حال آن که دلیل به تصویب نرساندن آن در امریکا، بحث‌های حقوقی پیرامون این کنوانسیون و موضوعاتی چون تضاد آن با حق تحصیل خانگی و مدارس خصوصی بوده است. با این وجود، باراک اوباما، رییس جمهور امریکا این مساله را برای کشورش «شرم آور» توصیف کرده است.

بسیجیان تلاش کرده‌اند با استفاده از ادبیات حقوق بشری و استناد به گزارش‌های نهادهای شناخته شده‌ای چون سازمان دیده‌بان حقوق بشر و سازمان عفو بین‌الملل، گزارش خود را معتبر جلوه دهند تا جایی که وضعیت حقوق بشر در امریکا را به دلیل اعدام ۳۸ نفر در سال ۲۰۱۳ وخیم توصیف کرده‌اند. اما اشاره‌ای نکرده‌اند که همین سازمان‌ها که آن‌ها در گزارش خود مورد استناد قرار داده‌اند، اعدام بیش از ۵۰۰ نفر در همین سال در ایران را چگونه توصیف کرده‌اند.

در کنار ده‌ها مورد نگاه یک سویه و ناقص بسیجیان در گزارش ۳۷ صفحه‌ای خود به مساله نقض حقوق بشر در امریکا، این نکته نیز غافل مانده است که اکثر مواردی که در گزارش به آن‌ها اشاره شده، پیش از آن در مطبوعات و رسانه‌های امریکایی از قلب واشنگتن و نیویورک به شکل مستند‌تر و دقیق‌تر گزارش شده‌اند بدون این که دست‌کم، شواهدی مبنی بر سرکوب و سانسور مستقیم مطبوعات امریکا در دست باشد. حال آن که ایران تا دو سال پیش بزرگ‌ترین و اکنون دومین زندان بزرگ روزنامه‌نگاران است.

این نخستین بار نیست که تندرو‌ها در ایران انتقادها از امریکا را دست مایه برنامه امریکاستیزی خود قرار می‌دهند. دو سال پیش در جریان جنبش اشغال وال‌استریت نیز آن‌ها این جنبش را متاثر از انقلاب اسلامی دانسته بودند و حتی سخن از «الگوی بسیجی» این جنبش به میان آوردند.

پس از آن نیز مواردی چون افشا گری‌های ویکی لیکس و ادوارد اسنودن با حمایت و پوشش گسترده رسانه‌های تند رو روبه‌رو شد تا جایی که سخن از اعطای پناهندگی از سوی ایران به اسنودن به میان آوردند. حال آن که هیچ شاهد مستقیمی مبنی بر انطباق این افشاگری‌ها با اهداف امریکاستیزانه تندروهای ایران وجود ندارد بلکه برعکس، آن گونه که از سخنان و مصاحبه‌های اسنودن و «جولیان آسانژ»، بنیان‎گذار و سردبیر سایت ویکی‌لیکس  پیداست، مساله آن‌ها شفافیت و کاهش فساد حکومتی بوده است؛ امری که بر مبنای آخرین گزارش سالانه «سازمان شفافیت بین‌الملل»، ایران را علی‌الحساب در رتبه ۱۴۴ جهان قرار می دهد.

بر این اساس، دست مایه قرار دادن انتقادهای حقوق بشری که بیش‎تر آن‌ها را خود رسانه‎های امریکایی نسبت به این کشورداشته‌اند، به نظر می‌رسد بخشی دیگر از برنامه امریکاستیزی تندروهای ایران است؛ به ویژه این که با ادبیاتی حقوق بشری و نزدیک به غربی‌ها، تلاش شده درعین حال که خود را انسان دوست و هوادار حقوق بشر نشان می‎دهند، حکومت امریکا را رژیمی ضد بشری جلوه دهند.