مینو علوی
در دنیای امروز پژوهش‌های زیادی درباره جزییات زندگی انجام می‌شود که گاه نتایج اعجاب‌آوری دارند؛ مثلا با تغییر رژیم غذایی یا عادت خواب و یا حتی انجام یک ورزش کوچک، ممکن است بتوانیم جلوی نفوذ یک بیماری سخت را در بدن خود بگیریم. «ایران‌وایر» در سلسله مطالبی با عنوان «سلامت روح و جسم»، به همین جزیيات و تغییرات کوچک و قابل دسترس می‌پردازد که روی کیفیت زندگی تاثیرات شگرف دارند.
***
برای بسیاری از مردم جهان، قهوه نوشیدنی محبوب است و روزی حداقل دو یا سه بار قهوه می‌نوشند. در مورد قهوه تحقیقات زیادی انجام شده است که گاهی نتایجی متناقض دارند. بعضی تحقیقات می‌گویند این نوشیدنی قدیمی مخصوص مناطق استوایی ضامن سلامتی است در حالی که بقیه به اثرات بد آن روی بدن تاکید دارند. با این حال به‌تازگی محققان استرالیایی به این نتیجه رسیده‌اند که هرچه قهوه بیشتری بنوشیم، میزان تخریب بافت مغز و کاهش توانایی شناختی ناشی از بیماری آلزایمر، کمتر خواهد شد.
در جهان بیش از ۵۵ میلیون نفر دمانس یا زوال مغز دارند، بیماری که درمانی ندارد و باعث کاهش عملکرد شناختی مغز می‌شود. ۵۰ تا ۷۵ درصد موارد شناخته شده دمانس در دنیا، آلزایمر هستند.
آلزایمر یک شرایط پیچیده است و برخلاف باور عمومی بخش جدایی‌ناپذیر پیری نیست. بنابراین در سال‌های اخیر و همزمان با بالا‌رفتن میانگین سن جمعیت دنیا، تحقیقات بسیاری درباره تغییرات سبک زندگی و تغذیه صورت گرفته تا میزان تخریب این بیماری را کاهش دهند.
در همین راستا، نتایج تحقیقی که در ژورنال پزشکی «پیشروان در علم اعصاب سالخوردگی» منتشر شده، می‌گوید که بین مصرف بیشتر قهوه توسط افراد و کند شدن روند کاهش توانایی شناختی مغز در افرادی که در خطر ابتلا به آلزایمر هستند، رابطه مثبت وجود دارد.
البته پیش از این هم تحقیقاتی انجام شده بود که می‌گفت مصرف قهوه احتمالا موجب کاهش موارد ابتلا به اختلالات شناختی می‌شود. دکتر «سامانتا گاردنر»، نویسنده اصلی این پژوهش می‌گوید که اگر تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود، «احتمالا روزی قهوه به‌عنوان یک عامل مربوط به سبک زندگی که می‌تواند بروز علایم علایم آلزایمر را به تعویق بیاندازد، تجویز خواهد شد.»
به باور او، افرادی که هنوز علایم آلزایمر را بروز نداده‌اند ولی در خطر ابتلا به این بیماری در سال‌های پیش‌رو هستند، احتمالا می‌توانند با افزایش مصرف قهوه، خطر این بیماری را از خود دور کنند.
تحقیق جدید چگونه انجام شده است؟
این تحقیق که در دانشگاه «ادیت کوان» در شهر پرث در غرب استرالیا انجام شده، با هدف یافتن رابطه بین مصرف قهوه و کاهش علایم آلزایمر، داده‌های یک مطالعه طولانی‌مدت به نام AIBL یا همان مطالعه «تصویربرداری، نشانه‌های زیستی و سبک‌زندگی استرالیا» را استفاده کرده است. محققان این پژوهش برای بیش از یک دهه مشارکت‌کنندگان خود را تحت نظر داشته‌اند و به همین دلیل می‌گویند که نتایج آن‌ها قابل اتکاست.
البته تعداد افرادی که در این پژوهش شرکت کرده‌اند فقط ۲۷۷ نفر بوده و تمام آن‌ها ۶۰ سال به بالا بوده‌اند. هیچ یک از این افراد در شروع پژوهش حاضر علایم کاهش توانایی شناختی و سایر علایم آلزایمر را نداشته‌اند.
در طول یک دهه، محققان در بازه‌های زمانی مختلفی از مشارکت‌کنندگان پرسیده بودند که روزانه چقدر قهوه می‌نوشند و از این جهت این تحقیق جزو تحقیقات خودگزارشی محسوب می‌شود. با این‌حال، نویسندگان این پژوهش می‌گویند که چون نوشیدن قهوه عادت است، افراد معمولا درباره میزان قهوه‌ای که می‌نوشند دچار اشتباه یا تعصب نیستند. بنابراین شیوه خودگزارشی، شیوه صحیحی برای به دست آوردن اطلاعات مربوط به میزان مصرف قهوه افراد بوده است.
محققان این پژوهش، برای سنجش میزان توانایی شناختی مشارکت‌کنندگان نیز از آزمایش‌های روان‌شناختی در شروع کار و در دوره‌های ۱۸ ماهه استفاده کرده‌اند. مشارکت‌کنندگان در ۶ حوزه شناختی، از جمله «حافظه یادآوری اپیزودیک»، «حافظه شناختی»، «عملکرد اجرایی»، زبان، توجه و سرعت پردازش و «ترکیب شناختی آلزایمر پیش بالینی»، مورد آزمایش قرار گرفته بودند.
همچنین محققان ۶۰ نفر از شرکت‌کنندگان را اسکن PET که نوعی آزمایش تشخیصی مانند امآرآی است، انجام داده بودند تا میزان تجمع بتا آمیلوئید در مغز، یعنی پروتئینی که حضور آن در مغز با بیماری آلزایمر مرتبط است، را بسنجند. گروهی دیگر از شرکت کنندگان نیز تحت امآرآی قرار گرفته بودند تا میزان تحلیل مغز آن‌ها سنجیده شود.
قهوه روند زوال شناختی را کندتر می‌کند
تجزیه و تحلیل داده‌های این پژوهش نشان می‌دهد که نوشیدن قهوه به‌طور روزانه، بر حوزه‌های شناختی عملکرد اجرایی، توجه و بالا رفتن نمره تست ترکیب شناختی آلزایمر پیش‌بالینی مرتبط است. همچنین محققان این پژوهش دریافته‌اند که نوشیدن قهوه بیشتر موجب کند شدن کاهش توانایی شناختی افراد مورد مطالعه شده است.
آن‌ها همچنین به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف بیشتر قهوه، موجب کندتر شدن تجمع پروتئین آمیلوئید در بازه ۱۲۶ ماهه‌ای بوده است که آن‌ها شرکت‌کنندگان خود را تحت نظر داشته‌اند.
اما در مورد تحلیل یا آتروفی مغز، در این مطالعه رابطه‌ای کشف نشده است.
علاوه بر این‌ها، نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که افزایش مصرف قهوه از ۱ فنجان در روز به ۲ فنجان، می‌تواند به‌طور بالقوه کاهش توانایی شناختی را پس از ۱۸ ماه، تا ۸ درصد کاهش دهد. همچنین دو برابر کردن مصرف قهوه، می‌تواند تا ۵ درصد از تجمع بتا آمیلوئید در مغز بکاهد.
آن‌گونه که دکتر گاردنر، استاد دانشگاه ادیت کوان شهر پرث و از پژوهشگران این تحقیق به «نیوزمدیکال تودی»، گفته است: «مصرف بیشتر قهوه با تجمع آهسته‌تر پروتئین چسبنده به نام بتا آمیلوئید که در مغز افراد مبتلا به آلزایمر جمع می‌شود، مرتبط است.»
او همچنین ادامه داده است: «این برای ما واقعا جالب بود که یک مکانیسم بالقوه ایجاد کنیم. به خصوص که دارویی که اخیرا در ایالات متحده برای درمان آلزایمر تاییدشده، یعنی ادوکنومب که با نام تجاری ادوهلم یا Aduhelm توزیع می‌شود نیز با هدف قرار دادن این پروتئین برای کاهش تجمع آن کار می‌کند.»
او در پایان گفته است: « البته تاثیر این دارو در کاهش زوال شناختی هنوز اثبات نشده، ولی تاثیر مصرف قهوه در کاهش زوال شناختی در تحقیق ما و برخی دیگر از پژوهش‌ها نشان داده شده است.»
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر