در صورت تغییر جنسیت یک فرد متاهل از زن به مرد تکلیف ازدواج چه می‌شود؟

سلام!
من روان‌شناس هستم و سوالی در مورد تغییر جنسیت دارم. این سوال یکی از مراجعه کنندگان من است که به دلیل مشکلات فیزیکی و روانی، می خواهد تغییر جنسیت از زن به مرد بدهد. ایشان متاهل است اما فرزندی ندارد. سوال این است که در صورت تغییر جنسیت، تکلیف ازدواج چه می شود؟ سوال دوم هم این است که آیا ایشان می تواند مهریه بگیرد؟ سپاس‌گزارم از این که وقت می گذارید تا پاسخ بدهید.

سلام!
در مورد سوال اول‎تان، عرض شود که پس از تغییر جنسیت، عقد نکاح خود به خود فسخ و از تاریخ تغییر جنسیت، باطل می شود. گرچه برخی معتقدند در صورت تغییر جنسیت، ازدواج از ابتدا باطل است زیرا کشف می شود فردی که تغییر جنسیت داده، به هنگام ازدواج در تشخیص جنسیت خود اشتباه کرده است. اما رویه دادگاه ها این است که ازدواج را پس از تغییر جنسیت باطل می دانند نه از ابتدا.
در مورد مهریه پس از تغییر جنسیت اختلاف نظر وجود دارد. برخی از قضات معتقدند که پس از تغییر جنسیت، مهریه از بین می رود اما برخی دیگر بر این نظرند که چون زن به محض نکاح مالک مهریه می شود، بنابراین حقی برای او در همان زمان به وجود می آید و تغییر جنسیت که بعد اتفاق افتاده است، تاثیری در مهریه نداشته و شوهر به هر حال باید آن را پرداخت کند. در تایید این نظر، یک نظریه مشورتی از اداره حقوقی قوه قضاییه بدین شرح وجود دارد:« ...صورت دوم آن است که فردی که شخصاَ مرد یا زن است و دارای آلت تناسلی جنس خود می باشد، تصمیم به تغییر جنسیت بگیرد و پزشکان امکان آن را تأیید نمایند. این امر نیز در قوانین منع نشده است لیکن چون آثار حقوقی فراوانی دارد، باید گفت در صورت تغییر جنسیت، این امر تأثیری در حقوق ثابته ندارد و آن را جز در مواردی از قبیل بطلان ازدواج و حلّیت و حرمت، تغییر نمی دهد؛ مثلا اگر زنی بعد از عمل جراحی مرد شود، گرچه ازدواج او از زمان تغییر جنسیت باطل می گردد، اما مهر یه او ساقط نمی شود و یا اگر مردی بعد از عمل جراحی زن شود، کماکان باید مهریه زوجه اش را بپردازد، هرچند ازدواج او از تاریخ تغییر جنسیت باطل است. هم‏چنین اگر مادری پس از عمل جراحی تبدیل به مرد شود، ولایتی بر فرزندانش نخواهد داشت.» (نظریه مشورتی شماره 7389/104 مورخ 17/9/1366)
موفق باشید!