آذری جهرمی درست می‌گوید که کشورها به تحریم ایران اعتنا نمی‌کنند؟

فرامرز داور

«محمدجواد آذری جهرمی»، وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در حساب توییتر خود نوشته در زمانی که «دونالد ترامپ»، رییس‌جمهوری امریکا درگیر موضوع استیضاح بوده است، در مالزی یک نشست عالی و یک توافق بزرگ داشته‌اند: «دوباره یک خبر بد برای رییس‌جمهوری امریکا: هیچ کس به تحریم‌های او اهمیت نمی‌دهد.»

 آیا واقعا گفته‌های آذری جهرمی درست است و هیچ کس به تحریم‌های امریکا علیه نظام جمهوری اسلامی ایران اهمیتی نمی‌دهد؟ برای راستی‌آزمایی اظهارات وزیر ارتباطات جمهوری اسلامی ایران، مستندات متنوعی وجود دارد اما در این‌جا به دو مستند می‌توان اکتفا کرد؛ اولی، اظهارات «ماهاتیر محمد»، نخست وزیر مالزی و میزبان هیات جمهوری اسلامی است. او حدود سه ماه قبل از میزبانی گروهی از رهبران کشورهای اسلامی از جمله ایران، به «حسن روحانی» در نیویورک گفته بود از پایداری ایران در برابر تحریم‌های امریکا تمجید می کند و به باور او، هر کشور دیگری به جای ایران بود، در مقابل چنین فشاری از تحریم‌ها از پا در می‌آمد.

به فاصله چند روز پس از این دیدار و اظهارات هم‌دلانه، ماهاتیر محمد تایید کرد که مالزی حساب‌های بانکی ایرانی‌ها را در کشورش مسدود می‌کند چرا که چاره‌ای در برابر تحریم‌های امریکا ندارد و ممکن است مالزی از جریمه و تحریم‌های احتمالی ایالات متحده  به دلیل معاملات بانکی ایرانیان متضرر شود.

 مالزی در برابر رفع خطر تحریم احتمالی امریکا یا بستن حساب‌های بانکی ایرانی‌ها، دومی را انتخاب کرده بود. به بیان دیگر، نخست وزیر کشوری که خود را در برابر شهروندانش مسوول و متعهد می‌داند، هرچند از تحریم شدن ایران اظهار تاسف کرده اما خطر تحریم‌ها و جریمه احتمالی را نپذیرفته و از بین ایران و مالزی، کشور خودش، یعنی مالزی را انتخاب کرده است.

 رهبران کشورها ممکن است در دیدارهای حضوری بنابر رسم ادب یا تعارف، اظهاراتی دل‌جویانه داشته باشند اما مقام‌هایی که خود را در پیشگاه شهروندان خود پاسخ‌گو می‌بینند، به تصمیمی دست نمی‌زنند که خلاف منافع مردم‌شان باشد.

 اما دومین مستندی که توییت آذری جهرمی را رد می‌کند، مربوط به یکی از عالی‌رتبه‌ترین اعضای کابینه روحانی است. هنگامی که وزیر ارتباطات جمهوری اسلامی همراه حسن روحانی برای شرکت در نشست مالزی به سر می‌برد، اتفاق دیگری افتاد که نشان می‌دهد آن‌چه آذری جهرمی می‌گوید، چندان با واقعیت جاری هم‌خوان نیست. 
«اسحاق جهانگیری»، معاون اول حسن روحانی در یک سخنرانی در تهران گفته است نباید به مردم گفت که تحریم‌ها اثری نداشته‌اند و کشورها به آن بی‌اعتنایی می‌کنند.

 معاون اول رییس‌جمهوری ایران از هند، روسیه، چین و ترکیه مثال زده است که از بزرگ‌ترین مشتریان نفت ایران بوده‌اند اما پس از آغاز تحریم‌ها، به خرید از ایران پایان داده‌اند. جهانگیری گفته که باور نمی‌کرده است کشور مستقلی هم‌چون هند از تحریم‌های امریکا تبعیت کند و از ایران نفت نخرد.

 مستندات دیگری از اجرای تحریم‌های امریکا و جدی گرفتن آن توسط دیگر کشورها وجود دارد. اصولا کاهش صادرات نفت ایران از دو میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه به کمتر از چند صدهزار بشکه، بزرگ‌ترین نشانه است که کشورها تا چه میزان تحریم‌های یک‌جانبه امریکا را جدی گرفته‌اند.

 بر خلاف اظهارات محمدجواد آذری جهرمی، کشورها از بیم تحریم‌ها و جریمه شدن و به هم خوردن روابط‌‌شان با ایالات متحده، به تحریم‌های امریکا علیه ایران کاملا اعتنا می‌کنند.

مطالب مرتبط:
آیا خامنه‌ای درست می‌گوید که درگیری بین ایران و کشورهای غیراسلامی «غیرقابل‌اجتناب» است؟
توییت ظریف در دعوت از عربستان به مصالحه در یمن؛ غیرمستقیم و کم انگیزه
آذری جهرمی؛ توییت غیرقابل باور در زمان قطع سراسری اینترنت در ایران