close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
بلاگ

پنجم آوریل؛ برنامه‌ریزی پناهجویان ایرانی برای خروج از یونان

۸ فروردین ۱۳۹۸
پناهندگی و مهاجرت
خواندن در ۹ دقیقه
از همان زمان که زمزمه‌های کاروان امید میان پناهجویان شروع شد، کمیساریای پناهندگان سازمان ملل در ایران با انتشار اعلامیه‌ای خبر داد که در صورت پیوستن به این حرکت، مدارک قانونی پناهجویان باطل خواهد شد.
از همان زمان که زمزمه‌های کاروان امید میان پناهجویان شروع شد، کمیساریای پناهندگان سازمان ملل در ایران با انتشار اعلامیه‌ای خبر داد که در صورت پیوستن به این حرکت، مدارک قانونی پناهجویان باطل خواهد شد.

آیدا قجر

نزدیک به دو ماه می‌گذرد از وقتی که پناهجویان در ترکیه حرکت دسته‌جمعی برای خروج از این کشور طرح‌ریزی کرده‌اند. «کاروان امید» نام حرکت دسته‌جمعی آنهاست که قرار است از مرز شمال غربی ترکیه وارد یونان شوند و بعد تا اروپای غربی ادامه مسیر دهند. حالا پناهجویان ایرانی و افغانستانی در یونان هم به این گروه پیوسته‌اند؛ با این تفاوت که برخی از گروه‌های ایرانی اعلام کرده‌اند بی‌توجه به حرکت «کاروان امید» از ترکیه، می‌خواهند یونان را در پنجم آوریل ترک کنند.

گروه‌های تلگرامی پناهجویان فارسی‌زبان در حال حاضر نزدیک به پانزده‌هزار عضو دارد. پناهجویان سوال‌های خود را مطرح می‌کنند و ادمین‌ها به این سوال‌ها پاسخ می‌دهند. در گروه‌های پناهجویان فارسی‌زبان ترکیه بحث بر سر هماهنگی با کاروان امید عرب‌ها است که مبدع این حرکت جمعی بوده‌اند. اما گروه‌های پناهجویان فارسی‌زبان یونان از این بحث عبور کرده‌اند و حالا با تعیین زمان و مسیر، خبر داده‌اند که ۵ آوریل به سمت اروپای غربی حرکت خواهند کرد.

در برخی از این گروه‌ها، چه از ترکیه و چه از یونان اطلاعات نادرستی دست به دست می‌شود. مثل حمایت نیروهای حقوق بشری از مسافران، حمل و نقل آن‌ها به شکل قانونی توسط وسایل نقلیه دولتی یا حتی تمایل کشورهای اروپایی برای جذب پناهجویان. حتی گفته شده که خبرنگاران و رسانه‌ها در طول مسیر پناهجویان را همراهی خواهند کرد. در واقع پناهجویان به دنبال بازسازی اتفاق سال ۲۰۱۵ هستند که مرزها روی آن‌ها باز شده بود.

البته در برخی از گروه‌ها هم خلاف این مساله اطلاع‌رسانی می‌شود. یکی از این گروه‌ها که از پناهجویان فارسی‌زبان در یونان تشکیل شده است در پیغام‌های متفاوت خبر داده‌اند که هیچ حمایت بین‌المللی و حقوق بشری شامل این گروه از پناهجویان نمی‌شود و آن‌ها قرار است خودجوش با هدف مقابله با «قاچاق انسان» به راه خواهند افتاد. تنها دلگرمی پناهجویان برای خروج از مرزهای ترکیه و یونان صرفا عبور از مسیر زمینی است.

در همین هفته، یک قایق حامل پناهجویان در دریای اژه غرق شد. سرنشینان این قایق همگی ایرانی و افغانستانی بودند که چهار تن از آن‌ها جان باختند. قایق قرار بود پناهجویان را از ترکیه راهی جزیره لس‌بوس یونان کند. جزیره‌ای که طبق توافق ترکیه و یونان وظیفه دارد پناهجویان را در خود نگه دارد تا تکلیف پناهندگی آن‌ها مشخص شود. جزیره‌ای که ضدانسانی‌ترین کمپ پناهجویی اروپا را در خود دارد. مسافران اما همیشه خوش‌شانس نیستند که به جزیره برسند، مثل همین قایق که واژگون شد، بسیاری از آن‌ها پیش از رسیدن به خاک، در آب می‌میرند.

حالا پناهجویانی که به کاروان امید پیوسته‌اند دل‌خوش‌ هستند که قرار نیست از مسیر آبی حرکت کنند. آن‌ها می‌خواهند از مرز ادرنه به یونان وارد شوند. از طرف دیگر، گروهی از پناهجویان فارسی‌زبان در یونان تصمیم گرفته‌اند از شهرهای مختلف مثل «تسالونیکی» و «آتن» به سمت شهر «یانینا» بروند و مسیر خود را با شکستن مرزها به سمت اروپای غربی و شمالی باز کنند.

طبق اخبار بعضی از این گروه‌ها، قرار است پناهجویان تا تاریخ پنجم آوریل در این شهر جمع شوند و مسیر را ادامه دهند. هرچند به نظر می‌رسد تکیه آن‌ها بر پرجمعیت بودن این کاروان‌ها است تا پلیس‌های مرزی نتوانند خشونت زیادی اعمال کنند و بلکه مرزها را روی پناهجویان باز کنند. این اقدام چنان میان پناهجویان پیچیده است که بسیاری وسایل زندگی خود را فروخته‌اند یا از ادامه کارهای اداری خود سرباز می‌زنند تا موعد حرکت اعلام شود. حتی گفته می‌شود برخی حرکت‌های مدنی و اعتراضی در یونان که از سوی پناهجویان برنامه‌ریزی شده بود، معلق شده است چون بسیاری درصدد آماده شدن برای رفتن هستند.

در آخرین بیانیه‌ای که به دست پناهجویان رسیده، آمده است: «محل خروج و اجتماع شهر یانینا است. زمان خروج از تاریخ ۲۵ مارس آغاز می‌شود و در روز پنجم آوریل از مرز خارج خواهیم شد. قبل از این تاریخ برای سهولت در انتقال در نقطه مشخص جمع شوید. از شهر تسالونیکی و آتن به شهر یانینا فقط با اتوبوس می‌توانید بروید. در آن‌جا کمپ باز برای پناهجویان هست که ظرفیت هزاران پناهجو دارد. تمام اعضای کاروان غذای سبک، داروهای مسکن، خیمه برای اطفال به همراه داشته باشند. مواد لازم برای یک هفته تا ده روز به همراه داشته باشید. سازمان‌های بشردوستانه به ما کمک خواهند کرد. کاروان برای کسی توقف نمی‌کند. هرکس خودش مقابل پلیس و قانون پاسخگو است. بعد از خروج تمامی صفحه‌ها در شبکه‌های اجتماعی بسته خواهند شد. مدارک شناسایی کشور مادری را به همراه داشته باشید. این کاروان اجباری نیست.»

همزمان با نزدیک شدن به ماه آوریل و موعد حرکت، وقایع دیگری هم در جریان است. یعنی تصمیمات اخیر اتحادیه اروپا و کشورهای اروپای غربی و شمالی. در ماه می سال جاری انتخابات اتحادیه اروپا قرار است برگزار شود و با رویکردهای دست‌راستی در اکثر کشورهای اروپا این گمان می‌رود که اتفاقا سخت‌گیری‌های بیشتری در خصوص مهاجران به وقوع بپیوندد تا کشورهای اروپایی عرض اندام بهتری برای جذب رای داشته باشند.

تمایل کشورهای اروپایی برای جذب مهاجران را می‌توان از تصمیم اخیر اتحادیه اروپا مبنی بر توقف امدادرسانی به آنها در دریا متوجه شد. قرار است اتحادیه اروپا به عملیات نجات پناهجویان در سواحل لیبی خاتمه دهد. چراکه کشورهای عضو این اتحادیه از تقسیم بهینه نجات‌یافتگان و پذیرش آن‌ها سرباز می‌زنند. پیش از این کشتی‌های مختلفی با هماهنگی سازمان‌های حقوق بشری وظیفه نجات مهاجران را از دریا داشتند که به مرور در ماه‌های اخیر به فعالیت خود پایان دادند. این در حالی‌ست که طبق آخرین آمار سازمان ملل روزانه به شکل متوسط شش مهاجر در دریای مدیترانه غرق می‌شوند.

این تصمیم سه‌شنبه ششم فروردین‌ماه سال جاری اتخاذ شد و آخر ماه مارس عملی می‌شود. از آن به بعد اتحادیه اروپا استفاده از ناو برای نجات مهاجران را متوقف می‌کند.  اورزولا فون در لاین، وزیر دفاع آلمان دلیل این تصمیم را رفتار دولت ایتالیا عنوان کرده است. دولتی که اجازه پهلو گرفتن به کشتی‌های نجات نمی‌دهد و حاضر به پذیرش مهاجران نیست. سازمان عفو بین‌الملل تابستان ۲۰۱۸ ایتالیا و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا را مسوول مرگ پناهجویان آفریقایی دانست و آن‌ها را متهم کرد که به جای نجات آن‌ها، پناهجویان را از سواحل خود دور نگاه می‌دارند.

این در حالی‌ست که طبق توافق اتحادیه اروپا با لیبی، با افزایش کمک‌های مالی، این کشور باید وظیفه اسکان و رسیدگی به پناهجویان را داشته باشد در حالی‌که طبق تحقیقی که تازه منتشر شده است، پناهجویان آفریقایی خصوصا زنان در کمپهای پناهجویی لیبی مورد آزارجنسی و تجاوز گسترده قرار دارند. این گزارش روز ۲۵ مارس از سوی «کمیسیون زنان پناهجو» ارائه شده است. لیبی نخستین محلی است که پناهجویان و مهاجران شمال آفریقا به آن می‌رسند.

عین همین تصمیم درباره ترکیه و یونان گرفته شده است. اتحادیه اروپا در تابستان ۲۰۱۸ تصویب کرد که با افزایش بودجه این دو کشور، وظیفه ساماندهی پناهجویان را برعهده آن‌ها بگذارد. همچنین قانون دوبلین که برای یونان به حالت تعلیق درآمده بود، دوباره فعال شد. یعنی پناهجویانی که با داشتن اثرانگشت در یونان خود را به کشورهای دیگر اروپایی می‌رسانند، به این کشور دیپورت می‌شوند. تنها انگلیس است که با تصویب قانون هیچ پناهجویی را نباید به یونان برگرداند چراکه آن‌چه در کمپ‌های پناهجویی و خیابانهای یونان اتفاق میفتد «نقض فاحش حقوق بشر» خوانده شده است.

جدای از کمپ‌ها و خیابان، در برخی از روستاها هم مردم محلی علیه پناهجویان اقدام می‌کنند. به عنوان نمونه، در ماه مارس سال جاری، گروهی ۹۰ نفره از پناهجویان در «ویلیا» حومه شهر آتن در یونان مورد حمله ساکنان این روستا از جمله شهردار آن قرار گرفتند. برخی از این افراد با ورود به هتل محل اقامت پناهجویان شیشه‌ها را شکستند و چندین پناهجو از جمله مردی سالخورده و دو فرزندش را مورد ضرب و شتم قرار دادند.
این در حالی‌ست که مردم یونانی خودشان درگیر مشکلات اقتصادی هستند و بی‌خانمان‌های یونانی کنار پناهجویان و مهاجران در خیابان‌ زندگی می‌کنند. از سوی دیگر دولت یونان برای ساماندهی پناهجویان با مشکلات جدی روبه‌رو است.

حالا در چنین شرایطی، پناهجویان فارسی‌زبان در یونان که از شرایط حاکم بر خود به ستوه آمده‌اند، می‌خواهند جدا از کاروان امید ترکیه حرکت خود را آغاز کنند. هم‌مرز با آن‌ها، پناهجویان فارسی‌زبان در ترکیه هم درصدد برنامه‌ریزی هستند. اما برخی خودجوش و برخی در هماهنگی با کاروان امید اعراب. گفته می‌شود رهبران این کاروان تخمین زده‌اند که تنها از ترکیه، نزدیک به ۱۰۰ هزارنفر این کاروان را همراهی خواهند کرد. اما هنوز تاریخ و محل حرکت را اعلام نکرده‌اند.

البته این حرکت در ترکیه و توسط اعراب با هماهنگی دولت ترکیه در حال وقوع است. یعنی سخن‌گوی آن‌ها بارها تاکید کرده است که حرکت این کاروان غیرقانونی نخواهد بود و آن‌ها از ترکیه درخواست بازگشایی مرزها را دارند. همزمان رجب‌طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه نیز در سخنرانی اعلام کرده است که ترکیه توان ساماندهی این حجم از مهاجر را ندارد. سخنرانی که برخی به تمایل ترکیه برای بازگشایی مرزها تعبیر کرده‌اند. هرچند به نظر می‌رسد ترکیه برای عرض اندام مقابل کشورهای اروپایی مقابل حرکت پناهجویان خواهد ایستاد.

از سوی دیگر پناهجویان و مهاجران منابع مالی خوبی برای ترکیه و یونان و لیبی هستند. آن‌ها که اکثرا اجازه کار ندارند، یا از طریق دوست و خانواده پول به کشورهای میزبان می‌آورند یا با کارگری ارزان، به مشاغل سیاه مشغول می‌شوند که به نفع کارفرماهای ترک، یونانی و لیبیایی است. در واقع پناهجویان منابع مالی خوبی برای کشورهایی هستند که از نظر اقتصادی وضعیت نامناسبی دارند. در کنار این مبالغ که به داخل کشورها سرریز می‌شود، می‌توان بودجه‌های اتحادیه اروپا را هم قرار داد.

هرچند، از همان زمان که زمزمه‌های کاروان امید میان پناهجویان شروع شد، کمیساریای پناهندگان سازمان ملل در ایران با انتشار اعلامیه‌ای خبر داد که در صورت پیوستن به این حرکت، مدارک قانونی پناهجویان باطل خواهد شد. خصوصا که برخی از شهروندان ایرانی هم خبر داده‌اند که میخواهند در حمایت از کاروان امید، از ایران به سمت ترکیه حرکت کنند. 

اگرچه همچنان فعالان حقوق پناهندگی و حقوق بشر معتقدند هیچ مرزی روی پناهجویان باز نخواهد شد و درماندگی اروپا در ساماندهی آنچه را در ۲۰۱۵ به وقوع پیوست میتوان در تصمیم‌های اخیر کشورهای عضو این اتحادیه مشاهده کرد. خصوصا که با انتخابات شهری در ترکیه احتمال می‌رود این حرکت به بازی‌های سیاسی ختم شود. اما اگر این حرکت عملی شود، آن‌چه احتمالش می‌رود بی‌خانمانی بیشتر پناهجویان، اعمال خشونت علیه آن‌ها و حتی لغو مدارک قانونی‌شان خواهد بود. چون نه ترکیه و نه یونان این حرکت را قانونی نمی‌دانند.
خلاف آنچه در گروه‌های تلگرامی و واتس‌اپ میان پناهجویان در گردش است.

 

شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفاً شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: [email protected]

 

مطالب مرتبط:

کاروان امید؛ برنامه‌ریزی پناهجویان برای ترک ترکیه

درخواست پناهجویان ایرانی از کاربران شبکه‌های اجتماعی

 

ثبت نظر

استان‌وایر

یک مربی گوش شش کشتی‌گیر نوجوان را در نقده شکست

۸ فروردین ۱۳۹۸
خواندن در ۱ دقیقه
یک مربی گوش شش کشتی‌گیر نوجوان را در نقده شکست