نمایشگاه مطبوعات محلی برای تصفیه حساب‌ها

صبا ارشادی، شهروند خبرنگار

بیست و یکمین نمایشگاه مطبوعات چند روزی است که زیر سقف کاشی‌کاری شده مصلی امام خمینی تهران در حالی برگزار می‌شود که این نمایشگاه به نظر، محلی برای تصفیه حساب‌های شخصی و جناحی افراد شده است و همه با شرکت در آن، به یک دیگر اعلام جنگ می‌کنند.

نخستین واکنش در این نمایشگاه از سوی حسن روحانی، رییس دولت ایران بود که با دست گذاشتن روی دستگیری و احضار برخی روزنامه‌نگاران، آن را تصفیه حساب سیاسی برعلیه «برجام» دانست و تاکید کرد که حتی رهبر ایران هم در برابر قانون برابر است.

تحریم این نمایشگاه توسط سه روزنامه، شش خبرگزاری و پنج پایگاه خبری و مجله نزدیک به تندروها و اصول گرایان موضوع دیگری بود که بخش دیگری از توجه ها را به خود کشید. البته تحریم و حضور نیافتن این رسانه‌ها در نمایشگاه به شکل متفاوتی نشان داده شد؛خبرگزاری «دانشجو» در غرفه‌ای تقریبا بزرگ، بخشی از بهترین جای نمایشگاه را به تحریم آن اختصاص داده است. در این غرفه نام رسانه‌های توقیفی تکرار شده و آدمک‌ها و تصاویری قرارداده شده اند که برخی از حرف‌های روحانی درباره منتقدان را به سخره گرفته است.

ماجرا این است که چند هفته‌ قبل از برگزاری این دوره از نمایشگاه، رسانه‌های اصول گرایان و به اصطلاح «دلواپسان» اعلام کردند که به نمایشگاه نمی‌آیند. خبرهای اولیه این بود که این گروه به دلیل اختلافاتی که بر سر اجرای برجام وجود داشته، نمایشگاه را تحریم کردند. مهم ترین واکنش را به این تصمیم، حسن روحانی، رییس جمهور ایران در افتتاحیه نمایشگاه نشان داد. او با وجودی که گفت هیچ رسانه ای در این دولت به خاطر انتقاد تعطیل نمی‌شود ولی افزود بعضی از این رسانه‌ها که به جریانات خاصی وابسته هستند، به صورت پلیس مخفی عمل می‌کنند و اگر می‌خواهید ببیند که فردا چه‌کسی را دستگیر می‌کنند، باید در این رسانه‌ها مسیر را دنبال کنید.
البته این صحبت‌ها و انتقادهای حسن روحانی به این رسانه‌ها با واکنش تند دلواپسان رو به رو شد.

اما گفت وگو و یادداشتی که روزنامه «جوان» نوشت، مشخص کرد که این گروه دلولپسان نه به خاطر اختلاف با دولت که به خاطر آن چه آن‌ها قطع یارانه دولتی انتشار رسانه خود داشتند، به این نمایشگاه نیامدند.

روزنامه جوان، ارگان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که مدیر مسوولش در در یک برنامه خبری رسما اعلام کرد «پول نداند که نیامدیم»، نوشت:«1- قطع صد درصد یارانه روزنامه از اول سال 1393 بدون هیچ بررسی اولیه، توضیح پیرامون چرایی آن و مبتنی بر تصورات قالبی و پیش‌داوری. 2- از تیرماه 1392 آگهی های دولتی روزنامه جوان به یک ششم تقلیل یافت.3- تا 18 ماه پس از استقرار دولت، خبرنگار روزنامه اجازه ورود به نهاد ریاست جمهوری را نداشت. 4- چند نسخه از روزنامه جوان به صورت طبیعی در دولت قبل به ریاست جمهوری ارسال می شد اما با استقرار این دولت، طی تماس رسمی خواستار قطع ارسال شدند!5- وزارت نفت و برخی از رده های دولت به زیرمجموعه ها در خصوص قطع ارسال آگهی به روزنامه جوان توصیه اکید داشته اند که تاکنون سابقه نداشته است.»

روزنامه کیهان هم به عنوان تندروترین روزنامه ایران، این نمایشگاه را مشق حق‌التحریری‌های «بی‌بی‌سی» دانست و ادعا کرد که زردنامه‌های حامی دولت از یارانه‌های دولتی سهم دارند.

به دنبال چنین اظهارنظرهایی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باانتشار فهرستی از یارانه رسانه ها، این ادعا را رد کرد. «حسین انتظامی»، معاون مطبوعاتی نیز در یک برنامه خبری با اشاره به این که همه این رسانه‌ها در بخش خصوصی نیستند و وابسته به برخی نهادهای امنیتی و دولتی هستند، اعلام کرد براساس نظام‌نامه یارانه‌ای، این کمک به رسانه‌های بخش خصوصی تعلق خواهد گرفت.
«علی جنتی»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در نشست مطبوعاتی نمایشگاه گفت که نیامدن این رسانه‌ها هیچ ضربه ای به اسلام وارد نمی‌کند و برای وزارت ارشاد خیلی مساله‌ مهمی نخواهد بود.

اما جدا از حدود 10 رسانه ای که نمایشگاه را تحریم کرده اند، این دوره از جشنواره به روال هر سال خود در حال برگزاری است و بیش از 600 روزنامه، مجله، نشریه، خبرگزاری، پایگاه خبری عمومی و استانی و محلی در 567 غرفه آن مستقر شده‌اند. 130 رسانه جدید هم در این دوره حضور دارند.

11 کارگاه تخصصی و آموزش روزنامه‌نگاری و 15 جلسه نقد و بررسی مطبوعات ایران و جهان از جمله برنامه‌های این دوره از نمایشگاه است.