منشور حقوق شهروندی دولت روحانی

سلسله مطالب و ویدیوهای «حقوق شهروندی» از طریق مصاحبه با صاحب نظران و یا کسانی که شاهد نقض این حقوق در ایران بوده اند، به سیر حمایت و یا نقض حقوق شهروندان از سوی حکومت می پردازد. این پروژه، بازه زمانی ۱۳۴۷ تاکنون را شامل می شود. در این بخش به وضعیت حقوق شهروندی در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی پرداخته می شود. انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲، منشور حقوق شهروندی ارایه شده توسط حسن روحانی و وضعیت حقوق شهروندی در حوزه های مختلف از جمله مسائلی است که در این قسمت توسط اردشیر امیرارجمند، علی اکبر موسوی خوئینی، شیرین عبادی، عبدالکریم لاهیجی، هدایت الله متین دفتری، فرخ نگهدار و رامین جهانبگلو بدان ها پرداخته می شود.

 

اردشیر امیرارجمند، حقوقدان، رئیس سابق کرسی «حقوق بشر، صلح و دمکراسی یونسکو» در دانشکدهٔ حقوق دانشگاه «شهید بهشتی» و مشاور حقوقی «میرحسین موسوی» معتقد است به دلیل مقاومت مردم حکومت نتوانست آن چنان که تمایل داشت، انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ را مهندسی کامل کند و این یک قدم مهم در تحقق حق مردم بر انتخابات به عنوان یک حق شهروندی است. امیر ارجمند قوه مجریه قبلی را یکی از پایه های نقض حقوق شهروندی می داند و معتقد است که قوه مجریه فعلی مانند قوه مجریه قبلی نیست، هر چند هم چنان موارد نقض حقوق شهروندی از جانب مقامات اطلاعاتی و وزارت اطلاعات و بخش های دیگر مشاهده می شود. امیرارجمند معتقد است که حسن روحانی می تواند تضمین حقوق شهروندی را با اجرای قانون اساسی آغاز کند و اگر در این راه مشکلی دارد می تواند حداقل آن را با مردم در میان بگذارد.

 

علی اکبر موسوی خوئینی، نماینده مردم تهران در مجلس ششم شورای اسلامی و کارشناس فن‌ آوری اطلاعات می گوید در زمینه حقوق شهروندی در بخش مربوط به فناوری اطلاعات و دانشگاه ها، دولت حسن روحانی علی رغم جفای مجلس درمورد وزیر علوم، تحقیقات و فناوری (رضا فرجی دانا) ایستادگی خوبی داشته است. موسوی خوئینی معتقد است در حوزه کتاب وضعیت بهتر شده است ولی در بخش های دیگر مانند مطبوعات، مشکلات هم چنان باقی است. موسوی خوئینی می گوید که شخصا چشم انداز نسبتا مثبتی را در آینده می بیند اما با این وجود بر ضرورت صبر و پیگیری تک تک خواسته ها و مطالبات تاکید می کند.

 

شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۰۳ می گوید آن چه که حسن روحانی به عنوان منشور حقوق شهروندی قصد دارد به مجلس تقدیم کند، صرف نظر از ایرادات حقوقی زیادی که بر آن وارد است، اساسا یک حرکت سیاسی است چرا که دولت ایران به کنوانسیون بین المللی حقوق مدنی - سیاسی و حقوق اقتصادی - اجتماعی پیوسته و متعهد اجرای آن شده است در نتیجه اگر حسن روحانی واقعا قصد اجرای حقوق شهروندی را دارد، تنها کافی است که به تعهدات بین المللی دولت ایران عمل کند.

 

عبدالکریم لاهیجی، حقوقدان و رئیس «فدراسیون بین‌ المللی جامعه‌های حقوق بشر» معتقد است به دلیل کوشش های زیادی که در ایران و خارج از ایران رخ داده و نیز به خاطر انقلاب الکترونیک، مردم بیش از گذشته به حقوق خود واقف هستند و شعار "رای من کو"، یکی از نشانه های همین وقوف است. لاهیجی می گوید که با وجود سرکوب و اختناق موجود، زندانی شدن اهالی مطبوعات، فعالان جامه مدنی و دانشجویان و ... آینده را روشن می بیند و اطمینان دارد که طی سال های آینده مطالبات حقوقی مردم گسترده خواهد شد و نه جمهوری اسلامی و نه هیچ رژیمی نمی تواند برای همیشه این مطالبات را نادیده بگیرد و ناگزیر است که به حقوق مردم احترام بگذارد.

 

هدایت الله متین دفتری، حقوقدان و نوه دکتر محمد مصدق معتقد است با وجود قانون اساسی فعلی هیچ گونه تغییری در وضعیت حقوق شهروندی حاصل نمی شود و هر گونه منشور جدیدی حتی اگر از روی صداقت و حسن نیت هم تدوین شده باشد، نمی تواند دردی را در ایران نسبت به مسایل مربوط به حقوق شهروندی دوا کند. به اعتقاد متین دفتری قانون اساسی تغییر نمی کند مگر با اجازه ولی فقیه و ولی فقیه نیز هیچ گاه چنین اجازه ای نمی دهد.

 

فرخ نگهدار، فعال سیاسی چپ (عضو پیشین سازمان چریک های فدایی خلق) معتقد است حسن روحانی با طرح منشور حقوق شهروندی یک پیام را به مردم می دهد و آن این است که او صدای مردم و مطالبات مردمی را شنیده است و تلاش می کند تا به نوعی به آن پاسخ دهد. وی در این خصوص به واکنش روحانی به انصار حزب الله اشاره کرده و می گوید وقتی که انصار حزب الله اعلام کرد که نیرو می آورد تا حجاب را اعمال کند، روحانی پاسخ داد که شما حق ندارید فراقانونی عمل کنید و ما جلوی شما می ایستیم.

 

رامین جهانبگلو، فیلسوف و استاد دانشگاه می گوید جمهوری اسلامی سعی می کند افکار و مطالبات مردم ایران را از طریق دشمن پردازی کنترل کند و برای این کار کسانی را که می خواهد دشمن جلوه دهند (هم چون خبرنگاران، وبلاگ نویسان، روشنفکران، فمنیست ها و گروه های سیاسی) را دستگیر کرده و در مقابل دوربین تلویزیون می نشاند.

 

قسمت اول: تاریخ معاصر حقوق شهروندی، ایران و میثاق نامه بین المللی حقوق شهروندی

قسمت دوم: نقض حقوق شهروندی با تاریخ انقلاب ایران گره خورده است

قسمت سوم: قانون اساسی جمهوری و تفسیر عده ای خاص از قوانین اسلام

قسمت چهارم: پیام هشت ماده ای خمینی؛ ارثیه ای چالش برانگیز برای نظام‎

قسمت پنجم: حقوق شهروندى در عصر پر ابهام هاشمى

قسمت ششم: حقوق شهروندی و اصلاحات نافرجام

قسمت هفتم: حقوق شهروندی در دوران احمدی نژاد؛ سکوت و انکار، هیاهو و شعار

قسمت آخر: منشور حقوق شهروندی دولت روحانی