ونوس امیدوار؛ شهروندخبرنگار
«حمید» صاحب یکی از کارگاه های طلاسازی بازار تهران بود. او دو سال پیش، پس از فوت پدرش و به دلیل رکود اقتصادی یک دهه اخیر ایران و از رونق افتادن کارگاه های تولیدی مجبور شد تمام سرمایه اش را به بازار بورس ببرد تا شاید از این طریق بتواند فصل جدیدی در زندگی خود آغاز کند و تشکیل خانواده بدهد.
این انتخاب تازه اما چنگی به دل نزد و نتوانست حمید را به تحقق رویاهایش نزدیک کند؛ به ویژه در هفت ماه گذشته که رکود حاکم بر بازار بورس، زندگی اش را مختل کرده است؛ رکودی که موجی از نارضایتی در میان سرمایه گذاران ایجاد کرده و شاخص کل بورس را از 89 هزار واحد در دی ماه سال 92 به حدود 72 هزار واحد در روزهای اخیر رسانده است. این تغییرات منفی تا جایی بود که در ابتدای تیرماه امسال گروهی از فعالان بورس با ارسال نامه ای سر گشاده به رییس جمهور، خواستار اقدام جدی و عملی برای خروج بازار بورس از رکود شدند.
در این نامه آمده است: «قریب به اتفاق فعالان بازار در این مدت حداقل 30 درصد سرمایه خود را از دست داده اند و در برخی موارد این رقم به بالای 50 درصد هم می رسد.»
به نوشته این فعالان اقتصادی، «طی این مدت نه تنها هیچ کدام از وعده های دولت در حمایت از بورس محقق نشده بلکه اوضاع بدتر شده و اعتماد سرمایه گذاران از بین رفته است.»
در ابتدای روی کار آمدن دولت روحانی در مرداد ماه سال گذشته، شاخص کل بورس حدود 55 هزار واحد بود اما خوش‌بینی ها به حل مناقشه هسته ای در کوتاه مدت و به رونق افتادن چرخ های اقتصادی کشور، این امید را در سرمایه گذاران زنده کرد که اوضاع اقتصادی رو به بهبود است و زمان، زمان سرمایه گذاری در بورس.
حسن روحانی در گزارش یک‌صد روزه عملکرد دولت خود نیز چنین ایده ای را تایید کرد: «از این به بعد شما خواهید دید که با توافقات با کشورهای خارجی، سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌های اقتصادی در ایران بیشتر می‌شود. این که شما می‌بینید در همین چند روزه در بازار بورس صف می‌بندند و هجوم می‌آورند، مخصوصا در آن جاهایی که تحریم برداشته شده است، می‌بینید که مردم دارند به سمت بازار سرمایه می‌آیند.»
همین امیدواری ها سبب شد بورس تهران رشد 100 درصدی را طی مدت هفت ماه نخست دولت یازدهم تجربه کند و از 45 هزار واحد در اواخرخرداد 92، به 89 هزار واحد در اواسط دی ماه برسد .
اما اندک اندک، با طولانی شدن روند مذاکرات هسته ای ایران با 1+5 و ابهام در نهایی شدن توافق، اعمال سیاست های انقباضی و ادامه رکود در بخش های مختلف اقتصادی، تمرکز دولت بر کاهش تورم بدون داشتن برنامه مشخص حمایتی در بخش های تولیدی، افزایش قیمت خوراک پتروشیمی ها و عرضه گسترده سهام آن‌ها در بورس، افزایش وام مسکن از 200 به 350 میلیون ریال و امید به رونق بازار مسکن و انتشار آمار افزایش عرضه سهام سرمایه گذاران عمده، حباب بورس ترکید و بازار وارد رکودی شد که تا به امروز روند نزولی آن ادامه دارد. رویدادی که از ابتدای راه اندازی بازار بورس ایران در سال 1369 اتفاق نیفتاده بود و کم‌تر کسی انتظار تداوم آن تا این زمان را داشت. بازاری که طی هفت ماه طلایی خود با افزایش 43 درصدی سرمایه‌گذار روبه‌رو شده بود، یکباره خوابش آشفته شد و صف های فروش سهام طولانی.
حال با گذشت شش ماه از رکود بازار بورس و ورود به ماه هفتم، دولت با اجرای طرح «بیمه سهام» یا همان انتشار «اوراق تبعی» سعی دارد جلوی ادامه رکود را گرفته و اعتماد را دوباره به بازار برگرداند.
یک کارشناس بازار بورس در مورد پیامدهای مثبت اجرای این طرح به «ايران‌واير» گفت: «این اوراق از یک طرف می تواند نوعی پوشش بیمه ای برای سهام‌داران عمده ایجاد و حداقل سود را تضمین کند و از طرف دیگر می تواند به خریداران بازار سهام جهت دهد. در واقع، این پیام را به خریداران می دهد که سهام شرکت هایی که بیمه شده‌اند از امنیت و ارزش بیش‌تری برای سرمایه گذاری برخوردار است.»
«حسن صالحیان» در مورد پیامدهای منفی این طرح نیز افزود: «بیمه سهام تنها می‌تواند بین 20 هزار تا 100 هزار سهم در هر نماد و حداکثر تا 300 میلیون ریال از دارایی های هر سرمایه‌گذار بورس را شامل شود و از آن جایی که دارایی های بیشتر سهام‌داران عمده، رقمی چندین برابر این رقم است عملا تاثیر زیادی بر ایجاد امنیت برای سرمایه آن‌ها محسوب نمی‌شود.»
برخی سهام‌داران بازار بورس شش ماهه بودن این اوراق را یکی از اشکالات بزرگ آن می دانند یعنی در صورتی که سهام‌داری بخواهد سهام خود را پیش از سررسید شش ماه به فروش برسد، بیمه باطل شده و دیگر توان حمایت از سرمایه فرد را ندارد. این سهام‌داران معتقدند در صورتی که این اوراق برای دوره زمانی کوتاه تری مثلا سه ماهه منتشر می شد، کاراتر بود و با استقبال بیش‌تری روبه‌رو می شد.
روی هم رفته، به نظر می رسد سهام‌داران به انتشار اوراق تبعی با نام بیمه سهام چندان روی خوشی نشان نداده اند .
اما این تنها مشکل این روزهای بازار بورس ایران نیست. حسن صالحیان می‌گوید: «در حال حاضر این بازار با دو مشکل عمده روبه‌رو است: از یک سو کمبود نقدینگی، بورس را دچار رکود کرده و از سوی دیگر بازار از بی اعتمادی به سیاست ها و برنامه های اقتصادی دولت رنج می برد.»
یک فعال دیگر این بازار درباره تاثیر برنامه های دولت در آینده بورس می گوید: «اگر دولت بتواند سیاست های حمایتی را در جهت بیشتر شدن نقدینگی افزایش دهد، ثبات و امنیت را به اقتصاد کشور برگرداند و به قول‌ها و وعده‌های خود عمل کند، می توان امیدوار بود بورس به عنوان یکی از اصلی ترین بازارهای سرمایه گذاری دنیا در ایران نیز روزهای پررونق واقعی خود را تجربه کند.»
«رضا صفری» مثال می‌آورد: «دولت پیش از این اعلام کرده بود اول تیر ماه مجوز افزایش نرخ را به صاحبان صنایع می دهد که این افزایش می تواند باعث بالا رفتن ارزش سهام آن‌ها در بازار بورس نیز بشود اما هنوز خبری از این مجوز نیست.»
می‌افزاید: «آینده میان‌مدت بازار بورس مثبت ارزیابی می شود به شرط این که مذاکرات هسته ای ایران با گروه 1+5 به نتیجه برسد و تحریم ها برداشته شوند. اما در حال حاضر و در کوتاه مدت شاید برخی روزها اندکی افزایش مثبت در برخی نمادها باشد اما رکود هم‌چنان در بازار ادامه دارد.»
تدوام رکود در کنار طولانی شدن تحریم ها، به معنای تداوم اختلال در زندگی خرده سرمایه‌گذارانی چون حمید است؛ کسانی که به امید فرار از چاله تولید، به بازار بورس پناه آورده اند ولی اکنون حس می کنند در چاه افتاده اند؛ چاه تحریم‌ها و وعده های بی سرانجام.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر