مجلس یازدهم در قرق احمدی‌نژادی‌ها

۲۰ نفر از وزیران، معاونان وزیر و استانداران دولت‌های احمدی‌‌نژاد وارد مجلس یازدهم شده‌اند. تعداد بیشتری از منتخبان این مجلس هم از مدیرانی هستند که در دوران هشت ساله ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد رشد کرده و خود را به دایره نخبگان حکومت جمهوری اسلامی وارد کردند. از این نظر، انتخابات مجلس یازدهم را باید پلکانی برای بازگشت جریان نزدیک به محمود احمدی‌نژاد به ساختار قدرت جمهوری اسلامی دانست. جریانی که در دوران فوران درآمدهای نفتی بر کشور حاکم بود اما اقتصادی ورشکسته و غرق در فساد را تحویل دولت بعدی داد. احمدی‌نژادی‌های مجلس یازدهم چه کسانی هستند و حضور آن‌ها چه تاثیری بر معادلات و تصمیمات مجلس یازدهم خواهد گذاشت؟

ورود به انتخابات با چراغ خاموش

زمزمه‌ها درباره حضور یاران احمدی‌نژاد در انتخابات مجلس یازدهم از مدت‌ها پیش از انتخابات آغاز شده و گمانه زنی‌هایی درباره حضور خود احمدی‌نژاد هم در انتخابات وجود داشت. 

با آغاز فرایند ثبت‌نام داوطلبان انتخابات مجلس یازدهم مشخص شد که او قصدی برای شرکت در انتخابات ندارد. احمدی‌نژاد که در انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته توسط شورای نگهبان رد‌صلاحیت شده بود به خوبی می‌دانست که رد‌صلاحیت دوباره او در انتخابات مجلس، در عمل او را به مهره‌ای سوخته تبدیل کرده و راه را بر ورود احتمالی او به انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم خواهد بست.

با این حال، ده‌ها نفر از وزیران و مدیران دولت احمدی نژاد در انتخابات مجلس یازدهم ثبت‌نام کردند به نحوی که رسانه‌ها از موج حضور احمدی‌نژادی‌ها در انتخابات سخن گفتند. یکی نزدیک‌ترین افراد درون حلقه احمدی‌نژاد که در انتخابات مجلس یازدهم ثبت‌نام کرد عبدالرضا داوری، مشاور رسانه‌ای او بود که از زندان و با طرح شعارهایی مانند لغو حجاب اجباری و جدایی دین از سیاست سعی کرد وارد کارزار انتخابات شود اما حتی پیش از آنکه به سد هیات‌های نظارت شورای نگهبان برسد، ثبت‌نام او توسط وزارت کشور بی‌اعتبار اعلام شد. 

با بالا گرفتن گمانه زنی‌ها درباره نقشه احمدی‌نژاد و یارانش برای تصرف مجلس یازدهم، مرتضی تمدن، استاندار سابق تهران و از نزدیکان رییس جمهور سابق اعلام کرد، احمدی‌نژاد برنامه‌ای برای معرفی کاندیدا در انتخابات مجلس یازدهم نداشته و ندارد.

یا این حال و به رغم امتناع احمدی‌نژاد از حمایت مستقیم، تعدادی از مدیران او درقالب ائتلافی موسوم به «ائتلاف مردم»، اقدام به ارائه لیست انتخاباتی کردند.

شکست در تهران، پیروزی در شهرستان‌ها

فهرست مدیران احمدی‌نژاد در تهران با شکستگی خرد کننده روبرو شد. از ۲۸ عضو این لیست تنها  ۷ نفر بالای ۱۰هزار رای آوردند و حتی آرای ۲ نامزد نیز به ۱۰۰۰ نرسید. به عبارت بهتر، ۲۱ نامزد فهرست «ائتلاف مردم» زیر ۱۰هزار رای آوردند که یک شکست مطلق بود.

شکست فهرست «ائتلاف مردم» در انتخابات تهران البته پایان امید احمدی‌نژادی‌ها برای حضور در مجلس یازدهم نبود. سه تن از وزیران و معاونان وزیر احمدی نژاد توانستند با قرار گرفتن در لیست‌ اصولگرایان در حوزه‌های انتخابیه استان تهران وارد مجلس شوند و  در شهرستان‌ها نیز احمدی‌نژادی‌ها پیروزی‌های درخوری کسب کردند.

شاخص ترین احمدی‌نژادی‌های مجلس یازدهم

احمدی‌نژادی‌ها از فرصتی که غیر رقابتی‌ترین انتخابات تاریخ جمهوری اسلامی که در آن جناح اصلاح‌طلب حکومت برای اولین بار تقریبا به طور کامل از انتخابات حذف شده بود، استفاده کرده و پایگاه خود را با ورود به مجلس یازدهم مستحکم کردند.

۹ نفر از راه یافتگان به مجلس یازدهم از اعضای کلیدی کابینه‌های احمدی‌نژاد هستند:

در تهران، رضا تقی‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت احمدی نژاد توانست با قرار گرفتن در لیست شورای ائتلاف اصولگرایان وارد مجلس یازدهم شود. دو معاون وزیر احمدی‌نژاد یعنی غلامحسین رضوانی و احمد رسولی‌نژاد، نیز از حوزه‌های انتخابیه استان تهران به مجلس یازدهم راه یافتند. 

از رودسر، اسدالله عباسی که سابقه وزارت تعاون و رفاه اجتماعی در دولت دوم احمدی‌نژاد را در کارنامه خود دارد وارد مجلس یازدهم شد.

از تبریز، محمدرضا میرتاج الدینی توانست وارد مجلس یازدهم شود. او در دولت احمدی نژاد معاونت پارلمانی ریاست جمهوری و معاونت رئیس جمهور در اجرای قانون اساسی را برعهده داشت.

حمید رضا حاجی بابایی وزیر آموزش و پرورش احمدی‌نژاد هم از همدان راهی مجلس شد. او گزینه فراکسیون ولایی برای ریاست مجلس دهم بود که در نهایت با اصولگرایان میانه بر سر ریاست لاریجانی ائتلاف کردند.

از اردبیل، علی نیکزاد وارد مجلس شد که وزیر راه و شهرسازی دولت دهم  و گزینه برخی نزدیکان احمدی‌نژاد برای ریاست‌جمهوری بود.

دیگر وزیر احمدی نژاد که به مجلس یازدهم  راه یافته، شمس الدین حسینی است که از رامسر راهی مجلس شد. حسینی وزیر اقتصاد دولت احمدی‌نژاد و از نیروهایی است که وفاداری خود به رئیس جمهور سابق را کتمان نمی‌کند.

در استان کرمانشاه، عبدالرضا مصری، وزیر رفاه و تامین اجتماعی دولت احمدی‌نژاد بار دیگر راهی بهارستان شد تا احتمالا بر یکی از صندلی‌های هیات رییسه مجلس یازدهم تکیه بزند. مصری در سال آخر مجلس دهم، جای علی مطهری را در هیات رییسه مجلس گرفت. مطهری در این دوره رد صلاحیت شد تا مصری برای نایب رییسی مجلس یازدهم هم رقیبی نداشته باشد.

در کرمان نیز محمد مهدی زاهدی، وزیر علوم احمدی‌نژاد برای بار سوم وارد مجلس شد و به همکاران سابق‌اش در دولت احمدی‌نژاد پیوست.

در کازرون فریدون عباسی توانست مجوز ورود به مجلس را بگیرد. عباسی در انتخابات دوره  دهم مجلس از شیراز قصد ورود به مجلس را داشت اما در این مسیر ناکام ماند. او رئیس سازمان انرژی اتمی در دولت احمدی نژاد بود.

رئیس سازمان هلال احمر دوره احمدی‌نژاد هم از گلپایگان و خوانسار راهی مجلس شد. مسعود خاتمی در حالی راهی خانه ملت شد که رقیب او، بختیار، در دوره گذشته در فهرست اصلاح‌طلبان بود اما این دوره مورد حمایت جریان اصلاح‌طلب قرار نگرفت.

ترافیک استانداران احمدی‌نژاد

۸ استاندار احمدی نژاد هم راهی مجلس یازدهم شده‌اند.

از استان آذربایجان شرقی، علیرضا کریم‌بیگی استاندار سابق احمدی‌نژاد، یک بار دیگر لباس نمایندگی را بر تن کرد.

علی اصغر عنابستانی، استاندار چهارمحال و بختیاری در دولت احمدی‌نژاد نیز از سبزوار راهی مجلس شد.

مهدی سعادتی، استاندار گیلان در دولت دهم نیز از حوزه انتخابیه بابل به مجلس راه یافت تا لیست یاران احمدی‌نژاد تکمیل‌تر شود.

محمود عباس‌زاده مشکینی، استاندار ایلام در دولت دهم هم از مشکین شهر راهی بهارستان شد تا جمع اردبیلی‌های دولت احمدی‌نژاد جمع شود.

علیرضا شهبازی، استاندار سابق کردستان نیز از حوزه نهاوند وارد مجلس شد. رقیب او حسن بهرام نیا، نماینده اصولگرای فعلی نهاوند بود.

در استان مرکزی هم احمدی‌نژاد دست خالی نماندند و محمود احمدی بیغش، استاندار سابق خراسان شمالی را از شازند راهی مجلس کردند.

جلال وحیدزاده دیگر استاندار دوران احمدی‌نژاد است که از ارومیه وارد مجلس یازدهم شده است.

فریدون حسنوند نیز که از اندیمشک وارد مجلس یازدهم شده در دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد استاندار بوشهر بود.

علاوه بر این استانداران، یکی از اعضای کلیدی دولت احمدی‌نژاد نیز که سمت مشاوره رییس جمهور و ریاست سازمان مبارزه با مواد مخدر را برعهده داشت فداحسین مالکی است که از زاهدان وارد مجلس یازدهم شده است. 

نتایج حضور احمدی نژادی‌ها در مجلس

مدیران دولت احمدی نژاد در دورانی بر سر کار بودند که با افزایش بی‌سابقه قیمت نفت درآمدهای ارزی کشور به بیشترین میزان خود در تاریخ معاصر ایران رسیده بود. بر اساس اعلام بانک مرکزی، دولت احمدی نژاد در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ بیش از ۶۱۸ میلیارد دلار درآمد نفتی داشت که سه برابر میزان درآمد دولت روحانی است.

این درآمد هنگفت نفتی، در صورت قرار گرفتن در دست یک دولت کارآمد می‌توانست پایه‌های جهش اقتصادی کشور را فراهم کرده و اقتصاد ایران را در مرتبه‌ای بسیار بالاتر از رقبای منطقه‌ای قرار دهد. 

با این حال، بی تجربگی، ناتوانی و توهم زدگی احمدی‌نژاد و مدیرانش سبب هدر رفتن این سرمایه هنگفت شد به گونه‌ای که در پایان دولت‌های احمدی‌نژاد نه تنها اقتصاد ایران در شرایطی بهتر از گذشته قرار نداشت بلکه با تورم گسترده ناشی از افزایش بی حد و حصر پول‌های بدون پشتوانه در بازار نیز روبرو بود.

بخش بزرگی از درآمدهای هنگفت نفتی ایران در دوران احمدی‌نژاد نیز به واسطه فساد گسترده و سازمان‌یافته اقتصادی توسط مدیران و نزدیکان دولت احمدی‌نژاد به غارت رفت. تنها نگاهی به مورد بابک زنجانی، تاجر خرده‌پایی که در دوران احمدی‌نژاد مامور فروش نفت ایران شد و از بازگرداندن میلیاردها دلار از درآمد نفتی به خزانه کشور خودداری کرد می‌تواند عمق فساد اقتصادی دوران احمدی‌نژاد را نشان دهد.

علاوه بر ناکارآمدی و فساد اقتصادی، وزیران و مدیران دولت احمدی‌نژاد کارنامه سیاهی نیز در سرکوب مخالفان و ایجاد اختناق در کشور دارند. 

دوران صدارت محمد مهدی زاهدی بر وزارت علوم یکی از تاریک دوران خفقان در دانشگاه‌های کشور است. زاهدی، که از کرمان وارد مجلس یازدهم شده با انتصاب صدرالدین شریعتی به ریاست دانشگاه علامه طباطبایی این دانشگاه را تبدیل به پادگان کرد و در دانشگاه تهران نیز عمید زنجانی را به جای فرجی دانا به مقام ریاست رساند تا فضای پادگانی بر این دانشگاه نیز حاکم شود.

مهم‌ترین سابقه فساد سیاسی مدیران و وزیران احمدی‌نژاد بدون تردید مربوط به مشارکت و همراهی آن‌ها در تقلب انتخاباتی سال ۱۳۸۸ است که به اعتراضات جنبش سبز انجامید. 

در حوادث سال ۱۳۸۸، استانداران دولت احمدی نژاد که ۸ نفر از آن‌ها وارد مجلس یازدهم شده‌ند در هماهنگی کامل با نیروی اصلی سرکوب جنبش سبز یعنی سپاه پاسداران عمل کرده و هیچ کدام از آن‌ها، حتی مرتضی تمدن استاندار تهران که به واسطه نزدیکی به احمدی‌نژاد مورد غضب حاکمیت قرار گرفته، سعی نکردند جعبه سیاه این انتخابات را باز کنند.

احمدی نژادی‌های مجلس یازدهم را باید پرورش یافتگان دوران فساد اقتصادی و سرکوب سیاسی دانست. هر چند بسیاری از این نمایندگان با حمله به ناکارآمدی دولت روحانی در حوزه اقتصادی و دست گذاشتن بر روی فساد اقتصادی اطرافیان او توانسته‌اند رای کافی برای حضور در مجلس را کسب کنند اما مشخص نیست چگونه کسانی که در دوران مدیریت خود هنگفت‌ترین درآمدهای ارزی تاریخ معاصر ایران را هدر داده و مرزهای فساد اقتصادی را جابه‌جا کرده‌ند، می‌توانند کارآمدی یا مبارزه با فساد را به اولویت مجلس یازدهم تبدیل کنند.

به نظر می‌رسد بیشترین اهمیت حضور مدیران احمدی نژاد در مجلس یازدهم نقش آن‌ها در موازنه قدرت بین جریان‌های درونی جناح اصولگرای مجلس یازدهم باشد. به احتمال زیاد، احمدی‌نژادی‌های مجلس یازدهم به نمایندگان وابسته به جبهه پایداری نزدیک شده و سعی می‌کنند دایره نفوذ محمد باقر قالیباف و وابستگان به او در مجلس یازدهم را محدود کنند. 

انتخابات هیات‌رییسه مجلس یازدهم اولین زورآزمایی احمدی نژادی‌ها در مجلس یازدهم است. نتایج این انتخابات نشان خواهد داد که آیا آن‌ها باید به پیش روی‌های بیشتر فکر کنند و یا باید هر چه بیشتر خود را در درون فراکسیون‌های دیگر اصولگرایان منحل نمایند.