close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
گزارش

تعطیلی تنها رسانه نابینایان در ایران بعد از دو دهه فعالیت

۱۶ فروردین ۱۴۰۱
ثمانه قدرخان
خواندن در ۷ دقیقه
تعطیلی تنها رسانه نابینایان در ایران بعد از دو دهه فعالیت

روزنامه «ایران سپید»، تنها رسانه نابینایان و معلولان با خط «بریل» در ایران تعطیل شد. «آرش هاشمی»، روزنامه‌نگار و عضو تحریریه ایران سپید با اعلام این خبر به «خبرنگاری جرم نیست» می‌گوید:‌ «هرچند در دو دهه فعالیت ایران سپید، به عنوان تنها روزنامه با خط بریل که در ایران منتشر می‌شود و می‌توانیم ادعا کنیم که در دنیا نظیرش را نداریم، بسیار تاثیرگذار بودیم ولی سیاست‌های نامشخص تصمیم به تعطیلی این روزنامه گرفتند.» روزنامه ایران سپید ویژه نابینایان است که به خط فارسی و بریل در تهران چاپ می‌شد اما با همه‌گیری ویروس کرونا و به بهانه انتقال ویروس از طریق سطوح، از دو سال پیش به طور موقت انتشارش متوقف ماند. در این مدت، اعضای تحریریه این روزنامه تلاش کردند تا مسوولان «موسسه انتشاراتی ایران» و خبرگزاری «ایرنا» که هر دو از بدنه دولت جمهوری اسلامی هستند، پاسخ‌گوی توقف انتشار و سرنوشت این روزنامه باشند ولی هیچ مقامی پاسخ‌گو نبوده است. در نهایت با توقف دو ساله در انتشار این روزنامه، برای مدتی روزنامه به صورت پادکست و در نسخه آنلاین منتشر شد ولی آن را هم در نهایت روز ۲۴ اسفند ۱۴۰۰ متوقف کردند.

 «ایران سپید» از چه زمانی منتشر شد؟

روزنامه ایران سپید که تنها روزنامه برای نابینایان در ایران است، از سال ۱۳۷۵ فعالیت خود را آغاز کرد. این روزنامه، نخستین نشریه‌ ویژه نابینایان است که پس از روزنامه «ایران»، در موسسه مطبوعاتی ایران منتشر شد. آرش هاشمی، روزنامه‌نگار و عضو تحریریه ایران سپید می‌گوید: «این روزنامه تا سال ۱۳۹۸ به صورت بریل منتشر و به صورت رایگان به در منازل نابینایان متقاضی یا مراکزی که محل رفت و آمد و تجمع نابینایان بودند، مثل مدارس نابینایان و مراکز آموزشی و توانبخشی آن‌ها توزیع می‌شد. اسفند ۱۳۹۸ که همه‌گیری کرونا رخ داد، اعلام شد با توجه به این که انتقال ویروس از طریق سطوح رخ می‌دهد، گفتند بریل چون از فرمت‌هایی است که با دست بسیار سر و کار دارد، این روزنامه هم مثل سایر نشریات موسسه مطبوعاتی ایران منتشر نشود تا زمانی که کرونا فروکش کند. این موضوع تا مرداد ۱۳۹۹ ادامه داشت و در این زمان تصمیم بر این شد که دوباره انتشار نشریات کاغذی موسسه مطبوعاتی ایران از سر گرفته شود. اما در این میان، موسسه ایران به کلی روزنامه ایران سپید را در محاق برد و کلا فراموش کرد . مستقیم چیزی به ما نمی‌گفتند ولی بر اساس اطلاعاتی که به دست آوردیم، مشخص شد با توجه به گرانی کاغذ بریل و بحث دستگاه‌های چاپ مخصوصی که برای چاپ بریل استفاده می‌شوند و نیز مشکلات دستگاه‌ها و تامین قطعات آن‌ها، موسسه ایران تصمیم ندارد ایران سپید را انتشار دهد.» مهر ۱۳۹۸، رییس اداره سلامت چشم و پیش‌گیری از نابینایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص تامین لوازم و تجهیزات توان‌بخشی کم‌بینایی، با عنوان این که قسمت زیادی از تجهیزات مربوط به نابینایان در ایران تولید می‌شود و برای واردات محدودیت جدی وجود ندارد، از گرانی ارز ابراز نگرانی کرد و گفت:‌ «چند برابری ارز موجب گرانی شدید بسترهای یارانه‌ای کمک کننده برای کم بینایان شده است. حتی دسترسی به کاغذ مخصوص چاپ بریل نیز اختلال پیدا کرده است.» طی سال‌های اخیر و بیشتر در دو سال گذشته با افزایش ارزش ارز و ایجاد مشکلات معیشتی در ایران، روزنامه‌ها نیز در خطر تهدیدی تعطیلی قرار گرفته‌اند. برخی از رسانه‌های چاپی با تقویت نسخه‌های آنلاین، تلاش کرده‌اند تا حیات خود را طولانی کنند. ولی همه‌گیری کرونا شرایط را برای رسانه‌های چاپی در این دوران سخت‌تر کرد.ایران سپید نیز در دوران همه‌گیری کرونا به صورت الکترونیکی و با نسخه‌های صوتی منتشر و از طریق کانال تلگرامی این روزنامه در دسترس مخاطبان قرار داده شد؛ پادکست‌های ۳۰ دقیقه‌ای که روزانه در دسترس مخاطبان ایران سپید قرار می‌گرفتند. به گفته آرش هاشمی، از اعضای تحریریه ایران سپید، به دلایل مشکلات موجود در تهیه روزانه پادکست، این بسته‌های صوتی از انتشار روزانه به انتشار هفتگی تغییر شکل دادند و گروه روزنامه ایران سپید تلاش کرد خبر رسانی و اطلاع رسانی به نابینایان و معلولان را ادامه دهد و ارتباط خود را با مخاطب قطع نکند؛ به این امید که همه‌گیری کرونا به زودی رفع و انتشار ایران سپید از سر گرفته می‌شود. 

این عضو تحریریه می‌گوید:‌ «نکته عجیب دیگر این است که از مهر ۱۳۹۹ قرار شد دورکاری خاتمه پیدا کند ولی در این میان تنها روزنامه‌ای که گفتند هم‌چنان تحریریه آن دورکار بماند، ایران سپید بود. مدیر مسوول هم حاضر نبود در جلسات هیات مدیره موسسه ایران صدای تحریریه‌اش باشد. به همین دلیل عملا دسترسی ما از سیستم مدیریتی موسسه قطع بود و نمی‌توانستیم به هیچ عنوان خواسته‌هایمان را عنوان کنیم. این شرایط تا آذر ۱۴۰۰ ادامه داشت که مدیرعامل موسسه ایران تغییر پیدا کرد. محسن روزی طلب که پیش‌تر سردبیر رجانیوز بود، مدیرعامل موسسه شد. روز ۲۴ اسفند ۱۴۰۰ از اعضای تحریریه روزنامه ایران سپید خواسته شد که برای تسویه حساب حضور پیدا کنند و به طور رسمی اعلام کردند انتشار ایران سپید متوقف خواهد شد. 

این روزنامه‌نگار دلیل اطلاع ناهنگام تعطیلی ایران سپید نزدیک به تعطیلات نوروز را عدم دسترسی مردم به روزنامه و جلوگیری از اطلاع رسانی گسترده این خبر عنوان می‌کند.

ایران سپید به صورت تخصصی پوشش اخبار نابینایان  و اطلاع رسانی به آن‌ها را در اولویت نخست و بعد از آن، حوزه معلولین را در اولویت قرار داده بود. در کنار آن، مطالب عمومی در این روزنامه منتشر می‌شدند. 

محتوای ایران سپید شامل مطالب آموزشی در حوزه فناوری‌های کمکی، روان‌شناسی، بهداشت معلولان، سلامت و آموزش و پرورش استثنایی بود. 

حق آموزش و فعالیت فرهنگی برای نابینایان در قانون کجا است؟

«قانون جامع حمایت از حقوق معلولان» در سال ۱۳۸۳ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. براساس این قانون، دولت موظف است زمینه‌های لازم برای تأمین حقوق معلولان را فراهم کند و حمایت‌های لازم را از آن‌ها انجام دهد. در  اسفند ۱۳۹۶، قانون اصلاحی برای قانون جامع حمایت از حقوق معلولین در ۳۴ ماده به تصویب مجلس رسید و در اردیبهشت ۱۳۹۷ جهت اجرا، به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ابلاغ شد. در این قانون، وجوه مختلفی از حقوق افراد معلول مورد توجه قرار گرفته است. 

طبق این قانون، سهولت تردد و تحرک، خدمات بهداشتی، درمانی و توان‌بخشی، امور ورزشی، فرهنگی، هنری و آموزشی، کارآفرینی و اشتغال، مسکن، فرهنگ سازی و ارتقای آگاهی‌های عمومی، حمایت‌های قضایی و تسهیلات مالیاتی، معیشت و حمایت‌های اداری و استخدامی از جمله مواردی هستند که باید برای این افراد تامین شوند. 

این در حالی است که تنها روزنامه نابینایان و معلولان در ایران با روی کار آمدن دولت «ابراهیم رئیسی» منحل شده است. 

لوئی چه‌طور خط بریل را جهانی کرد؟ 

«لوئی بریل» مخترع شیوه خواندن و نوشتن نابینایان است؛ پسری در یک خانواده با پیشه چرم دوزی که در سال ۱۸۰۹ در پاریس به دنیا آمد و یک حادثه در کارگاه چرم دوزی پدرش در سه سالگی بینایی را از او دزدید. 

در سه سالگی، به طور تصادفی یک میله آهنی نوک تیز که به عنوان «درفش» شناخته می‌شود، وارد چشم او شد و در نتیجه  یکی از چشمانش آسیب جدی دید. طولی نکشید که التهاب و عفونت به چشم دیگر نیز سرایت کرد و قرنیه‌های هر دو چشمانش از بین رفتند. در نتیجه، لوئی بریل بینایی خود را به طور کامل از دست داد. 

استعداد شگرف او در یادگیری موجب شد بتواند با کمک پدر و مادر خود، خط معمولی را به صورت برجسته بیاموزد و همانند بقیه افراد معمولی، به خواندن و نوشتن مشغول شود. پس از مدتی متوجه شد خواندن خط عادی برای نابینایان بسیار دشوار است، بنابراین زمان فراغت خود را به تکمیل خط نابینایان‌ که بزرگ‌ترین هدف زندگی او بود، اختصاص داد. در  ۱۵ سالگی، روش ابداعی او به حدی تکمیل شده‌ بود که  مدیر موسسه نابینایان تحت تأثیر آن قرار گرفت و دستور داد که این روش اگرچه به طور غیر رسمی، در آموزشگاه‌ مورد استفاده‌ قرار گیرد. 

بریل توانست با تلاش‌های بی‌وقفه خود، در سن ۱۶ سالگی خطی اختراع کند که مشکل نابینایان برای خواندن حل شود.  

از خط بریل چه می‌دانیم؟

برجستگی‌های اعجاب آوری که برای ما قابل درک نیستند ولی دنیا را برای نابینایان دیگرگونه کرده‌اند، روی کاغذ خاصی خلق می‌شوند و با تماس انگشت، هر معمایی را حل می‌کنند. 

خط بریل الفبایی است که به نابینایان کمک می‌کند مثل افراد عادی، خواندن و نوشتن بیاموزند. برای استفاده از این نوع خط، به حس لامسه نیاز است. این شیوه از نگارش در زبان‌هایی که از چپ به راست نوشته می‌شوند، از چپ به راست و در زبان‌هایی که از راست به چپ نوشته می‌شوند، از راست به چپ است. هر حرفی از الفبای بریل از چند نقطه برجسته در قالب دو ستون تشکیل شده است. الفبای هر خطی مانند لاتین، فارسی، عربی، چینی و غیره با قراردادهای مشخص هر خط کد گذاری شده‌‌اند. 

طبق آخرین آمار اعلامی توسط رییس سازمان بهزیستی کشور، تا مهر ۱۳۹۹،  ۲۰۳ هزار نفر دارای معلولیت بینایی در ایران شناخته شده‌اند. 

ثبت نظر

شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های مذهبی ایران

آراز بارسقیان، نویسنده و مترجم ارمنی

۱۶ فروردین ۱۴۰۱
شما در ایران وایر
خواندن در ۳ دقیقه
آراز بارسقیان، نویسنده و مترجم ارمنی