مردان نیایند، تصویری هم پخش نشود؛ تمام سهم زنان فوتبالیست

سحر رضایی، شهروند خبرنگار

در حالی که قرار بود رقابت‌های پایانی لیگ فوتسال زنان در اینستاگرام و برخی از پلتفورم‌های فضای مجازی به صورت زنده پخش شود، سازمان لیگ با این ادعا که حراست فدراسیون فوتبال اجازه پخش مستقیم مسابقه را نداده است، ورود دوربین‌ها و فیلم‌برداران را به سالن مسابقات ممنوع کرد.

دختران فوتسالیست ایران در فضای مجازی نسبت به تکرار این اتفاق اعتراض کردند. طی شش سال گذشته، بارها حراست فدراسیون فوتبال با این جمله که «نهادهای ذی‌صلاح دستور داده‌اند»، پخش مستقیم رقابت‌های فوتبال یا فوتسال زنان را ممنوع کرده است.

دختران ایرانی با پوشش و حجاب اجباری بازی می‌کنند اما چرا نه ‌خانواده‌های‌شان حق تماشای مسابقات را دارند و نه تصویری از آن‌ها، ولو در فضای مجازی، به صورت زنده پخش نمی‌شود؟

بازگشت تماشاگران به سالن‌های فوتسال

هفدهمین دوره لیگ برتر فوتسال زنان حالا به مرحله نهایی رسیده است. قهرمان این مسابقات نیز از بین تیم‌های «پیکان» تهران و «نصر» فردیس که بیشترین بازیکنان ملی را در اختیار دارند، مشخص خواهد شد.

دیدار رفت فینالیست‌ها با تساوی یک بر یک خاتمه یافت و دیدار برگشت، امروز ۲۶ فروردین ۱۴۰۱ تعیین کننده قهرمان خواهد بود. اما نکته مهم این فینال، بازگشت تماشاگران به سالن‌ها بود.

طی دو سال گذشته، تمام بازی‌های لیگ برتر فوتسال زنان بدون حضور تماشاگران برگزار می‌شد و حضور دوباره آن‌ها حتی به تعداد محدود، برای تیم‌ها هیجان‌انگیز است.  

 

مردان چرا دیگر حق حضور در سالن مسابقات زنان را ندارند؟ 

فوتسال زنان ایران به واسطه بازیکنان با کیفیتش، از همان سال‌های نخست شکل‌گیری در سال ۱۳۸۰، مورد توجه ورزش‌دوستان قرار داشت.

بازی‌های زیبای زنانی که دو بار قهرمان آسیا شدند، هر فوتبال‌دوستی را مجاب می‌کند به تماشای‌شان بشنیند؛ چه مرد باشند و چه زن. همان‌طور که رقابت‌های دختران فوتسالیست ایران در مسابقات آسیایی که به قهرمانی‌های این تیم منجر شد، مردهای بسیاری را پای گیرنده‌های تلویزیونی می‌نشاند.

یکی از بازیکنان سابق لیگ برتر فوتسال زنان که اکنون از مربیان فوتسال زنان ایران است، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «اوایل دهه ۸۰ خورشیدی کسی نمی‌دانست زنان ایرانی فوتبال هم بازی می‌کنند. تا سال‌ها با این جمله که مگر زن هم فوتبال بازی می‌کند، مواجه بودیم. اما یادم می‌آید آتوسا حجازی به اعتبار نام پدرش، هوادارانی برای خود دست و پا کرده بود. شعارهای جالبی هم برای دختر مرحوم حجازی می‌دادند.»

این بازیکن سابق خاطره‌ای از حضور مردان اردنی در دیدارهای فوتسال زنان غرب آسیا به میزبانی اردن به یاد دارد: «مردان اردنی با طبل وارد سالن شدند که برای ما صحنه فوق‌العاده عجیبی بود. بیشترمان میخکوب شده بودیم. دست و پای‌مان را گم کرده بودیم. وقتی کار به پنالتی زدن کشید، استرس حضور تماشاگران جرات پشت توپ قرار گرفتن را از جوان‌تر‌ها گرفته بود. چون ما تماشاگر ندیده بودیم و همیشه جز خودمان، کسی در سالن‌ها نبود.»

دهه ۹۰ خورشیدی، معدود تماشاگران مرد به صورت گزینشی اجازه حضور در سالن‌های فوتسال را داشتند. یعنی مردانی که نسبتی خانوادگی با بازیکن‌ها یا کادر تیم داشتند، می‌توانستند همراه مدیران عامل تیم‌ها در سالن مسابقات حضور داشته باشند.

اما سال ۱۳۹۸، در دیدار «دریژنو» فرخ‌شهر با «استقلال» ساری در سالن «سیدرسول حسینی» ساری، درگیری شدیدی بین مردان هوادار دو تیم روی سکوها رخ داد. همین بهانه کافی بود تا از «جای نامعلوم» که همواره در فدراسیون فوتبال از آن به عنوان «بالا» یاد شده است، به سازمان لیگ فوتبال و فوتسال و همین‌طور فدراسیون فوتبال ایران دستور برسد که دیگر هیچ مردی اجازه حضور در محل برگزاری مسابقات زنان را نخواهد داشت.

از همان جا و با همان بهانه، برای بازی‌های بعدی از حضور عکاس و خبرنگار مرد نیز جلوگیری شد.

 

پخش مستقیم فینال فوتسال زنان چه‌گونه لغو شد؟

طی ماه‌های اخیر، برخی از کاربران در فضای مجازی این سوال را مطرح کرده‌اند که چرا زنان ایرانی با وجود ممنوعیت از حضور در ورزشگاه‌های فوتبال مردان، علاقه‌ای به حضور در مسابقات زنان ندارند.

در قدم اول باید به یاد داشت که ورزش زنان و فوتبال یا فوتسال دختران در ایران به شدت مهجور مانده است.

زن در نگاه نظام جمهوری اسلامی، «جنس دوم» محسوب می‌شود. ورزش زنان نیز از این قاعده مستثنی نیست. تلویزیون، امکانات و رسانه‌ها همیشه در اختیار ورزش مردان بوده‌‌اند و زنان سهم ناچیزی از این‌ امکانات دارند.

مسابقات زنان به صورت زنده از تلویزیون ملی پخش نمی‌شود. در خبرها نیز تصاویر ناواضحی پخش می‌شوند که از سنگین‌ترین فیلترها در صداوسیما عبور می‌کنند. هنوز در رسانه‌های ایران تصاویر برجستگی‌های دختران، ولو زیر پوشش سنگین اجباری‌ آن‌ها، سانسور می‌شوند.  

مردانی که به ورزشگاه می‌روند، از طریق تلویزیون هوادار و عاشق تیم‌‌های خود شده‌اند. اما زنان برای تماشای فوتبال زنان، با کدام آشنایی قبلی انگیزه حضور در ورزشگاه را پیدا کنند؟

با این وجود، در فوتسال زنان ماجرا کمی متفاوت‌تر از فوتبال دختران است. ایران یک نسل طلایی دارد که دو بار جام قهرمانی آسیا را بالای سر برده و این رشته‌ را محبوب زنان کرده است.

هزینه‌های باشگاه‌های فوتسال زنان حتی به نصف هزینه فوتبال دختران هم نمی‌رسد. از دردسرهایی مانند پیدا کردن زمین چمن مناسب برای تمرین و مسابقه یا نگه‌داری و مراقبت از چمن هم خبری نیست.

فوتسال اقبال عمومی زیادی بین زنان ایرانی پیدا کرد اما ایدئولوژی و آمیختگی سیاست با مذهب در ایران، حتی جلوی ساده‌ترین اتفاقات را هم می‌گیرد.

جمعه‌ گذشته، دیدار رفت فینال لیگ برتر فوتسال زنان  قرار بود از یک تلویزیون اینترنتی پخش شود اما جلوی آن گرفته شد.

در حالی که در فضای مجازی خبری مبنی بر پخش این مسابقه در پلتفورم‌های مجازی پخش شده بود اما سازمان لیگ با گرفتن تعهد از کلیه عکاسان و خبرنگاران حاضر در سالن، از ابتدا تا انتهای بازی به کسی اجازه ارسال ویدیو از بازی به بیرون را نداد‌.

به این ترتیب، جلوی پخش مسابقه گرفته شد. قرار بود یک فیلم‌بردار مرد کار پخش اینترنتی را انجام دهد که حتی اجازه ندادند او وارد سالن مسابقه شود.  

آیا فوتبال و یا فوتسال زنان در دیگر کشورهای مسلمان پخش می‌شود؟

همه این محدودیت‌ها و تبعیض‌ها در حالی رخ می‌دهند که زنان شاغل در فوتبال و فوتسال با پوشش رسمی و مورد تایید جمهوری اسلامی بازی می‌کنند.

این سخت‌گیری‌ها در فوتبال یا فوتسال زنان در هیچ یک از کشورهای مسلمان وجود ندارند و جلوگیری از پخش مسابقات فوتبال یا فوتسال زنان فقط مختص نظام جمهوری اسلامی است.

بازیکنان زن در خارج از زمین هیچ شباهتی به داخل زمین ندارند. بستن هدبند زیر مقنعه برای بازیکنان اجباری است و بدون توجه به دمای هوا، باید زیر جوراب ورزشی خود شلوارهای جذب یا در اصطلاح، «لگ ورزشی» بپوشند.

با این وجود هم اجازه پخش زنده دیدارهای آن‌ها، حتی در فضای مجازی وجود ندارد. تنها در پایان بازی، چند رسانه فعال ورزش زنان ویدیو گل‌ها و صحنه‌های بازی را منتشر می‌کنند.

حالا در آستانه بازی برگشت فینال لیگ برتر فوتسال زنان که تکلیف قهرمان این فصل را مشخص می‌کند، تعدادی از بازیکنان با انتشار استوری مشترک در صفحه اینستاگرام خود، از سازمان لیگ خواسته‌اند تا شرایط پخش بازی را مهیا کند.

سازمان لیگ هم در پاسخ می‌گوید این مساله به حراست فدراسیون فوتبال مربوط می‌شود و ما اختیاری در این مورد نداریم.

حراست فدراسیون فوتبال نیز با پاسخ همیشگی «دستور از نهادهای مربوطه رسیده است»، منتقدین را ساکت می‌کند.